جای افغانستان در سه سال پسین در مجمع عمومی سازمان ملل متحد خالی است. با فروپاشی دولت پیشین، کشور با بحران بشری و فقدان مشروعیت نظامی سیاسی مواجه است. افغانستان تحت کنترل طالبان، عضو غیرقابل اعتماد در نظام بین‌الملل شمرده می‌شود و برخی از قدرت‌های بزرگ و کشورهای منطقه به رغم تعامل با طالبان، از تقویت تروریسم و بنیادگرایی نگران هستند. وضعیت بد حقوق بشری، قاچاق مواد مخدر، تهدید گروه‌های تروریستی و منع آموزش و تحصیل دختران و زنان، از نگرانی‌های جدی جامعه جهانی در مجمع عمومی سازمان ملل از افغانستان است. این مجمع اما حاشیه‌های فربه‌تر از متن نیز داشته است. در یکی از حاشیه‌های مجمع عمومی نشستی «آپارتاید جنسیتی» علیه زنان توسط طالبان، به میزبانی نماینده‌گی دایمی افغانستان با حمایت نماینده‌گی‌های دایمی افریقای جنوبی، مالتا و جمهوری دومنیکن برگزار شد. با این حال، سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل گفت که طالبان مردم را به گروگان گرفته‌اند و سیاست این رژیم «چیزی جز آپارتاید جنسیتی» نیست.
پس از آن‌که دولت پیشین به دست طالبان سقوط کرد، نماینده دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد در هفتادوششمین مجمع عمومی این سازمان، از سخنرانی انصراف داد و بعد از آن جای خالی افغانستان در مجمع عمومی این سازمان همچنان خالی باقی مانده است. بعد از او، نصیر‌احمد فایق سرپرستی نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد را بر‌عهده گرفته است. آقای فایق نیز در دو سال گذشته در مجمع عمومی سخنرانی نکرده است.
افغانستان تحت کنترل طالبان در کنار بحران بشری، با فقدان مشروعیت داخلی و بین‌المللی روبه‌روست. در دو سال و اندی هیچ کشوری رژیم این گروه را به رسمیت نشناخته است. کشورها در این مدت به ایجاد دولت همه‌شمول، رعایت حقوق بشر به‌ویژه حقوق زنان و مبارزه صادقانه علیه گروه‌های تروریستی تاکید کرده‌اند. آنان تصریح کرده‌اند تا زمانی که طالبان برای ایجاد دولت فراگیر و رعایت حقوق زنان گام‌های عملی بر‌ندارند، به رسمیت شناخته نخواهند شد.
سران و نماینده‌گان ارشد برخی از دولت‌ها در سخنرانی‌های‌شان در مجمع عمومی سازمان ملل و جلسات حاشیه‌ای این سازمان، در مورد تقویت گروه‌های تروریستی در افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند. فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر خارجه عربستان سعودی، گفته است که افغانستان نباید پناه‌گاه امن برای گروه‌های تروریستی باشد. انوارالحق کاکر، نخست‌وزیر موقت پاکستان، نیز از تهدید تروریسم از خاک افغانستان ابراز نگرانی کرده و از طالبان خواسته است که با تحریک طالبان پاکستانی همکاری نکنند.
کشورهای آسیای مرکزی تقویت گروه‌های تروریستی، بی‌ثباتی و قاچاق مواد مخدر در افغانستان را باعث گسترش ناامنی در منطقه خوانده‌اند. قاسم جومارت توکایف، رییس جمهور قزاقستان، با ابراز نگرانی از وضعیت افغانستان، تاکید کرده است که این کشور باید با‌ثبات و قابل اعتماد شود.
افزون بر او، امام‌علی رحمان، رییس جمهور تاجیکستان، گفته که قاچاق مواد مخدر از افغانستان، گسترش یافته است. او افزوده که کشورش در دو سال گذشته بیش از ۱۰ تن مواد مخدر را در مرز با افغانستان ضبط کرده که در مقایسه با سال‌های قبل، چندین برابر افزایش را نشان می‌دهد. سادیر جباروف، رییس جمهور قرقیزستان، نیز تهدید بحران بشری در افغانستان را غیرقابل پیش‌گیری توصیف کرده است.
رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، نیز در مجمع عمومی سازمان ملل با نگرانی از بحران بشری در افغانستان، تاکید کرده که جهان از تشکیل حکومت فراگیر در این کشور حمایت می‌کند. همچنان شیخ تمیم بن حمد آل‌قانی، امیر قطر، از طالبان خواسته که اشتباهات گذشته‌شان را تکرار نکنند و به توافق‌نامه دوحه پای‌بند باشند.
