در اوج خشونت‌ها، از روز جهانی صلح تجلیل شد
خلیل اسیر
در حالی که خشونت‌ها در کشور بار دیگر اوج گرفته است، حکومت روز شنبه، سی‌ام سنبله، از روز جهانی صلح تجلیل کرد. محمداشرف غنی، رییس جمهور، در محفلی که به همین مناسبت توسط وزارت دولت در امور صلح در کابل برگزار شده بود، پیام ویدیویی فرستاده بود. رییس جمهور غنی در این پیام ویدیویی، با بیان این‌که حکومت بارها خواستار آتش‌بس شده است، گفت که برای رسیدن به «صلح واقعی»، نیاز به آتش‌بس و توقف خون‌ریزی در کشور است. او تأکید کرد که جنگ راه حل نیست. محمداشرف غنی خاطرنشان ساخت که اگر طالبان صلح بخواهند، حکومت برای یک شب هم خواهان دوام جنگ نخواهد بود. رییس جمهور در عین حال گفت که مسوولیت کشتارها و خون‌ریزی‌ها به دوش کسانی است که صلح و آتش‌بس را نمی‌پذیرند.
از جانب دیگر، در حالی که حکومت تلاش‌هایش برای صلح را متوقف کرده است، محمداشرف غنی بیان داشت که افغانستان نسبت به هر زمان دیگر به صلح نزدیک شده است. به گفته او، حکومت وحدت ملی در پنج سال گذشته برای دست یافتن به «صلح پایدار، عادلانه و باعزت» تلاش‌های فراوانی کرده است. رییس جمهور افزود که در این مدت زمینه اجماع در سطح کشورهای همسایه، منطقه و فرامنطقه در خصوص صلح افغانستان فراهم شده است. او گفت که در نتیجه این تلاش‌ها، حالا موضوع صلح افغانستان از حاشیه به متن آمده و تحقق صلح از یک رؤیای دور به یک واقعیت نزدیک و دست‌یافتنی تبدیل شده است. رییس جمهور غنی گفت: «جای افتخار است که موضوع صلح را از یک موضوع ضمنی، به یک گفتمان مسلط سیاست افغانستان مبدل کرده‌ایم.»
رییس جمهور غنی، برگزاری لویه‌جرگه مشورتی صلح در ماه ثور امسال و همین طور ایجاد وزارت دولت در امور صلح را نشانه قاطعیت حکومت در زمینه صلح خواند. در این جرگه حدود سه‌هزار نفر از سراسر کشور شرکت کرده بودند. از خواست‌های مهم لویه‌جرگه مشورتی صلح، آتش‌بس بین طرف‌های جنگ و شروع گفت‌وگوهای رو در رو بین دولت و طالبان بود. خواست مهم دیگر این جرگه، تهیه جدول زمانی برای خروج نیروهای خارجی از کشور بود. حکومت می‌گوید که طبق فیصله این جرگه، تلاش‌هایش را برای رسیدن به صلح ادامه می‌دهد و از آن به عنوان نقشه راه کار می‌گیرد.
آتش بس
آتش‌بس یکی از چهار محور اصلی گفت‌وگوهای امریکا و طالبان در جریان حدود ده ماه گفت‌وگو بین دو طرف بود. این گفت‌وگوها از بیستم میزان ۱۳۹۷ آغاز شد و تا نهم سنبله ۱۳۹۸ ادامه یافت. زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا، پس از پایان نهمین دور گفت‌وگوهای این کشور با طالبان در قطر، اعلام کرد که در پرنسیپ روی چهار موضوع از جمله آتش‌بس با طالبان به توافق رسیده است.
بیشتر بخوانید:
غنی: برای رسیدن به صلح واقعی باید آتش‌بس شود
شکست مذاکرات صلح و فرصت‌های حکومت افغانستان
صلح و انتخابات؛ کدام مسیر را باید پیمود؟
دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، در یک تصمیم غیرمنتظره در شانزدهم سنبله اعلام کرد که گفت‌وگوهای امریکا با طالبان را متوقف و لغو کرده است. یک هفته بعد از آن، در بیست‌وسوم سنبله، حکومت افغانستان نیز اعلام کرد که تلاش‌های مرتبط به صلح خود را متوقف کرده است. ترمپ اما دو روز پیش، بیست‌ونهم سنبله، اعلام کرد که گفت‌وگوها با طالبان را به خاطر آن‌که این گروه آتش‌بس را قبول نکرده بود، لغو کرده است. او در یک نشست مشترک خبری با نخست‌وزیر استرالیا در واشنگتن افزود که گروه طالبان برای کسب امتیاز در گفت‌وگوها، حملات خود را تشدید کرد و این به گفته ترمپ، یک اشتباه بزرگ در محاسبات این گروه بود. رییس جمهور امریکا پیش‌تر گفته بود که گفت‌وگوها با طالبان را به علت حمله این گروه به شش‌درک شهر کابل که در پی آن دوازده نفر به شمول یک سرباز امریکایی کشته شدند، لغو کرده است. این حمله با استفاده از یک موتر بمب‌گذاری‌شده در سیزدهم سنبله انجام شد و مسوولیت آن را گروه طالبان برعهده گرفت.
