خلیل اسیر
حکومت افغانستان می‌گوید که چشم به راه دریافت رسمی نتایج نشست روز جمعه دونالد ترمپ با مقامات عالی‌رتبه امنیتی و سیاسی امریکا در باره گفت‌وگوهای صلح با گروه طالبان است. دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، روز جمعه بیست‌وپنجم اسد، با مقامات عالی‌رتبه امنیتی و سیاسی این کشور در باشگاه گلف خود در ایالت نیوجرسی برای بحث در باره گفت‌وگوهای صلح با گروه طالبان دیدار کرد. طبق گزارش‌ها، در این نشست مارک اسپر وزیر دفاع، جان بولتون مشاور امنیت ملی، جوزف دانفور رییس ستاد مشترک ارتش، مایک پومپئو وزیر خارجه و زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان حضور داشتند. از نتایج این نشست تا هنوز جزئیاتی منتشر نشده است. با این حال، ترمپ نشست روز جمعه خود با این مقامات را «خوب» توصیف و نسبت به احتمال دست‌یافتن به توافق با گروه طالبان ابراز امیدواری کرده است.
کاخ سفید گفته است که در نشست روز جمعه در باشگاه گلف ترمپ در باره گفت‌وگوهای صلح با طالبان، آشتی ملی در افغانستان و هم‌چنان نحوه خروج نیروهای امریکایی از این کشور بحث شده است. به دنبال این نشست، مایک پومپئو نیز اعلام کرد که امریکا متعهد به همکاری نزدیک با دولت افغانستان برای رسیدن به یک توافق جامع صلح در این کشور است. او گفته است که امریکا خواستار کاهش خشونت‌ها و آتش‌بس در افغانستان است و می‌خواهد اطمینان حاصل کند که خاک افغانستان برای تهدید امریکا و یا متحدان آن مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و افغان‌ها در کنار هم برای رسیدن به صلح تلاش می‌کنند.
ریاست جمهوری افغانستان می‌گوید که تا هنوز نتایج نشست رییس جمهور امریکا با مقامات ارشد امنیتی و سیاسی این کشور با دولت افغانستان شریک نشده است. صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری، روز شنبه بیست‌وششم اسد در یک نشست خبری در کابل گفت که دولت افغانستان انتظار دارد تا نتایج این نشست به صورت رسمی برایش اعلام شود. صدیقی با اشاره به این‌که دولت‌های امریکا و افغانستان به صورت هماهنگ در راستای صلح در کشور کار می‌کنند، افزود که توافقات امریکا و طالبان باید منتج به برقراری آتش‌بس، کاهش خشونت‌ها، بازگشت طالبان به زنده‌گی سیاسی و شروع گفت‌وگوها با دولت افغانستان شود. او تأکید کرد که این مهم‌ترین توقع دولت افغانستان از توافقات امریکا و طالبان پس از هشت دور گفت‌وگو بین دو طرف است.
«اعلامیه مشترک»
صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری، هم‌چنان در این نشست خبری تهیه یک «اعلامیه مشترک» بین دولت‌های امریکا و افغانستان را تأیید کرد. از این اعلامیه در برخی از رسانه‌ها به عنوان «پیمان» یاد شده است. صدیقی گفت که قرار است یک اعلامیه مشترک توسط دولت‌های امریکا و افغانستان در آینده نزدیک منتشر شود که در آن تعهدات دوجانبه تجدید شده است. او نخواست در باره این اعلامیه جزئیات بیشتر ارایه کند، اما گفت که طبق این اعلامیه امریکا متعهد است به مبارزه خود با تروریسم در افغانستان ادامه دهد و نیز خروج نیروهایش را طبق شرایط افغانستان تنظیم کند؛ ضمن آن‌که به ادامه همکاری در بخش توسعه‌ای با افغانستان نیز متعهد است.
