شکایت بامیانی‌ها از بی‌برقی؛ برشنا: جنراتورها دیزل ندارند
باشنده‌گان مرکز بامیان می‌گویند که از حدود یک ماه به این طرف، برق برخی از بخش‌های شهر قطع شده و مردم از این ناحیه با مشکلات زیادی مواجه‌اند. آنان شکایت دارند که در روزهای ابری برق سولری قطع است و در روزهای آفتابی نیز آن‌طور که نیاز است، برق تأمین نمی‌شود. مسوولان نماینده‌گی شرکت برشنا در بامیان اما می‌گویند که تلاش‌ها جریان دارد تا با خریداری تیل و سایر وسایل مورد نیاز، مشکل کم‌بود برق در این ولایت برطرف شود.
باشنده‌گان بامیان می‌گویند که از حدود یک ماه به این سو، بسیاری از مناطق رهایشی شهر بامیان برق ندارند و خانواده‌ها شب‌ها در تاریکی به سر می‌برند. در حال حاضر، شماری از این خانواده‌های مرکز بامیان با استفاده از برق آفتابی شخصی، خانه‌های‌شان را روشن می‌کنند. طبق معلومات آنان، هزاران خانواده از حدود یک ماه به این سو، یا هیچ برق ندارند و یا برق‌شان محدود و نامنظم شده است.
محمد‌امین ابتهاج، از باشنده‌گان مرکز بامیان، به روزنامه ۸صبح گفت، پس از به قدرت رسیدن طالبان، جنراتورهای برشنا به دلیل نداشتن تیل، خاموش شده و تاکنون معلوم نیست که این مشکل حل می‌شود یا خیر. ابتهاج افزود که هنوز فصل زمستان هم نرسیده، اما برق محدود شده است. به گفته او، نبود انرژی برق، مردم را با مشکلات زیادی مواجه ساخته است.
منصوره واثق، از فعالان مدنی بامیان، نیز به روزنامه ۸صبح گفت که شرکت برشنا به بازاریان و باشنده‌گان شهرک زرگران این ولایت خبر داده است که به دلیل نبود تیل برای روشن کردن جنراتورها و همین‌طور نداشتن پول، دیگر نمی‌تواند به مردم این بخش‌های شهر برق‌رسانی کند. طبق معلومات واثق، برق مناطقی که از طریق جنراتور تأمین می‌شد، به‌کلی قطع شده است؛ اما ساحاتی که از برق آفتابی استفاده می‌کردند، اکنون هم برق دارند. از آن‌جایی که برق بامیان متکی بر سیستم سولری است، در نبود آفتاب به‌ویژه در زمستان‌ها معمولاً قطع می‌شود. قبلاً شرکت برشنا از جنراتورهای دیزلی نیز کار می‌گرفتند تا برق آفتابی را حمایت کند. پس از سقوط حکومت پیشین، جنراتورها به علت نداشتن تیل، خاموش‌اند.
با این حال، مسوولان نماینده‌گی شرکت «برشنا» قطع برق بخش‌هایی از شهر بامیان را می‌پذیرند. به گفته آن‌ها، مشکلات فنی در برخی از جنراتورها و هم‌چنان نبود دیزل، از دلایلی است که برق قسمت‌هایی از شهر قطع شده است. مولوی ضیاءالدین جهادیار، رییس این شرکت، می‌گوید که نشست‌های پی‌درپی برای حل این مشکل دایر شده است. او تأکید می‌کند که شرکت برشنا پیشنهادات خود را به مرکز فرستاده و افزون بر آن، دو کارمند این اداره نیز به هدف پی‌گیری این موضوع به کابل رفته‌اند. جهادیار هرچند به زمان مشخصی اشاره نمی‌کند، اما می‌افزاید که مشکل پیش‌آمده به زودترین فرصت حل خواهد شد.
بی‌برقی در بامیان، یکی از مشکلات مهمی است که همواره شکایت‌ها و اعتراضات گسترده مردم را برانگیخته است. در بیست سال اخیر، بامیان با وجود وعده‌های حکومت‌های حامد کرزی و اشرف غنی، صاحب برق نشد. تأمین برق بامیان، یکی از وعده‌های مهم و همیشه‌گی اشرف غنی، رییس‌جمهور فراری کشور، بود. او در زمان کارزارهای انتخابات ریاست جمهوری و بعد از آن بارها می‌گفت که برق را به بامیان وصل می‌کند. پس از سال‌ها دادخواهی و اعتراض بامیانی‌ها در پیوند به بی‌برقی، به‌ویژه اعتراضات گسترده «جنبش روشنایی» در واکنش به تغییر مسیر خط برق ۵۰۰ کیلوولت از بامیان به سالنگ، حکومت یک خط جداگانه برق با ظرفیت ۲۲۰ کیلوولت را برای بامیان وعده داد. با وجودی که از مهلت تعیین شده برای تکمیل کار پروژه برق موسوم به ۲۲۰ کیلوولت زمان زیادی گذشته، اما این پروژه به دلایلی تکمیل نشده و بامیان هم‌چنان بی‌برق است.
