ارگ: آتش‌بس مقدم بر مذاکرات است

خلیل اسیر

ارگ ریاست جمهوری می‌گوید که برای شروع گفت‌وگوها بین دولت و طالبان باید خشونت‌ها متوقف و آتش‌بس جامع و سراسری در کشور برقرار شود. صدیق صدیقی، سخنگوی ریاست جمهوری، روز شنبه، شانزدهم سنبله، به روزنامه ۸صبح گفت که شرط نخست دولت برای شروع مذاکره با گروه طالبان، توقف خشونت توسط این گروه و توافق روی آتش‌بس است. صدیقی افزود که دولت افغانستان به دنبال صلح دایمی و پایدار است و بدون توقف کامل خشونت‌ها ممکن نیست چنین صلحی به دست آید. او تأکید کرد که دولت به خاطر «ضعف» به دنبال صلح به راه نیافتاده است، بلکه صادقانه به دنبال آن است تا جنگ جاری پایان یابد و برای تمامی افغان‌ها زمینه زنده‌گی صلح‌آمیز در کشور فراهم شود.

سخنگوی ریاست جمهوری در باره این‌که دو مسأله مرتبط به هم آتش‌بس و مذاکرات بین‌الافغانی در توافق‌نامه امریکا و طالبان چگونه ترتیب شده است، پاسخ روشن نداد. صدیق صدیقی گفت، درباره این‌که در توافق‌نامه امریکا و طالبان کدام یک مقدم است، زلمی خلیل‌زاد باید توضیح بدهد. او همین‌طور در‌باره این‌که چقدر این دو مسأله در توافق‌نامه امریکا و طالبان مورد توجه بوده است، نیز صحبت نکرد. صدیق صدیقی اما خاطرنشان ساخت که توافق‌نامه امریکا و طالبان باید آتش‌بس و شروع مذاکرات دولت افغانستان با طالبان را تضمین کند. او گفت که این مهم‌ترین انتظار دولت افغانستان از تلاش‌هایی است که امریکا و دیگر کشورها در زمینه صلح افغانستان انجام می‌دهند.

صدیق صدیقی از جانب دیگر افزایش حملات طالبان بر تأسیسات و مواضع نیروهای دولتی و هم‌چنان کشتار غیرنظامیان توسط این گروه را هشداردهنده توصیف کرد. صدیقی گفت در حالی که امریکا و طالبان توافق‌نامه خود را در «پرنسیپ» نهایی کرده‌اند، تشدید حملات طالبان به تأسیسات دولتی و افزایش کشتار مردم توسط این گروه، برای دولت و مردم، پیام هشداردهنده دارد. به استدلال او، این حملات نشان از آن دارد که در گفتار و رفتار طالبان تناقض جدی موجود است و ادعای صلح‌طلبی این گروه را زیر پرسش قرار می‌دهد.

زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، پیش‌تر گفته بود که برای زمینه‌سازی صلح در افغانستان روی چهار موضوع به هم وابسته که خروج سربازان امریکایی از افغانستان، تهدید نشدن امریکا و متحدان آن از خاک افغانستان، آتش‌بس و شروع مذاکرات بین‌الافغانی با گروه طالبان است، گفت‌وگو می‌کند. این دیپلمات امریکایی هم‌چنان تأکید کرده بود در صورتی که روی یکی از این چهار مورد توافق نشود، هیچ توافقی بین امریکا و طالبان انجام نخواهد شد. زلمی خلیل‌زاد اما هفته گذشته در سفرش به کابل گفت که بین امریکا و طالبان در «پرنسیپ» روی این چهار موضوع به صورت «کلی» و روی دو موضوع نخست به صورت «ویژه» توافق حاصل شده است. او جزئیات بیش‌تری در‌باره چگونه‌گی توافق روی هر یک از این چهار موضوع نداد.

این دیپلمات امریکایی هم‌چنان گفت که توافق‌نامه امریکا و طالبان زمانی نهایی و قابل اجرا است که از جانب دونالد ترمپ تأیید و از سوی دو طرف امضا شود. زلمی خلیل‌زاد افزود که به دنبال توافقات امریکا و طالبان، راه برای مذاکرات بین‌الافغانی باز خواهد شد. او گفت که دولت افغانستان در این مرحله باید هیأت مذاکره‌کننده خود را تشکیل دهد و برای مذاکره با طالبان آماده شود. خلیل‌زاد گفت، قضایایی که مربوط به افغانستان می‌شود، باید در مذاکرات بین‌الافغانی روی آن‌ها فیصله شود. او هرچند درباره تقدم و تأخر آتش‌بس و مذاکرات به صورت روشن چیزی نگفت، اما از این‌که در صحبت‌های خود موضوع آتش‌بس را در ترتیب موضوعات در جایگاه چهارم قرار داد، چنین تلقی شد که برای امریکا شروع مذاکره مقدم بر آتش‌بس است.

زلمی خلیل‌زاد گفته است که سران حکومت وحدت ملی را در جریان توافق‌نامه امریکا و طالبان قرار داده و کاپی این توافق‌نامه را نیز به آن‌ها نشان داده است. سه روز پس از آن، حکومت افغانستان نگرانی خود را نسبت به «پیامدها و خطرات ناگوار» این توافق‌نامه اعلام کرده و خواستار وضاحت در‌باره آن شد. صدیق صدیقی روز شنبه به روزنامه ۸صبح گفت که جانب امریکا تا کنون در‌باره این توافق‌نامه برای حکومت افغانستان توضیح نداده است.

هم‌زمان با آن نُه دیپلمات امریکایی که سابقه کار در افغانستان داشتند، نسبت به خروج شتاب‌زده سربازان امریکایی از افغانستان هشدار دادند. آن‌ها در یک بیانیه مشترک اعلام کردند که اگر سربازان امریکایی، افغانستان را به صورت شتاب‌زده ترک کنند، این کشور به یک جنگ تمام‌عیار داخلی سقوط خواهد کرد. به دنبال آن، کنگره امریکا از زلمی خلیل‌زاد خواست تا با حضور در جلسه علنی کمیته روابط خارجی مجلس نماینده‌گان این کشور، درباره این توافق‌نامه توضیح بدهد. روز گذشته، مارک اسپر، وزیر دفاع امریکا، در یک نشست خبری در فرانسه گفت که امریکا تلاش دارد به یک توافق سیاسی با گروه طالبان دست یابد، اما معنای آن هر نوع معامله با این گروه نیست. او با اشاره به افزایش سطح خشونت‌ها در افغانستان گفت که این خشونت‌ها، گفت‌وگوهای صلح را در سایه قرار داده است، به همین دلیل امریکا تن به هر معامله‌ای نخواهد داد. حکومت افغانستان از این اظهارات وزیر دفاع امریکا استقبال کرده است.

دکمه بازگشت به بالا