محمداشرف غنی در سوم عید قربان در سخنانی در جمع نیروهای دفاعی و امنیتی کشور گفته بود که « دولت و نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان شریک اصلی و قانونی دنیا است.» او در ادامه این موضوع تأکید کرد که «از این جهت کدام پیمان نو همراه امریکا و ناتو به کار نیست.» اشرف غنی همزمان تصریح کرد: «یک اعلامیه مشترک [بین امریکا و افغانستان] در روزی که گفت‌وگوهای صلح آغاز شد، صادر می‌شود.» او از چند بند این اعلامیه چنین یاد کرد:
یکم: دولت جمهوری اسلامی افغانستان، دولت رسمی و مشروع و نماینده تمام مردم افغانستان است؛
دوم: قوای دفاعی و امنیتی افغانستان شریک قوای بین‌المللی است، هم برای ثبات افغانستان و هم برای مبارزه با تروریسم و تهدیدات بین‌المللی؛
سوم: تمامی پیمان‌های امنیتی ما برجای است و در آن هیچ گونه تغییری به میان نمی‌آید، به شمول پیمان‌های امنیتی و استراتژیک؛
چهارم: [امریکا] به صورت واضح تعهد کرده است که به تمویل و تجهیز نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان ادامه می‌دهد. هم‌چنان به ادامه تربیت این نیروها متعهد است.
رییس جمهور غنی خاطرنشان ساخت که در همکاری امریکا با افغانستان تا کنون هیچ‌گونه تعلل و کاستی مشاهده نشده است و از مردم خواست که شکار شایعات و تبصره‌های نادرست نشوند. او تأکید کرد که تعهدات امریکا برای همکاری با افغانستان به خاطر «گل روی» افغان‌ها نیست، بلکه این کشور برای ثبات خود و جهان نیاز دارد با افغانستان همکاری کند. به گفته او، به خاطر مبارزه نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان در خط مقدم جنگ با گروه‌های تروریستی است که در واشنگتن حمله نمی‌شود و یا هم بار دیگر در نیویارک انفجار صورت نگرفته است. اشرف غنی گفت که افغانستان با امریکا و جهان براساس منافع متقابل و مشترک به پیش می‌روند و به همین دلیل تمام تعهدات بین‌المللی افغانستان در صورت صلح با گروه طالبان هم‌چنان حفظ خواهد شد.
توافقات امریکا و طالبان
در پایان هشتمین دور گفت‌وگوهای رسمی نماینده‌گان امریکا و طالبان در قطر اعلام شد که دو طرف مسوده یک توافق‌نامه را آماده کرده‌اند. بیست‌ویکم اسد روز پایانی این دور از گفت‌وگوهای دو طرف بود. به دنبال آن بحث‌های بین خودی نماینده‌گان امریکا و طالبان درباره این مسوده آغاز شد. صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری، می‌گوید که بحث‌های دو طرف بر سر مسوده این توافق‌نامه تا کنون به پایان نرسیده است و از همین رو زمان دقیق امضای آن نیز مشخص نیست. صدیقی چهار روز پیش به رزونامه 8صبح گفته بود که مسوده توافق‌نامه امریکا و طالبان تا کنون با حکومت افغانستان شریک نشده است. به گفته او، این مسوده زمانی با حکومت افغانستان شریک می‌شود که گفت‌وگوهای بین خودی امریکا و طالبان بر سر مسوده توافق‌نامه به پایان برسد و متن توافق‌نامه کاملاً نهایی شود. اما ریاست اجرایی گفته است که یک کاپی از این مسوده را دریافت کرده است. این نهاد تا هنوز جزئیات آن را فاش نکرده است.
طالبان و انتخابات
محمداشرف غنی روز شنبه بیست‌وششم اسد در یک همایش انتخاباتی موضع حکومت در باره صلح با طالبان را نیز اعلام کرد. او در بخشی از سخنانش گفت که اگر طالبان پذیرای «نظام جمهوری اسلامی» باشد، حکومت حاضر است با این گروه صلح کند. اشرف غنی هم‌چنان با تأکید بر این‌که طالبان باید انتخابات را قبول کنند، به صورت تلویحی با مشارکت این گروه در قدرت از راه جز انتخابات نیز اعلام موافقت کرد. او گفت که با مشارکت طالبان در قدرت برای «چندسالی» در یک «مرحله گذار» از طریق غیر انتخابات موافق است، اما با تبدیل شدن این «فرمول خشک» به یک شیوه دایمی که آینده تمامی نسل‌ها را تباه کند، موافق نیست و نه تطبیق آن ممکن است.
