دههها جنگ و خونریزی در کشور، افزون بر اینکه کشته و آواره بر جای گذاشته، پیآمدهای ناگوار اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و روحی- روانی نیز برای مردم افغانستان در پی داشته است.
اگر بخواهیم ثمرهی چهل سال جنگ در کشور را بنویسیم، بدون شک از حوصلهی یک مطلب کوتاه اینچنینی خارج است. بهعنوان نمونه میتوان از یک افغانستانِ در حال جنگ، دچار فقر اقتصادی، متکی به کمکهای بیرونی، دارای حکومت مرکزی ضعیف که باعث عدم حاکمیت قانون در برخی مناطق کشور شده، بیسوادی و کمسوادی، مهاجرت، اعتیاد و … نام برد که از مهمترین ثمرههای جنگ در کشور میباشند.
در کنار اینها، کودکان نیز یکی از اقشار متاثر از این جنگها میباشند. کودکان هنوز در برخی مناطق کشور به دلیل جنگ و ناامنی به مکتب نمیروند. شماری هم به علت فقر اقتصادی نمیتوانند مکتب بروند و مجبور به انجام کارهای شاقه میشوند.
عزیز احمد سوران، از نقاشان کشور، پیآمدهای چند دهه جنگ بر کودکان را روی تابلوهای نقاشی به تصویر کشیده است. سوران، مجموعهای از تابلوهای نقاشیاش را که با رنگ روغنی کار شده، در نمایشگاهی زیر عنوان «قصههای جنگ» به مناسبت روز جهانی صلح و همچنان به حمایت از روند مذاکرات بینالافغانی، در مرکز آموزشی و فرهنگی «لنکلن» در ولایت بامیان به نمایش گذاشته است.
آقای سوران میگوید که ۳۸ تابلوی نقاشی را اینجا به نمایش گذاشته است. نقاشیها زندهگی کودکان متاثر از جنگ را به تصویر کشیده است. کودکانی که چه به صورت مستقیم و چه غیرمستقیم قربانی جنگ و ناامنی در کشور شدهاند. این کودکان اکثراً کارهای شاقه انجام میدهند و یا هم به پدیدهی شوم اعتیاد روی آوردهاند.
این هنرمند که از کابل به بامیان آمده، به این باور است که ادامهی جنگ و خشونتها در کشور نیز همهروزه جان کودکان زیادی را میگیرد. به گفتهی وی، تا جنگ و خونریزی پایان نیابد، کودکان همچنان از قربانیان اصلی خشونتها میباشند.
سوران آغاز گفتوگوهای بینالافغانی را به فال نیک گرفته و از طرفهای درگیر جنگ میخواهد که دیگر از جنگ پرهیز کنند و «دست به دست هم دهند و به جنگ پایان بدهند».
سوژههای اکثرِ این تابلوهای نقاشی، برگرفته از وضعیت زندهگی کودکان مناطق ناامن کشور است. کودکانی که پیآمدهای جنگ، آنها را شدیداً متاثر ساخته است. برخی این کودکان در پی جنگها، به اندازهای زیر فشارهای متعدد؛ بهویژه فشار روحی- روانی قرار گرفته که حتا مجبور به استفاده از مواد مخدر شدهاند.
اکنون آقای سوران میگوید تلاش دارد با هنر نقاشی خود مخاطباناش را متوجه سازد تا هرکس در سهم خود از رفتارهای خشونتآمیز جلوگیری کنند. او میافزاید که اکنون باید همه متوجه رفتارهای خود باشند و از جنگ و فعالیتهای خشونتزا دوری کنند؛ زیرا کودکان آیندهی این مملکت هستند و باید در فضای صلح و آرامی پرورش یابند.
ابراهیم موسوی، مسوول مرکز آموزشی و فرهنگی لنکلن در بامیان میگوید که نقاشیهای این نمایشگاه بازدیدکنندهگان را وادار به فکر کردن در مورد موضوعات مثبت؛ بهویژه به دوری از خشونت و جنگ ترغیب خواهد کرد. به باور آقای موسوی، برگزاری چنین نمایشگاههایی، به روند مذاکرات صلح جاری کمک خواهد کرد.
برخی از بازدیدکنندهگان این نمایشگاه، از طرفهای درگیر جنگ در کشور میخواهند که خشونتها را متوقف سازند و به زندهگی صلحآمیز روی آورند.
سید احمد جاوید، یکی از بازدیدکنندهگان میگوید که نقاشیهای این نمایشگاه همه از زندهگی کودکان جنگزده روایت میکنند.این نقاشیها روح آقای جاوید را آزرده کرده است. میگوید خواستار ختم جنگ و برقراری صلح و ثبات در کشور است و دیگر نمیخواهد نظارهگر چنین مصیبتها بر کودکان باشد.
جنگهای چند دههی اخیر در کشور، میلیونها نفر را کشته، معلول، آواره و مهاجر کرده است؛ اما میتوان گفت که بیشترین قربانیان این جنگها کودکان و نوجوانان میباشند.
عزیزاحمد سوران میگوید که پس از بامیان، قرار است او نقاشیهایش را در سایر ولایتهای کشور نیز تحت عنوان نمایشگاه «قصههای جنگ» به نمایش بگذارد.
این هنرمند امیدوار است که روزی جنگ در سراسر کشور ختم شود و سوژههای نقاشی او دیگر خشونت، اعتیاد، معلولیت، ناامیدی و سیاهی نباشد؛ بلکه او بتواند زوایای زیبا و امیدبخش زندهگی هموطنانش را نیز به تصویر بکشد.