دست‌داشتن افراد «سودجو و فرصت‌طلب» در انهدام پایه‌های برق هرات
سیدحسن حسینی
طی یک هفته‌ی گذشته طالبان در سه نوبت، سه پایه برق وارداتی ایران به هرات را با انفجار ماین تخریب کردند و نیمی از شهر هرات را به تاریکی فرو بردند.
دفتر والی هرات عاملان این تخریب را، افراد «سودجو و فرصت‌طلب» می‌خواند، ریاست برق هرات در برخورد با آن‌ها خود را «ناتوان» می‌بیند و صنعت‌گران و مردم هرات از هزینه‌های نبود انرژی برق در شهرک صنعتی و خانه‌های‌شان شکایت دارند.
با این حال گره مشکل برق در هرات گویا یک راه‌کار برای باز شدن دارد: «پادرمیانی» بزرگان و موی‌سفیدان محل!
انهدام سه پایه برق
نیمه‌های روز سه‌شنبه هفته‌ی گذشته، یک پایه برق وارداتی انرژی برق ایران در مسیر ولسوالی «کهسان» در غرب هرات با انفجار ماین منهدم شد. یک روز بعد از آن، یک پایه‌ی دیگر در ساحه‌ی نزدیک به اولی به زمین افتاد و شرکت برق هرات برای برطرفی مشکل، اقدام به عمل کرد و در نهایت بعد از ظهر روز جمعه‌ی گذشته، پایه‌های آسیب‌دیده ترمیم شد و جریان انرژی برق به شهر هرات و پارک صنعتی این ولایت وصل گردید.
هنوز یک روز از وصل بودن جریان برق نگذشته بود که دوباره یک پایه انتقال انرژی برق به هرات، این بار در ساحه‌ی «تیرپل» از بخش‌های ولسوالی کهسان این ولایت طعمه‌ی انفجار ماین شد و چرخ کارخانه‌های تولیدی در شهرک صنعتی هرات را متوقف کرد.
دفتر والی هرات تداوم این روند را به خیر مردم ندانسته و انهدام پایه‌های برق را هدف نظامی «گروه مخالف دولت» نمی‌خواند.
جیلانی فرهاد، سخنگوی دفتر والی هرات در صحبت با روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید که انهدام پایه‌های انتقال انرژی برق وارداتی ایران به هرات، کار عده‌ای «فرصت‌طلب» و «سودجو» است. این مقام دولتی می‌افزاید که نیاز نیست برای تامین امنیت مسیر پایه‌های انتقال جریان برق وارداتی ایران به هرات، سربازان پولیس توظیف شوند، بلکه مردم در همکاری با دولت، می‌توانند نقش بهتری برای تامین امنیت داشته باشند.
آقای فرهاد تاکید می‌کند که والی هرات به ریاست برق این ولایت هدایت داده تا با عاملان این رویداد «برخورد جدی» کنند. وی هم‌چنان می‌افزاید که تلاش‌های مردمی برای گفت‌وگو با عاملان حمله به پایه‌های برق جریان دارد و مردم بنا بر اثرگذاری‌ای که در مناطق مورد نظر بر طالبان دارند، می‌توانند نقش مهمی برای برطرفی مشکل بازی کنند.
ریشه‌ی مشکل کجا است؟
از مدت‌ها به این طرف طالبان از مشترکان برق در ولسوالی‌های غربی هرات مانند «غوریان، زنده‌جان و کهسان» که خانه‌های‌شان با انرژی برق وارداتی از کشور ایران روشن است، پول مصرفی برق را جمع‌آوری می‌کنند. شواهد نشان می‌دهد که این گروه حتا طی چند سال گذشته، عملاً از آدرس امارت اسلامی طالبان برای مردم بل برق توزیع کرده و پول جمع‌آوری شده را در امور جنگی خود مصرف می‌کنند.
ریاست برق هرات اما می‌گوید که این بار مردم به گونه‌ی خودجوش حاضر نشدند پول برق را به طالبان بپردازند و این گروه در واکنش به آن، پایه‌های برق را هدف قرار داد.
زیان‌های ناشی از قطع برق
بر پایه‌ی گزارش‌ها هرات سالانه ۴۰۰ میلیون کیلووات برق از ترکمنستان و در حدود ۹۰۰ میلیون کیلووات از ایران وارد می‌کند.
این ولایت به ۱۹۰ میگاوات برق نیاز دارد که ۴۰ درصد آن از ناحیه برق وارداتی ترکمنستان تامین می‌شود.
انرژی برق وارداتی ایران علاوه بر روشن کردن خانه‌های مردم، مستقیم به شهرک صنعتی رفته و انرژی مورد نیاز برای گردش چرخ‌های کارخانه‌های تولیدی آن را تامین می‌کند. حالا که جریان برق از طرف طالبان با منهدم کردن پایه‌ها قطع شده است، سروصدای سرمایه‌گذاران در پارک صنعتی هرات بالا گرفته است.
حمیدالله خادم، رییس اتاق صنایع و معادن در هرات می‌گوید که با هر بار قطع شدن دوام‌دار جریان برق، هزینه‌ی هنگفتی روی دست سرمایه‌گذاران در پارک صنعتی هرات می‌ماند. آقای خادم می‌افزاید که اداره‌ی محلی هرات و شرکت برق این ولایت برای بر طرفی مشکل تا کنون ناکام بوده‌اند و نیاز است که برای حل آن راه‌های بهتری سنجیده شود.
او تاکید می‌کند که مسوولان محلی هرات در پاسخ به تقاضای اتاق صنایع و معادن این ولایت از «ضعف و ناتوانی»شان سخن زده‌اند و هنوز راه‌حل بنیادی برای این مشکل پیدا نشده است.
عبدالاحمد حسین‌زاده، سرمایه‌گذار در دو کارخانه‌ی تولید نوشیدنی و کارتن در پارک صنعتی هرات، نبود انرژی برق را مساوی با تحمل بیش‌تر از۱۰۰ هزار افغانی خساره می‌پندارد.
آقای حسین‌زاده به روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید با هر بار توقف دستگاه به دلیل نبود انرژی، مواد خام نوشیدنی فاسد شده و دور انداخته می‌شود.
خساره‌ی مالی تنها منحصر به یک کارخانه در شهرک صنعتی هرات نیست. دست‌کم ۳۳۰ کارخانه‌ی دیگر هم در این شهرک به دلیل نبود انرژی مجبور به تحمل زیان‌های مالی هنگفت تا سقف یک میلیون افغانی می‌شوند.
با این حال ریاست برق هرات برای حل مشکل، دست به دامن صاحبان کارخانه‌های تولیدی شده است.
محمدطاهر عارف، رییس برق هرات، به این نظر است که در کنار تلاش این اداره برای وصل کردن انرژی برق به شبکه، مالکان و کارگران کارخانه‌های تولیدی با گردهم‌آیی اعتراضی مقابل دفتر والی این ولایت، صدای‌شان را به گوش دولت برسانند.
با تمام این‌ها اما این سوال پررنگ می‌شود که توان دولت در مبارزه با افراد «سودجو و فرصت‌طلب» که با تجهیزات گرم جنگی سروکار دارند، چقدر است و آیا مردم تاوان کرنش دولت در برابر این افراد را باید بپردازند؟
