شماری از کشاورزان کاپیسا از خشک‌سالی و کمبود آب زراعتی نگرانی دارند. آنان می‌گویند که به دلیل خشک‌سالی‌های پیهم و نبود بارنده‌گی، بیشتر محصولات زراعتی کشاورزان «به‌گونه کامل» از بین رفته است. به گفته آنان، محصولات جواری و لوبیا در مربوطات مرکز و شماری از ولسوالی‌های کاپیسا به دلیل بی‌آبی نابود شده است. کشاورزان کاپیسا طالبان و نهادهای امدادرسان را به بی‌توجهی متهم کرده و می‌گویند که تا کنون هیچ نوع کمکی دریافت نکرده‌اند. آنان اضافه می‌کنند که با از بین رفتن محصولات زراعتی، خسارات هنگفت مالی به باشنده‌گان این ولایت رسیده است. مقام‌های طالبان نیز تایید می‌کنند که محصولات زراعتی شماری از نقاط کاپیسا در اثر خشک‌سالی از بین رفته و این گروه در تلاش جمع‌آوری کمک برای کشاورزان است. با این حال، آگاهان هشدار می‌دهند که خشک‌سالی «به‌طور قابل‌توجهی» تأثیر منفی بر کشاورزی، اقتصاد، امنیت غذایی و زنده‌گی روزمره مردم خواهد گذاشت.
عبدالرشید 45 ساله، یکی از کشاورزان مرکز ولایت کاپیساست. او می‌گوید که بیشتر از 50 جریب زمین را جواری کاشته بود، اما در اثر بی‌آبی «به‌گونه کامل» از بین رفته است. این کشاورز اضافه می‌کند که در کنار جواری، برخی محصولات دیگر به‌ویژه لوبیا و پیاز نیز از بین رفته است. عبدالرشید در صحبت با روزنامه 8صبح تصریح کرد: «هزاران افغانی بالای زمین‌هایم مصرف کردم، اما تمامش با خاک یکسان شد. در حال حاضر قیمت یک بوجی کود سفید دو هزار و 100 افغانی است، اما چند ماه پیش یک بوجی کود کیمیاوی را تا هفت هزار افغانی نیز خریداری کردیم.»
وی اضافه کرد: «نه‌تنها من، هزاران کشاورز در این ولایت متضرر شده‌اند. کسانی هم هستند که کود را از دکان‌دارها تا جمع‌آوری حاصلات قرض گرفته بودند، اما با از بین رفتن محصولات‌شان حالا چگونه قرض دکان‌دار را بدهند!»
کشاورزان کاپیسا طالبان و نهادهای امدادرسان را به بی‌توجهی متهم کرده و می‌گویند که تا کنون هیچ نوع کمکی دریافت نکرده‌اند. روح‌الله، یکی از کشاورزان کاپیسا، گفت: «طالبان از این وضعیت آگاه هستند، اما هیچ‌گونه توجهی تا هنوز نکرده‌اند. حداقل بیایند نظارت کنند و گزارش کشاورزان را با نهادهای امدادرسان شریک سازند تا آنان به ما کمک‌های اضطراری کنند. منتظر هستند که از فقر بمیرم، بعد آمده نظارت کنند.»
در همین حال، شماری از باشنده‌گان دلیل دیگر کمبود آب در کاپیسا را «بی‌عدالتی» در توزیع آب دریای پنجشیر میان ولایت‌های کاپیسا و پروان از طریق «دهنه گلبهار» عنوان می‌کنند. یکی از باشنده‌گان کاپیسا که از ذکر نامش خودداری می‌کند، در صحبت با روزنامه 8صبح گفت: «آبی که باید کاپیسا را سیراب کند، حالا به قره‌باغ ولایت کابل می‌رود. مطابق توافق احداث کانال انتقال آب رود پنجشیر به چاریکار و شهرستان‌های شمال کابل، در ماه‌هایی که آب کم می‌شود، باید اولویت به مردمان اطراف رود پنجشیر داده شود؛ یعنی کاپیسا و قسمت‌هایی از پروان. حتا آب باید به‌صورت نوبت‌وار تقسیم شود. اما در این فصل کم‌آبی که دیده می‌شود کانال پر از آب بدون در‌نظر‌داشت ضروریات مردمان کاپیسا و پروان، طرف قره‌باغ روان است.»
