محمد امینی
کمیته مصونیت خبرنگاران افغان رهنمود تازه‌ای را به منظور آموزش‌دهی نکات الزامی برای خبرنگاران در پوشش انتخابات معرفی کرد. این رهنمود توسط کارشناسان کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران افغان با در نظر داشت سندهای ملی و بین‌المللی، در خصوص پوشش انتخابات افغانستان، آماده شده است.
شماری از خبرنگاران از سراسر کشور در کابل گرد آمده‌اند و قرار است در جریان چهار روز آینده، مواد آن را فرا بگیرند و به دیگر همکاران‌شان نیز آموزش دهند.
هدف عمده‌ی تهیه‌ی این رهنمود، همکاری با خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای است تا آن‌ها بتوانند انتخابات‌های کشور را با موثریت بیش‌تر و به طور همه‌جانبه تحت پوشش قرار دهند.
مسوولان برگزارکننده‌ی این برنامه می‌گویند، این رهنمود در صدد آن است تا چالش‌های بالقوه‌ی رسانه‌ها در زمان پوشش انتخابات‌ها را شناسایی نموده و با توجه به اصول قبول شده‌ی جهانی خبرنگاری، راهکارهای عملی و ساده را برای این چالش‌ها ارایه کند.
عزیز حکیمی، مولف رهنمود و آموزگار این برنامه می‌گوید، اصولی که در این رهنمود مورد بحث قرار گرفته است، همان اصولی است که توسط اکثر رسانه‌های بین‌المللی مورد پذیرش و استفاده است و در کورس‌های خبرنگاری آموزش داده می‌شود. بنا بر آن، این رهنمود برای خبرنگاران کارکشته و با تجربه نیز حایز ارزش فراوان می‌باشد.
مسوولان برگزارکننده این برنامه باور دارند که یک رهنمود جامع در این زمینه می‌تواند خبرنگاران را در قسمت برنامه‌ریزی پوشش انتخابات‌ها همکاری کند. به گفته‌ی عزیز حکیمی، این رهنمود، عمدتاً با در نظر داشت تجارب رسانه‌ها از انتخابات‌های قبلی پیرامون شناسایی چالش‌های بالقوه و ارایه‌ی راه‌حل‌ها تهیه گردیده است.
تمرکز عمده این برنامه روی نحوه پوشش انتخابات، جلوگیری از تقابل و موضع‌گیری رسانه‌ها علیه یک‌دیگر و ناجانب‌داری از یک کاندیدای مشخص و رعایت اصول و ارزش‌های خبرنگاری، به شمول رعایت اصل بی‌طرفی می‌باشد.
مصونیت خبرنگاران در همه اوقات، و به طور مشخص در زمان انتخابات‌ها، برخورد با کاندیدان و مسایل مربوط به جندر در زمان پوشش انتخابات‌ها موضوعاتی‌اند که در پهلوی سایر موارد، در این رهنمود مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند.
در بخش مقدمه این رهنمود آمده که تجارب قبلی نشان می‌دهد که رسانه‌ها باید آماده‌گی کامل انکشافات غیرمترقبه در جریان انتخابات‌ها را داشته باشند، امکان زیاد وجود دارد که انتخابات به دور دوم برود و یا این‌که نپذیرفتن نتایج، انتخابات را برای مدت طولانی در سرخط خبرها قرار دهد. در واقع، انکشافات بعد از انتخابات در بسا موارد نسبت به وقایع روز انتخابات می‌تواند از اهمیت بیش‌تر برخوردار باشد. روی این دلیل، خبرنگاران و رسانه‌ها نیاز دارند تا برای پوشش وقایع غیرمترقبه، آماده‌گی کامل داشته باشند.
به باور تهیه‌کننده‌ی این رهنمود، پوشش رسانه‌ای انتخابات یک بخش اساسی این روند دموکراتیک را تشکیل می‌دهد، زیرا رسانه‌ها نقش اساسی را در پیوند به ارتقای آگاهی‌های عامه در خصوص روند انتخابات ایفا می‌کنند. افزون بر این، رسانه‌های آزاد و انتخابات در یک نظام دموکراتیک با هم پیوند نزدیک دارند و هم‌مانند انتخابات، رسانه‌ها نیز نیاز دارند تا از ارزش‌های دموکراتیک و معیارهای مسلکی پیروی کامل کنند.
از سویی هم زینب فرهمند، عضو کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران افغان، می‌گوید، برنامه یادشده از سوی کمیته مصونیت برگزار شده و قرار است در جریان چهار روز آینده، روی موضوع چگونه‌گی مصونیت خبرنگاران افغان در جریان پوشش انتخابات بحث و راهکارهای عملی به خبرنگاران شامل این برنامه آموزش داده شود.
او گفت که رهنمود عملی برای خبرنگاران به منظور پوشش‌دهی بهتر انتخابات در جریان پنج ماه از سوی کارشناسان این کمیته آماده شده است. به گفته وی، همکاران ولایتی کمیته آن‌چه را از این برنامه فرا می‌گیرند در ولایت‌های مربوطه برای دیگر خبرنگاران نیز آموزش خواهند داد.
خبرنگارانی که در این برنامه شرکت کرده‌اند از آن استقبال می‌کنند و بر موثریت این برنامه تاکید می‌ورزند. بشیر انصاری، یکی از خبرنگاران که از ولایت بلخ در این برنامه شرکت کرده است، گفت که نکات تازه‌ای را در قسمت پوشش‌دهی بهتر و بی‌طرفانه انتخابات فرا گرفته و این معلومات را در اختیار دیگر همکارانش نیز خواهد گذاشت.
صابره نیک‌زاد، یک تن از خبرنگاران محلی بامیان که در این برنامه شرکت کرده، گفت که بحث امنیت خبرنگاران در جریان پوشش انتخابات مسأله‌ای بسیار جدی است و او در این برنامه فرا گرفته است که در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو به خاطر مصونیت‌اش چه نکاتی را در نظر بگیرد.
قرار است که انتخابات ریاست جمهوری کشور به تاریخ ششم میزان برگزار شود. به شمول عبدالله و غنی ۱۸ نفر در انتخابات ششم میزان نامزد بودند. با پیوستن زلمی رسول به دسته انتخاباتی اشرف غنی، شمار این نامزدان به ۱۷ نفر کاهش یافت.
یادداشت: این گزارش به همکاری کمیته‌ی مصونیت خبرنگاران افغان تهیه شده است.