طبق معلومات مسوولان پیشین نماینده‌گی شرکت برشنا در بامیان، ۴۴۵۰ مشترک برق به شمول منازل رهایشی، دفاتر اداره‌های دولتی، دکان‌ها و… در مرکز بامیان از برق آفتابی شرکت برشنا استفاده می‌کنند. هر کیلووات این برق آفتابی، از ۱۶ تا ۴۵ و حتا ۴۸ افغانی به مردم فروخته می‌شود. بامیانی‌ها بارها انتقاد کرده‌اند که بالاترین هزینه برق را در سطح کشور، آنان به برشنا می‌پردازند، آن هم برق آفتابی که هیچ مصرفی برای برشنا ندارد. یکسان‌سازی هزینه برق، یکی از خواسته‌های همیشه‌گی باشنده‌گان بامیان بوده است. آنان همواره در اعتراضات خود قیمت برق در این ولایت را «ظالمانه» عنوان کرده‌اند. در حالی که به گفته باشنده‌گان بامیان، برق آفتابی این ولایت از سوی کشور نیوزیلند ساخته شده و شرکت برشنا هزینه زیادی را متقبل نشده است. بنابراین، قیمت برق در بامیان باید مطابق به قیمت برق شهر کابل تنظیم می‌شد. بامیانی‌ها بارها گفته‌اند که مجبور شده‌اند «خلاف قانون» ده برابر بیش‌تر از کابل و شهرهای بزرگ کشور به شرکت برشنا قیمت برق بپردازند؛ در حالی که برق بامیان آفتابی است و توسط کشور نیوزلند ساخته شده است. محمد‌امین ابتهاج، از باشنده‌گان بامیان، می‌گوید که قرار بود قیمت برق در این ولایت کاهش یابد؛ اما تاکنون این کار انجام نشده است. به گفته او، با این حال اگر برق هم باشد، بسیاری از مردم به دلیل بیکاری و فقر شدید، توان پرداخت هزینه برق را ندارند.
شرکت برشنا اما همواره در پاسخ به انتقادات مردم، دلیل بهای بلند برق را استفاده از جنراتور در «تمام فصل‌های سال» عنوان کرده است؛ پاسخی که هیچ‌گاه قناعت مردم را حاصل نکرده است.
مقام‌های اداره محلی پیشین بامیان، قبلاً به روزنامه ۸صبح گفته بودند تا زمانی که پروژه برق ۲۲۰ کیلوولت تکمیل نشود، برشنا بدیل دیگری برای پایین آوردن هزینه برق ندارد. به گفته آن‌ها، برق ۲۲۰ کیلوولت جزو پروژه ملی است و با تکمیل شدن آن، قیمت برق نیز پایین می‌آید و مطابق پروژه ملی تنظیم می‌شود. با توجه به اوضاع کنونی کشور، به نظر می‌رسد که پروژه برق بامیان تا سال‌ها بعد هم تکمیل نمی‌شود. قرار بود با بهره‌برداری از این پروژه، در مرحله نخست بیست هزار خانوار در مرکز بامیان و در مرحله‌های بعدی ولسوالی‌های سیغان، کهمرد و یکه‌اولنگ این ولایت از برق مستفید شوند.
پروژه برق آفتابی بامیان، ده سال پیش توسط نیوزیلند ساخته شد که ظرفیت تولید ۱٫۰۳ میگاوات برق را دارد. این برق تنها برای باشنده‌گان مناطق زرگران، دشت عیسی‌خان، سیدآباد، حیدرآباد و جگره‌خیل مرکز این ولایت توزیع شده است، اما کفایت همه را نمی‌کند. به‌ویژه با سرد شدن هوا و فرارسیدن فصل زمستان، پرچوی برق نیز افزایش می‌یابد. اگر برشنا نتواند جنراتورهای دیزلی را دوباره فعال سازد، در زمستان پیش‌رو باشنده‌گان مرکز بامیان، به همان برق اندک هم دسترسی نخواهند داشت.
