• 8AM.MEDIA
  • پښتو ویب‌پاڼه
  • English Website
  • اۉزبېکچه ویب‌سایت
  • آرشیو ویب‌سایت قبلی
جمعه 17 قوس 1402
روزنامه ۸صبح
  • صفحه نخست
  • اخبار
    • افغانستان
    • جهان
  • گزارش‌ها
    • گزارش‌های روز
    • گزارش‌های تحقیقی
  • مصاحبه‌ها
  • تحلیل و یادداشت
  • زنگ اول
  • جامعه
    • دموکراسی و حقوق بشر
    • حقوق زنان
    • محیط زیست
  • اقتصاد و توسعه
  • فرهنگ و هنر
    • ادبیات
    • سینما
    • موسیقی
    • داستان
    • هنر تجسمی
  • ورزش
  • ویژه‌ها
    • دوسالگی سقوط و حاکمیت دوباره طالبان
    • سخن زن
    • صفحه گزارش ویژه ملا هبت‌الله
    • صفحه‌ی ویژه ایستادگی برای آموزش
    • صفحه ویژه نصاب آموزشی در دوران حاکمیت طالبان
    • صفحه ویژه نوروز
    • صفحه ویژه ۸ مارچ
    • صفحه ویژه تحولات اوکراین
  • ارتباط با ما
    • درباره ما
    • ارسال مقاله
    • تماس با ما
    • درخواست تبلیغات
بدون نتیجه
نمایش همه نتایج
  • صفحه نخست
  • اخبار
    • افغانستان
    • جهان
  • گزارش‌ها
    • گزارش‌های روز
    • گزارش‌های تحقیقی
  • مصاحبه‌ها
  • تحلیل و یادداشت
  • زنگ اول
  • جامعه
    • دموکراسی و حقوق بشر
    • حقوق زنان
    • محیط زیست
  • اقتصاد و توسعه
  • فرهنگ و هنر
    • ادبیات
    • سینما
    • موسیقی
    • داستان
    • هنر تجسمی
  • ورزش
  • ویژه‌ها
    • دوسالگی سقوط و حاکمیت دوباره طالبان
    • سخن زن
    • صفحه گزارش ویژه ملا هبت‌الله
    • صفحه‌ی ویژه ایستادگی برای آموزش
    • صفحه ویژه نصاب آموزشی در دوران حاکمیت طالبان
    • صفحه ویژه نوروز
    • صفحه ویژه ۸ مارچ
    • صفحه ویژه تحولات اوکراین
  • ارتباط با ما
    • درباره ما
    • ارسال مقاله
    • تماس با ما
    • درخواست تبلیغات
بدون نتیجه
نمایش همه نتایج
روزنامه ۸صبح
بدون نتیجه
نمایش همه نتایج

سخنی درباره قانون اساسی

۸صبح ۸صبح
1 عقرب/آبان 1401 - Oct 23, 2022

قانون اساسی مهم‌ترین سند حقوقی و مرجع سایر قوانین یک کشور است که روابط دولت و جامعه را به صورت کلی سامان می‌دهد. وجود قانون اساسی در هر اجتماع انسانی یکی از نشانه‌های عبور آن از بدویت و رسیدن به مدنیت به شمار می‌رود. قانون اساسی تاریخی نسبتاً دراز در تاریخ تمدن انسانی دارد. قدیمی‌ترین قانون‌های اساسی شناخته شده به تمدن سومری می‌رسد که نزدیک به پنج هزار سال پیشینه دارد. پس از آن قانون اور، قانون حمورابی، منشور کوروش، قانون‌های اساسی دولت‌شهرهای یونان باستان، کهن‌ترین قانون‌های اساسی دنیا به شمار می‌روند. در سده‌های میانه، قانون مگنا کارتا متعلق به قرن سیزدهم میلادی قدیمی‌ترین قانون شمرده شده است. سرخ پوستان امریکای لاتین، مردم اتیوپی و بخش‌هایی از اروپا نیز تجربه‌های دیگری در این زمینه داشتند. پس از رنسانس، قانون اساسی مبنای قانون‌مندی جوامع در بسیاری از کشورهای جهان شد.

اساساً حاکمیت قانون بدون وجود قانون اساسی و ضمانت‌های اجرایی برای پیاده شدن آن امکان‌پذیر نیست. در جایی که حاکمیت قانون نباشد، خودرایی و خودکامه‌گی چه به صورت فردی و چه به صورت حزبی و گروهی حاکم می‌شود و نتیجه‌اش از میان رفتن مصونیت شهروندان و تلف شدن حقوق اساسی آنان است. قانون اساسی در واقع حافظ حقوق اساسی شهروندان، تنظیم کننده روابط مردم با دولت، محدود کننده صلاحیت حاکمان و نشان دهنده نحوه حکومت‌داری است. آن‌چه جامعه را از چنگ قانون جنگل می‌رهاند، حاکمیت قانون است که پایه‌اش بر قانون اساسی یک جامعه نهاده می‌شود.

