انفجار مرگبار در مدرسه «الجهادیه» در شهر ایبک، مرکز ولایت سمنگان که دهها کشته و زخمی برجای گذاشته، با واکنشهای جدی شهروندان، چهرههای سیاسی و نهادهای ملی و بینالمللی روبهرو شده است. با این حال خلاف سایر حملهها، تاکنون هیچ گروهی مسوولیت آن را برعهده نگرفته است. باشندهگان شهر ایبک، مرکز سمنگان، طالبان را در تأمین امنیت اماکن عمومی ناکام توصیف میکنند. بازماندهگان قربانیان این رویداد اما خواهان مجازات عاملان حمله بر این مدرسه دینیاند.
حکمتالله، یکی از بازماندهگان قربانیان انفجار مرگبار بر مدرسه الجهادیه است که دو عضو خانوادهاش را در این رویداد از دست داده است. او به روزنامه 8صبح میگوید که با گذشت یک هفته از انفجار خونین مدرسه الجهادیه، طالبان تاکنون موفق نشدهاند عاملان آن را شناسایی کنند. او میافزاید که طالبان هیچ تعهدی به خانوادههای قربانیان این رویداد نسپردهاند که عاملان این انفجار را شناسایی و بازداشت خواهند کرد.
بیبیعبیده، خانم میانسالی است که پسر چهاردهسالهاش را در این انفجار از دست داده است. او میگوید که پسرش را شش ماه پیش از ولسوالی درهصوف پایین برای فراگیری آموزشهای دینی به این مدرسه فرستاده بود، اما نمیدانست که پیش از فراغت، پسرش را به خاک میسپارد. بیبیعبیده با گلوی پربغض میافزاید که برای آخرین بار سه روز پیش از انفجار از طریق تلفن با پسرش در ارتباط شده بود.
قرار بود پسر بیبیعبیده روز جمعه به دیدن خانوادهاش به ولسوالی درهصوف پایین برگردد، اما خانوادهاش او را روز جمعه دفن خاک کردند. این خانم درددیده، طالبان را مسوول جان باختن پسرش میداند و میگوید اگر طالبان در تامین امنیت اماکن دینی و مذهبی کامیاب میبودند، امروز پسرش زنده میبود.
از سوی دیگر، سراجالدین که بهتازهگی پسر پانزدهسالهاش را به خاک سپرده است، میگوید که بیشترین قربانیان انفجار مدرسه الجهادیه باشندهگان بومی ولایت سمنگان بودهاند. او طالبان را به برخورد دوگانه با اقوام ساکن در افغانستان متهم میکند و میافزاید که اگر دانشآموزان این مدرسه پشتونتبار میبودند، در آن صورت طالبان در تامین امنیت این مدرسه توجه خاصی میداشتند.
بیشتر دانشآموزانی که در این مدرسه مصروف فراگیری آموزشهای دینیاند، کودکان خانوادههای بیبضاعتاند. زینالدین که در انفجار این مدرسه زخمی شده است، میگوید: «پدرم در شهر شبرغان مشغول کارهای شاقه است و توان مصارف تداوی مرا ندارد.» محمدالله، کودک دیگری است که در نتیجه این انفجار مرگبار زخمی شده است. او میگوید با وجود اینکه حدود یک هفته از حادثه میگذرد، اما هنوز هیچ نهادی به آسیبدیدهگان این انفجار کمک نکرده است. پدر محمدالله میگوید: «درست است که در شفاخانه معاینات رایگان است، اما ادویه را برای بهبود وضعیت صحی پسرم از بازار خریداری میکنم.»
با این حال، خانوادههای قربانیان انفجار مرگبار بر مدرسه الجهادیه سمنگان خواهان توجه نهادهای امدادرسان در قسمت تداوی زخمیان این رویداد هستند. این خانوادهها همچنان از طالبان میخواهند که بدون برخورد دوگانه با شهروندان، عاملان این انفجار را شناسایی و مجازات کنند.
این در حالی است که روز چهارشنبه، 9 قوس، انفجاری در مدرسه الجهادیه شهر ایبک، مرکز ولایت سمنگان، صورت گرفت. در نتیجه این انفجار 19 دانشآموز جان باخته و 23 تن دیگر زخمی شدهاند. ساختمان این مدرسه در ۱۴۰ متری ریاست استخبارات و چندقدمی مقام ولایت موقعیت دارد. انفجار در این مدرسه دینی انتقاد شهروندان، بازماندهگان قربانیان و واکنشهای داخلی و خارجی را برانگیخته است.
واکنشهای داخلی و خارجی
مولوی عبدالکبیر، معاون سیاسی ریاستالوزرای طالبان، انفجار در مدرسه دینی در سمنگان را محکوم کرده و گفته است که این کار خلاف تمام اصول اسلامی و انسانی و «جنایت نابخشودنی» است.
حامد کرزی، رییس جمهور پیشین و عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی دولت پیشین، با نشر پیامهایی در صفحات فیسبوک خود انفجار سمنگان را محکوم کردهاند. این دو مقام حکومت پیشین نوشتهاند که حمله بر نمازگزاران، دانشآموزان مدرسههای دینی، مسجدها و عبادتگاهها، خلاف ارزشهای اسلامی و انسانی است.
توماس وست، نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، نیز این انفجار را محکوم کرده و در برگه توییترش نوشته است که هر کودک افغان این حق را دارد که بدون ترس آموزش ببیند. همچنان کرن دیکر، شارژدافیر سفارت امریکا برای افغانستان و رینا امیری، نماینده ویژه این کشور در امور حقوق بشر، زنان و دختران افغانستان، نیز این رویداد را محکوم کردهاند. خانم کرن دیکر در توییترش نوشته است که از کودکان افغان باید حفاظت شود.
از سوی دیگر، وزارت خارجه ناروی در خبرنامهای حمله بر این مدرسه را یک عمل ظالمانه توصیف کرده است. در خبرنامه این وزارت آمده است که اینگونه حملهها بحرانها را در افغانستان بیشتر میسازد و دامن ظلم را گسترش میدهد. همچنان صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) توضیح داده است که همه کشتهگان این رویداد کودکاند.
در همین حال، سازمان عفو بینالملل گفته است که این حمله مرگبار یادآوری دیگری به جهانیان است که رنجهای مردم افغانستان هنوز به پایان نرسیده است. این سازمان در رشته توییتی نوشته است: «این رویداد نشاندهنده ناکامی مطلق طالبان در اتخاذ هر گونه تدابیر مشخص برای حفاظت از مردم، بهویژه کسانی است که عمدتاً در مدارس، مساجد، مراکز آموزشی و اماکن عمومی هدف قرار گرفتهاند.» سازمان عفو بینالملل خاطرنشان ساخته است که افغانستان توجه جهانیان را میطلبد و باید تلاشهای مصمم برای محافظت از مردم این کشور صورت بگیرد و کسانی که مسوول چنین حملات مذموماند، در دادگاهها با عدالت روبهرو شوند. سفارتهای ایران، پاکستان و قطر در کابل نیز این رویداد را محکوم و با قربانیان آن ابراز همدردی کردهاند.
این در حالی است که گروه داعش پس از تسلط طالبان بر افغانستان، مسوولیت شماری از حملهها بر عبادتگاهها، مدارس دینی و مراکز آموزشی را برعهده گرفته است؛ اما مسوولیت انفجار بر مدرسه الجهادیه در ولایت سمنگان را تاکنون هیچ گروهی برعهده نگرفته است.