رییس جمهور غنی در این همایش انتخاباتی هم‌چنان بیان داشت که آماده‌گی کامل دارد تا مطابق فرمایش لویه‌جرگه مشورتی صلح، برای مهار خشونت طالبان، با این گروه صلح کند. او همزمان از گروه طالبان انتقاد کرد که تا کنون کاری مثبت نکرده است و برای آینده کشور، به‌ویژه آینده زنان، برنامه ندارد. به گفته اشرف غنی، تنها کاری که طالبان در بخش زنان کرده‌اند آن است که سه – چهار زن برای خود گرفته‌اند و البته این کار به گفته او تنها به خود آن‌ها مربوط است. اشرف غنی علاوه کرد که طالبان هر روز پولدارتر می‌شوند و پرسید که این پول‌ها را آن‌ها از کجا می‌کنند؟ رییس جمهور در ادامه افزود که گروه طالبان بعضی از خارجی‌ها را نیز فریب داده است که گویا «پاک» هستند، در حالی که بعضی از آن‌ها در تجارت شراب و دوای بی‌کیفیت دست دارند و دوسیه آن‌ها در نزد خود این گروه هم موجود است. او گفت که بنا بر این، ضرورت است تا «حساب» طالبان فهمیده شود. اشرف غنی تأکید کرد که نباید اجازه داده شود تا افغانستان به بزرگ‌ترین تولیدکننده مواد مخدر در جهان تبدیل شود و ضرورت است که این کشور با اقتصاد «سیاه» قطع رابطه کند.
محمداشرف غنی در ادامه سخنان خود گفت که «صلح باعزت در چارچوب جمهوریت است.» او افزود که مردم امروز ترسی از طالبان ندارند و حکومت، این گروه را مثل حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار، در جامعه در ظرف چند روز «حل» خواهد کرد. اشرف غنی بیان داشت که نسل نو افغانستان با دردهای گذشته آشنا هستند، اما نمی‌خواهند به گذشته برگردند. رییس جمهور در عین حال هشدار داد که گذشته زیاد دور هم نیست، در صورتی که اصل جمهوریت نظام زیر سول برود. او هم‌چنان با تعدیل قانون اساسی از مجاری خود این قانون اعلام موافقت کرد، اما همزمان هشدار داد در صورتی که قانون اساسی کنونی از بین برود، توافق روی قانون اساسی جدید در کشور محال خواهد بود. اشرف غنی گفت که با توجه به این موارد، صلح با طالبان به دقت و آماده‌گی بیشتر نیاز دارد و تصمیم هم ندارد که تمام «کریدت» این روند به نام او ضرب شود.
رییس جمهور غنی هم‌چنان خاطرنشان ساخت که برنده صلح دولت با گروه طالبان، مردم خواهند بود و در توافق صلح، موضوعات چون شهروندی و عدالت اجتماعی زیر پا نخواهد شد. او تأکید کرد در صورتی که ارزش‌های نظیر حقوق شهروندی و عدالت اجتماعی زیر پا شود، در آن صورت روزهای سیاه افغانستان رقم خواهد خورد. اشرف غنی اما تأکید کرد که اجازه رفتن افغانستان به سوی روزهای سیاه را نمی‌دهد، بلکه در صدد هدایت افغانستان به سوی روشنایی است.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که گروه طالبان تا کنون از «امارت» خود نگذشته است و دولت افغانستان را نیز به رسمیت نمی‌شناسد. این گروه هم‌چنان با قانون اساسی کنونی افغانستان مخالفت کرده و خواستار بازنویسی این قانون در صورت دست یافتن به یک توافق صلح است. طالبان پیش از این گفته‌اند که با حق کار و آموزش زنان در چارچوب دستورات دین اسلام موافق است و هم‌چنان در صدد قبضه مطلق قدرت نیست.