اولین سند مکتوبی که در تاریخ اسلام رابطه شهروندان و ساکنان جامعه اسلامی، اعم از مسلمان و غیرمسلمان را تنظیم می‌کرد، در نخستین روزهای هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه نوشته شد. این سند به نام «وثیقه مدینه» شناخته می‌شود که در تاریخ اسلام اهمیت خاصی دارد. دانشمندانی مانند محمدعابد جابری محتوای این وثیقه را با آن‌چه در دوران پس از رنسانس به نام قرارداد اجتماعی خوانده شد، مشابه دانسته‌اند؛ زیرا در آن حقوق شهروندان غیرمسلمان جامعه اسلامی هم‌سطح با شهروندان مسلمان به رسمیت شناخته شده و آزادی‌های یک‌سان دینی و حقوقی به آنان داده شده بود. طبق آن سند، رهبری سیاسی جامعه بر اساس توافق گروه‌های مختلف قومی و مذهبی بر دوش پیامبر قرار داشت، اما در قضایای حقوق خصوصی که پسان به نام احوال شخصیه شناخته شد، هر گروه مذهبی بر اساس احکام مذهبی خود مورد تعامل قرار می‌گرفت.

پس از عصر پیامبر، سندی رسمی به نام قانون اساسی یا وثیقه خاص دیگری به تصویب نرسید، اما تلاش شد که از قوانین سرزمین‌های فتح شده متعلق به ایران و روم قدیم در تنظیم امور استفاده شود و این قوانین با دین اسلام تطبیق پیدا کند. نتیجه این تلاش‌ها پیدایش شریعت و فقه اسلامی بود که قانون امپراطوری‌های مسلمان به شمار می‌رفت، اما دیگر چیزی به نام قانون اساسی تدوین نشد که صلاحیت خلفا و سلاطین را محدود کند، حقوق شهروندان و مکلفیت دولت‌ها را به وضوح نشان بدهد و در هنگام مشاجره، مرجع نهایی به شمار برود. به همین علت، استبداد و خودکامه‌گی در این سرزمین‌ها نهادینه شد و جنگ‌ها و خونریزی‌های فراوان اتفاق افتاد. پس از آشنایی کشورهای اسلامی با تمدن معاصر و تجربه کشورهای غربی بود که گروه‌های سیاسی پیش‌رَو اهمیت قانون اساسی را دریافتند و سالیان طولانی برای حاکمیت آن مبارزه کردند. افغانستان اما اکنون به چند هزار سال قبل، به مرز بدویت و مدنیت، برگشته است، زیرا تکلیفش از نظر قانون اساسی هنوز روشن نیست.

ShareتوئیتارسالارسالShare

مطالب مرتبط

اخبار

واکنش مجاهد به اظهارات حکمتیار: بزرگان وطن بدون سند گپ نزنند

44 دقیقه پیش
اخبار

استخبارات طالبان در غزنی تلفن‌های همراه ۲۵ کارمند یک‌ موسسه امدادرسان را ضبط کرده است

2 ساعت پیش
اخبار

حکمتیار: این عادی نیست که برخی از کشورها به مخالفان طالبان اجازه برگزاری نشست‌ها را می‌دهند

6 ساعت پیش

تازه‌ترین مطالب

واکنش مجاهد به اظهارات حکمتیار: بزرگان وطن بدون سند گپ نزنند

44 دقیقه پیش

استخبارات طالبان در غزنی تلفن‌های همراه ۲۵ کارمند یک‌ موسسه امدادرسان را ضبط کرده است

2 ساعت پیش

کرملین اشتراک پوتین در انتخابات ۲۰۲۴ روسیه را تایید کرد 

3 ساعت پیش

واژگونی موتر حامل پناه‌جویان افغان در ایران دو کشته و ۱۰ زخمی برجا گذاشت

3 ساعت پیش

جبهه مقاومت ملی: بر گارنیزیون طالبان در پلخمری حمله و فرماندهش را زخمی کردیم

5 ساعت پیش

پادکست

پادکست ۸صبح
پادکست ۸صبح

پادکست روزنامه ۸صبح برنامه‌های ضبط شده تویتتر اسپیس روزنامه ۸صبح می‌باشد که شام روزهای جمعه، به صورت زنده از طریق تویتتر روزنامه ۸صبح برگزار می‌گردد.
دربرنامه‌های توییتر اسپیس روزنامه ۸صبح که با حضور کارشناسان، تحلیل‌گران و فعالین سیاسی و مدنی برگزار می‌گردد، مسایل عمده و اساسی جامعه افغانستان به بحث گرفته می‌شود. در این برنامه‌ها، مخاطبان نیز فرصت پرسش و ابراز نظر دارند.
#8amSpaces @HashteSubhDaily