تلاش شد در این مورد دیدگاه مسوولان ریاست حوزه دریایی ولایت پروان نیز گرفته شود، اما رییس این اداره حاضر به پاسخگویی نشد.
با این حال، مقام‌های طالبان تایید می‌کنند که محصولات زراعتی شماری از نقاط کاپیسا در اثر خشک‌سالی از بین رفته است. مولوی روح‌الله روحانی، رییس زراعت، آبیاری و مالداری طالبان در ولایت کاپیسا، به روزنامه 8صبح گفت که خشک‌سالی‌های سال جاری بیشتر باشنده‌گان روستاهای ولی‌خیل بالا و پایین، ملاخیل بالا و پایین، ملا‌رسول‌بابا، ملا‌فقیر‌خیل، قاضی‌خیل، خانان‌خیل، دنگر‌خیل، قلعه شیر‌خان، جامچی شهباز‌خیل، شمشیر‌خیل، داوود‌خیل، قلعه نو، عمر‌خیل، کور‌تاز و شوخی از مربوطات مرکز و ولسوالی تگاب این ولایت را متضرر کرده است. او تاکید کرد که طالبان در تلاش جمع‌آوری کمک از سوی نهادهای امدادرسان بین‌المللی برای کشاورزان کاپیسا هستند.
در همین حال، شماری از آگاهان محیط زیستی، خشک‌سالی را یکی از مسایل جدی و نگران‌کننده عنوان کرده و می‌گویند که این امر «به‌طور قابل توجهی» تأثیر منفی بر کشاورزی، اقتصاد، امنیت غذایی و زنده‌گی روزمره مردم می‌گذارد. احمدرشاد عزیز، پژوهشگر مسایل حوادث طبیعی و محیط زیست، به روزنامه 8صبح گفت که مدیریت منابع آبی، تنوع کشاورزی، آموزش و آگاهی‌دهی، ادغام منابع آبی، انجام تحقیقات در زمینه مدیریت منابع آبی، پشتی‌بانی از کشاورزان و همکاری دولتی و ملی می‌توانند برای کاهش تأثیرات خشک‌سالی تاثیر‌گذار باشند. او تصریح کرد: «بررسی دقیق‌تر و اجرای عملی این راه‌حل‌ها می‌تواند به کاهش تأثیرات خشک‌سالی در مجموع برای افغانستان و به‌خصوص به شهروندان در ولایت کاپیسا و افزایش مقاومت کشاورزان این ولایت نسبت به این پدیده کمک کند.»
این در حالی است که سازمان جهانی مهاجرت به‌تازه‌گی اعلام کرده است که ۷۹ درصد مردم افغانستان به آب کافی برای نوشیدن، پخت‌وپز، حمام و شست‌وشو دسترسی ندارند. به گفته این سازمان، در سال گذشته میلادی به ۱۶۰ هزار افغان در بخش آب، صحت و سیستم فاضلاب کمک کرده و برای رفع این نیازمندی ۲.۳ میلیون افغان در سال ۲۰۲۳ به ۳۳ میلیون دالر ضرورت دارد.
در نتیجه خشک‌سالی، سطح آب هم در بسیاری از مناطق افغانستان کاهش یافته و آب زیرزمینی در برخی مناطق چندین‌صد متر پایین رفته است. اداره هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه ملل متحد (اوچا) در اوایل ماه جاری گزارش داد که ۲۵ ولایت از ۳۴ ولایت افغانستان شرایط خشک‌سالی «شدید» را تجربه می‌کنند و افغانستان از جمله 10 آسیب‌پذیر‌ترین کشورهای جهان از نگاه تغییرات اقلیمی است.
