بسته بودن نزدیک به نیمی از مراکز رای‌دهی در زون غرب
سیدحسن حسینی
با آن‌که ده روز به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری کشور باقی مانده است، اما نزدیک به نیمی از مراکز رای‌دهی در ولایت‌های غربی افغانستان بنا بر تهدیدات امنیتی مسدود است و مردم نمی‌توانند برای اشتراک در روز انتخابات به پای صندوق‌های رای بروند.
بنا بر گفته‌های والیان غور، فراه و بادغیس و مسوول کمیسیون انتخابات هرات، از مجموع ۷۷۸ مرکز رای‌دهی در ولایت‌های غربی ۳۱۳ مرکز رای‌دهی در روز انتخابات به روی مردم مسدود است. با این حساب ۴۶۵ مرکز رای‌دهی در این ولایت‌ها پذیرای مردم در روز رای‌دهی خواهد بود.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) هم اعلام کرده که نبود امنیت در ولسوالی‌ها و مناطق دوردست، سبب شده که اصل عمومیت و اصل شفافیت انتخابات زیر سوال برود. به گفته‌ی این نهاد، کاهش سطح دسترسی مردم به صندوق‌های رای‌دهی، شکست دموکراسی تعبیر می‌شود.
با آن‌که والیان ولایت‌های غربی از راه‌اندازی عملیات‌های گسترده بر مواضع طالبان و فراهم‌سازی زمینه‌ی دسترسی بیش‌تر و بهتر به انتخابات خبر می‌دهند، اما بیم آن وجود دارد که در روزهای پیش رو تهدیدات امنیتی افزایش یابد و به همین میزان دسترسی هم کاهش یابد.
نشست مشترک خبری والیان زون غرب
والیان ولایت‌های غربی افغانستان در یک نشست خبری در ولایت هرات از مسدود بودن نزدیک به نیمی از مراکز رای‌دهی در این ولایت‌ها خبر دادند. به گفته‌ی آنان، تهدیدات امنیتی سبب شده که شمار زیادی از ساکنان مناطق دور و نزدیک ولایت‌های هرات، غور، فراه و بادغیس در روز برگزاری انتخابات در روند رای‌دهی شرکت کرده نتوانند.
عبدالقیوم رحیمی، والی هرات، به خبرنگاران گفت که تمامی برنامه‌های دولت در راستای برگزاری انتخابات در حال اجرا است، اما تهدیدات امنیتی در برخی از مناطق دوردست امکان دارد سبب ممانعت مردم از اشتراک در انتخابات شود. با آن‌که آقای رحیمی از شمار دقیق مراکز مسدود رای‌دهی در این ولایت سخن نگفت، اما داوود صدیق‌زاد، رییس کمیسیون انتخابات هرات، به روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید که از مجموع ۳۰۰ مرکز رای‌دهی در این ولایت، ۳۲ مرکز به روی مردم مسدود است. آقای صدیق‌زاد پیش از این گفته بود که شمار زیادی از مناطق ولسوالی‌های اوبه، ادرسکن، شیندند، پشت کوه، زیر کوه، گلران، فرسی و کشک کهنه زیر تهدید مستقیم طالبان قرار دارد و آنان با مسدود کردن مراکز رای‌دهی، مانع مردم از اشتراک در انتخابات می‌شوند.
مسدود بودن مراکز رای‌دهی در فراه، غور و بادغیس
وضعیت در ولایت فراه هم بنا بر گفته‌های مسوول درجه یک این ولایت، تعریف چندانی ندارد. عبدالجبار ثابت، والی فراه که در نشست خبری حضور داشت، به روزنامه‌نگاران گفت که از مجموع ۲۲۴ مرکز رای‌دهی در این ولایت، ۶۳ مرکز فعال و ۱۶۱ مرکز رای‌دهی غیر فعال است. به گفته‌ی آقای ثابت، اکثر مراکز مسدود در ولسوالی‌های ناامن ولایت فراه قرار دارد.