«سخن زن/۷:‌ از دنیای موسیقی تا دنیای آواره‌گی؛ «شب‌ها را در پارک‌های ایران صبح کردم
«سخن زن/۷:‌ از دنیای موسیقی تا دنیای آواره‌گی؛ «شب‌ها را در پارک‌های ایران صبح کردم
Episode play icon
«سخن زن/۷:‌ از دنیای موسیقی تا دنیای آواره‌گی؛ «شب‌ها را در پارک‌های ایران صبح کردم
Episode play icon
سخن زن/۶: کودکی در لباس عروس؛ از ظلم پدر تا خزیدن به خانه شوهر
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۹: اخراج پناه‌جویان افغان از پاکستان: قصه تلخ مهاجرت و بی‌وطنی
Episode play icon
سخن زن/۵: مردن در زیر درخت توت؛ قتلی که خودکشی خوانده شد
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۸: روز ملی زبان اوزبیکی و راه‌اندازی بخش اوزبیکی در روزنامه ۸صبح
Episode play icon
سخن زن/۴:خاطرات کاج؛ ضجه‌های مادران در سوگ فرزندان‌شان
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۷: گفت‌وگوی روایت‌ها (۱)؛ چیستی روایت و رابطه آن با شکل‌گیری جریان‌های سیاسی
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۶: روابط افغانستان و پاکستان: گذشته سیاه، آینده تاریک
Episode play icon
سخن زن/۳: آزاد شدم، اما به قیمت جان و‌ جوانی
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۵: گفت‌وگوی روایت‌ها (۲)؛ چپ‌گرایی در افغانستان
Search Results placeholder

پربازدیدترین مطالب

  • وضعیت هزاره‌ها در رژیم طالبان؛ ۱۳ تن در یک ماه در هرات ترور شدند

    ترکیه به‌دلیل شکایت ایران امیر تتلو را بازداشت کرد

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • حکمتیار: این عادی نیست که برخی از کشورها به مخالفان طالبان اجازه برگزاری نشست‌ها را می‌دهند

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • نامه کاخ سفید به کانگرس: امریکا در صورت احساس خطر از افغانستان اقدام می‌کند

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • استانکزی: مسدودیت مکاتب میان مردم و طالبان فاصله ایجاد کرده است

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • جبهه مقاومت ملی: بر گارنیزیون طالبان در پلخمری حمله و فرماندهش را زخمی کردیم

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
روزنامه ۸صبح

پرخواننده‌ترین روزنامه‌ افغانستان
صاحب امتیاز: سنجر سهیل
ایمیل: [email protected]
رئیس اجرایی: پرویز کاوه
ایمیل: [email protected]
مدیر مسوول: محمد محق
ایمیل: [email protected]
سردبیر: علی نظری
دبیر گزارش‌ها: امین کاوه
تحلیل‌گر: شجاع‌الدین امینی
پذیرش مقالات و اعلان: [email protected]

تازه‌ترین مطالب

واکنش مجاهد به اظهارات حکمتیار: بزرگان وطن بدون سند گپ نزنند

44 دقیقه پیش

استخبارات طالبان در غزنی تلفن‌های همراه ۲۵ کارمند یک‌ موسسه امدادرسان را ضبط کرده است

2 ساعت پیش

کرملین اشتراک پوتین در انتخابات ۲۰۲۴ روسیه را تایید کرد 

3 ساعت پیش

واژگونی موتر حامل پناه‌جویان افغان در ایران دو کشته و ۱۰ زخمی برجا گذاشت

3 ساعت پیش

© کپی‌رایت 2023؛ کلیه حقوق برای روزنامه 8صبح محفوظ است.

بدون نتیجه
نمایش همه نتایج
برگشت به 8am.media
پښتو ویب‌پاڼه
English Website
اۉزبېکچه ویب‌سایت
  • صفحه نخست
  • اخبار
    • افغانستان
    • جهان
  • گزارش‌ها
    • گزارش‌های روز
    • گزارش‌های تحقیقی
  • مصاحبه‌ها
  • تحلیل و یادداشت
  • زنگ اول
  • جامعه
    • دموکراسی و حقوق بشر
    • حقوق زنان
    • محیط زیست
  • اقتصاد و توسعه
  • فرهنگ و هنر
    • ادبیات
    • سینما
    • موسیقی
    • داستان
    • هنر تجسمی
  • ورزش
  • ویژه‌ها
    • دوسالگی سقوط و حاکمیت دوباره طالبان
    • سخن زن
    • صفحه گزارش ویژه ملا هبت‌الله
    • صفحه‌ی ویژه ایستادگی برای آموزش
    • صفحه ویژه نصاب آموزشی در دوران حاکمیت طالبان
    • صفحه ویژه نوروز
    • صفحه ویژه ۸ مارچ
    • صفحه ویژه تحولات اوکراین
  • ارتباط با ما
    • درباره ما
    • ارسال مقاله
    • تماس با ما
    • درخواست تبلیغات

© کپی‌رایت 2023؛ کلیه حقوق برای روزنامه 8صبح محفوظ است.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.