حکومت افغانستان، آتش‌بس را مقدمه‌ای بر گفت‌وگوهای صلح می‌داند. سلام رحیمی، وزیر دولت در امور صلح، روز گذشته گفت که صلح ضرورت مهم افغانستان و دروازه صلح به روی طالبان است. او افزود که برای رسیدن به صلح، باید خشونت‌ه ا کاهش یابد و آتش‌بس برقرار شود. سیما سمر، وزیر دولت در امور حقوق بشر نیز که در محفل گرامی‌داشت از روز جهانی صلح در کابل صحبت می‌کرد، تأکید کرد که آتش‌بس مهم است، اما به معنای صلح نیست. او گفت که آتش‌بس می‌تواند گامی برای شروع گفت‌وگوها باشد، ولی صلح پایدار تنها با آتش‌بس و قطع جنگ به دست نخواهد آمد.
صلح پایدار
رییس جمهور غنی می‌گوید که صلح پایدار به «دقت، جرئت، خلوص نیت» و همین طور باور به «عدالت و کرامت انسانی» نیاز دارد. او گفت: «بدون هیچ تردیدی، صلح واقعی زمانی تحقق و دوام می‌یابد که مردم افغانستان، زن و مرد، فارغ از تبعیض و بی‌عدالتی به حقوق خود نایل آیند.» رییس جمهور افزود که بهترین راه برای پایان دادن به منازعات چهل‌ساله، راه سیاسی، مشارکت سیاسی و حمایت از انتخابات و نظام جمهوری است. او با تأکید بر برگزاری انتخابات در ششم میزان گفت که این رویداد سیاسی زمینه برابری هر افغان با افغان دیگر را مساعد می‌سازد.
با این حال، وزیر دولت در امور حقوق بشر به این باور است که نقض عدالت و حقوق بشر و ضعف حاکمیت قانون، از عوامل عمده تداوم جنگ در کشور است. او گفت، صلح پایدار زمانی به دست می‌آید که عدالت و حقوق بشری افراد نقض نشود و در عین حال حاکمیت قانون برقرار شود. سیما سمر هم‌چنان تأکید کرد که توافق صلح در صورتی پذیرفتنی است که زنان نیز در آن نقش برجسته داشته باشند. خانم سمر افزود، انتظار می‌رود که در مباحث مرتبط به صلح، در کنار حفظ دست‌آوردهای هژده‌ساله، روی دموکراسی و توسعه آن نیز تأکید شود.
در ارتباط به روز جهانی صلح، هولی هولزر، معاون نماینده ارشد ملکی ناتو در افغانستان، گفته است که ناتو و شرکای آن به ادامه تلاش‌های سیاسی برای رسیدن افغانستان به صلح متعهد است. او هم‌چنان افزوده است که نتیجه این تلاش‌ها باید صلحی باشد که تمام افغان‌ها توقع آن را دارند.
هم‌زمان با این، شماری از دانشجویان دانشکده هنرهای زیبای دانشکاه کابل روز گذشته یک نمایشگاه نقاشی را به مناسبت روز جهانی صلح برگزار کردند. آن‌ها هدف از برگزاری این نمایشگاه را دادخواهی برای صلح و هم‌دیگرپذیری در کشور عنوان کردند.
در روز جهانی صلح در حالی بر ضرورت آتش‌بس تأکید شد که جنگ به دنبال لغو گفت‌وگوهای صلح و توقف تلاش‌های مرتبط به آن، به اوج خود رسیده است. گروه طالبان ضمن آن‌که به حملات تهاجمی خود افزوده است، در هفته گذشته چندین حمله انتحاری در پروان، کابل و زابل انجام داده است. در پی این حملات، صدها نفر کشته و زخمی شده‌اند. هم‌زمان با این، حکومت نیز گفته است که حملات تهاجمی ارتش تشدید شده است. وزارت دفاع روز شنبه اعلام کرد که تنها در یک شبانه‌روز گذشته ۱۱۴ جنگ‌جوی طالبان در نقاط مختلف کشور کشته شده‌اند.