بر بنیاد گزارش‌ها، ولسوالی‌های بکواه، شیب‌کوه، گلستان، خاک سفید، پشت رود و اناردره و برخی از نواحی مختلف در شهر فراه اخیراً به شدت ناامن شده است. طالبان در اکثر مناطق این ولسوالی‌ها با راه‌اندازی عملیات‌های گوناگون، علیه دولت شاخ و شانه می‌کشند.
در ولایت بادغیس در مجموع ۷۳ مرکز رای‌دهی وجود دارد که از این میان ۴۸ مرکز آن مسدود است ـ بیش از نیمی از مراکز.
عبدالغفور ملکزی، والی بادغیس، می‌گوید که رد پای طالبان پاکستانی در ولسوالی‌های آب‌کمری و بالامرغاب این ولایت دیده شده است. به گفته‌ی وی، آنان با ایجاد ناامنی در مناطق زیر‌کنترل‌شان، با مسدود کردن مراکز رای‌دهی، عملاً دست مردم را از شرکت در انتخابات بسته‌اند.
در ولایت غور هم داستان به همین شکل است. آن‌طور که گزارش شده، بیش‌تر از نیمی از مراکز رای‌دهی در این ولایت هم مسدود است.
غلام‌ناصر خاضع، والی غور، به روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید که از مجموع ۱۸۱ مرکز رای‌دهی، تنها ۱۰۹ مرکز به روی مردم باز است. آقای خاضع می‌افزاید که در مجموع برگزاری انتخابات در ۷۲ مرکز رای‌دهی «ناممکن» است. به گفته‌ی آقای خاضع، این مراکز در ساحات زیر کنترل طالبان مسلح است و تصور برگزاری انتخابات در آن‌ها سخت است.
ولسوالی‌های دولینه، چهارسده و تولک ولایت غور جزء مناطقی است که حاکمیت دولت در آن‌ها کم‌تر است و به گفته‌ی آقای خاضع، انتخابات تنها در «مراکز» این سه ولسوالی و روستاهای نزدیک به آن‌ها برگزار می‌شود.
آغاز عملیات گسترده نظامی
صحبت از مسدود بودن شمار زیادی از مراکز رای‌دهی در ولایت‌های غربی افغانستان در حالی مطرح می‌شود که طی دو روز گذشته، والیان ولایت‌های غربی افغانستان با حضور در هرات و اشتراک در جلسه‌های مشترک امنیتی با نظامیان داخلی و خارجی، در پی راه‌اندازی عملیات وسیع علیه مواضع طالبان هستند.
آن طور که عبدالقیوم رحیمی، والی هرات می‌گوید، در روزهای آینده با راه‌اندازی عملیات گسترده علیه طالبان، خواب خوش از آنان ربوده شده و از مناطق امن خود متواری خواهند شد.
اصل عمومیت و شفافیت انتخابات
با تمام این‌ها اما مسوولان تیفا در هرات به این باوراند که نبود امنیت سبب شده که در کل اصل عمومیت و اصل شفافیت انتخابات در ولایت‌های زون غرب افغانستان زیر سوال برود.
احمد‌شهیر احمدیار، مسوول ولایتی تیفا در هرات، به روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید که بیم افزایش شمار مناطق ناامن در روزهای آینده پررنگ‌تر است. به گفته‌ی آقای احمدیار، در انتخابات گذشته‌ی پارلمانی، خیلی از ساکنان مناطق دور و نزدیک ولسوالی‌ها در ولایت‌های غربی کشور نتوانستند به صورت آزاد در انتخابات اشتراک کنند. او تاکید می‌کند که دولت موظف به برقراری امنیت، حداقل در روز انتخابات است تا از این درک مردم بتوانند آزادانه در این روند ملی اشتراک کنند.
گفتنی است که طالبان بارها با حضور در رسانه‌ها گفته‌اند که علیه انتخابات دست از هیچ تلاشی بر‌نمی‌دارند. با این وصف دیده شود که دوئل دولت و طالبان در ده روز مانده به انتخابات چطور انجام می‌یابد و برنده‌ی میدان کیست.