این نگرانی‌ها در حالی در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح می‌شود که در تازه‌ترین مورد، دولت ایران اعلام کرده که ۳۰ انفجار همزمان در تهران را خنثا و ۲۸ عضو گروه داعش را بازداشت کرده است. رسانه‌های ایرانی اعلام کرده‌اند که تعدادی از این داعشیان تجربه حضور در افغانستان را داشته‌اند.
همزمان نصیر‌احمد فایق، سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد، در صحبت با روزنامه ۸صبح می‌گوید که نماینده‌گی دایمی کشور در تمام نشست‌های حاشیه‌ای سازمان ملل حضور داشته است. آقای فایق می‌افزاید که او در «گروه به اضافه هفت» نیز سخنرانی کرده و همچنان همه نشست‌های حاشیه‌ای به ابتکار و حمایت نماینده‌گی دایمی افغانستان در مورد حقوق بشر و وضعیت جاری در کشور، برگزار شده است.
سرپرست نماینده‌گی دایمی افغانستان در سازمان ملل خاطر‌نشان می‌سازد که در نشست‌های حاشیه‌ای مقام‌های کشورها، بیانیه‌ها و موضع‌گیری‌های سران دولت‌های خود را تکرار کرده‌اند. به گفته او، عمده‌ترین نگرانی کشورها، چالش‌های امنیتی، تهدید گروه‌های تروریستی، نقض حقوق بشر به‌ویژه حقوق زنان و عدم ایجاد ساختار فراگیر بوده که همه خواستار رسیده‌گی به این مسایل شده‌اند.
با این حال، شماری از فعالان سیاسی می‌گویند که افغانستان تحت کنترل طالبان به عضو غیرقابل اعتماد جامعه بین‌المللی تبدیل شده و همه کشورها از تقویت تروریسم، قاچاق مواد مخدر و رشد بنیادگرایی در افغانستان نگرانی دارند. به گفته آنان، طالبان بار دیگر کشور را به انزوای بین‌المللی کشانده‌اند. از نظر آن‌ها، بی‌توجهی کشورهای کمک‌کننده به بحران گرسنه‌گی و هشدارهای برنامه جهانی غذا، از نمونه‌های بی‌علاقه‌گی و بی‌اعتمادی جهان به طالبان و افغانستان است.
از سوی دیگر، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، یکی از مطالبات زنان افغانستان که روزها برای به رسمیت شناسی آن اعتصاب و دادخواهی کرده‌اند، مورد بحث رسمی قرار گرفته است. نشست بررسی و تحلیل به رسمیت شناسی «آپارتاید جنسیتی» به میزبانی نماینده‌گی دایمی افغانستان، مرکز پالیسی افغانستان در دانشگاه پرنستون، حمایت نماینده‌گی‌های دایم مالتا، افریقای جنوبی و جمهوری دومینکن و همکاری انستیتوت صلح و امنیت زنان دانشگاه جورج تاون برگزار شد.
یلدا رویان، از فعالان حقوق زن و یکی از اشتراک‌کننده‌گان این نشست، می‌گوید که موضوع محوری این جلسه «آپارتاید جنسیتی و تطابق آن با وضعیت زنان و دختران در افغانستان بود.» او گفته است که طالبان با وضع محدودیت‌های گسترده، به‌صورت سیستماتیک زنان و دختران را به دلیل جنسیت‌شان از جامعه حذف کرده‌اند. خانم رویان می‌افزاید که زنان و دختران هزاره علاوه بر جنسیت، به دلیل تعلق قومی و باور مذهبی‌‌شان «لایه مضاعف از جنایات طالبان» را متقبل می‌شوند.
در همین حال، شماری از فعالان سیاسی از این اقدام ستایش کرده‌اند. عارف رحمانی، نماینده مردم در مجلس نماینده‌گان پیشین، این نشست را اقدامی به‌موقع و امیداورکننده توصیف کرده است. او با اشتراک‌گذاری گزارشی از این نشست در صفحه اکس خود نوشته است: «اقدامی خوب و به‌موقع و امیدوارکننده سازمان ملل متحد».
گفتنی است که بحث به رسمیت شناسی «آپارتاید جنسیتی» علیه زنان در حالی به دهلیزهای تصمیم‌گیری سازمان ملل متحد رسیده که هم اکنون ده‌ها زن در زندان‌های طالبان به سر می‌برند. این گروه به‌تازه‌گی ندا پروانی، زن معترض را در کابل با کودک چهار‌ساله و شوهرش بازداشت کرده است و بیش از دو هفته می‌شود که از سرنوشت آنان اطلاعی در دست نیست.
هفتادوهشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد که به تاریخ ۱۹ سپتامبر آغاز شده، تا ۲۶ سپتامبر ادامه دارد. سران و رهبران دولت‌ها در مورد تغییر اقلیم و اهداف توسعه پایدار و سایر موارد مشترک جهانی گفت‌وگو می‌کنند و برای تعیین آجندای مجمع عمومی سال آینده تصمیم می‌گیرند.
