گزارش‌گری تحقیقی، به عنوان مهم‌ترین و ممتازترین ژانر روزنامه‌نگاری، به یکی از عناصر کلیدی فعالیت‌های رسانه‌ای دنیا بدل شده است. امروز بسیاری از متخصصان ارتباطات، موجودیت گزارش‌گران پژوهشی را در مطبوعات و رسانه‌های الکترونیک، از نیازهای جدی می‌شمارند. این اهمیت‌‌گذاری دلایل بسیار دارد. بخشی از آن به کاهش جرایم سازمان‌یافته چون فساد اداری، مالی و سیاسی توسط افراد و سازمان‌های بزرگ به وسیله‌ی گزارش‌گران تحقیقی برمی‌گردد. با این وصف، حضور روزنامه‌نگاران تحقیقی در کشورهای فاسد و فسادآور، از نیازهای جدی به شمار می‌رود.
اما پرونده‌ی فساد اداری، مالی و سیاسی در این جغرافیا پررنگ‌تر از خیلی کشورهای دنیا است؛ تا جایی که یکی از عوامل برجسته و غیرقابل انکار توسعه‌نیافته‌گی کشور، این پدیده گفته می‌شود. دولت افغانستان همواره در این عرصه ممتاز بوده و شکایت‌های شهروندان از این ناحیه به اوجش رسیده است.
حکومت افغانستان برای مبارزه با فسادهای سیاسی، مالی و اداری راه‌کارهای قابل تأملی را روی‌دست است. قانون نظارت بر مبارزه با فساد اداری و اداره‌ی عالی مبارزه با فساد از این دست استند. اما جای یکی از نیروهای تاثیرگذار در امر کاهش این پدیده‌ی ویرا‌ن‌گر هنوز هم خالی است. این نیرو، روزنامه‌نگاران و گزارش‌گران پژوهشی استند.
گزارش‌گر تحقیقی، مثل هر رسانه‌های جمعی دیگر، دارای تخصص روزنامه‌نگاری، آشنا با مهارت‌های خبری و دارای ظرفیت تحلیل واقعیت‌های روز است که با حس بشردوستانه، به تهیه‌ي گزارش از مشکلات، چالش‌ها، امیدواری‌ها و چشم‌اندازهای زنده‌گی جامعه می‌پردازد. اما در کنار این ویژه‌‌گی‌ها، او دارای دانش سیاسی، شجاعت خبرنگاری و قدرت نویسنده‌گی بلندی است که با مبارزه علیه بزرگ‌ترین باندهای سیاسی و مالی، به تهیه‌ی گزارش‌های موثق، مستند و موشگافانه می‌پردازد. گزارش تحقیقی در واقع، بیان روزنامه‌نگارانه‌ی نگفته‌های سیاسی، واقعیت‌های مهم پشت پرده، تصمیم‌گیری‌های کلان و توافق‌ها بزرگ ملی استند که هیچ‌گاه عمومی نمی‌شوند و برای همیشه پنهان می‌مانند.
بنابراین، وجود گزارش‌گران تحقیقی نه تنها برای جامعه‌ی رسانه‌ای، بلکه برای تأمین منافع عمومی از ضرورت‌های جدی ملی به شمار می‌آید.
به بیان دیگر، روزنامه‌نگاری تحقیقی نه تنها یک نیاز رسانه‌ای، که از ضرورت‌های ملی در این کشور است. دولت افغانستان اگر به راستی به دنبال کاهش فساد اداری است، باید از نیروی بالقوه و توان‌مند خبرنگاری تحقیقی در این راستا کار گیرد. ایجاد یک پلت‌فورم برای غالب‌آمدن بر جرایم سازمان‌یافته با استفاده از ظرفیت‌های پیدا و پنهان روزنامه‌نگاران در رسانه‌های ملی و نهادهای دیگر، از ضرورت‌های جدی به حساب می‌آید.
هر از گاهی تحولات شگفتی‌انگیز و کلانی در کشور رخ می‌دهد. این دگردیسی‌ها اغلب سیاسی و اقتصادی اند. پرونده‌های سقوط کابل‌بانک، سقوط ولایت کندز، حملات انتحاری، چگونه‌گی سرباز‌گیری و منابع مالی مخالفان مسلح، مراکز اصلی جنگ، فساد در قراردادهای توسعه‌ای داخلی و خارجی و… مواردی است که برای شهروندان روشن نیست.
شاید هنوز بعضی از این رویدادها حتا برای بعضی از کارمندان بلندرتبه‌ی دولتی واضح نباشند. بنابراین، پرورش، حمایت و به کارگیری گزارش‌گران پژوهشی برای دست‌یافتن به اطلاعات دست اول، موثق و همه‌جانبه در این عرصه‌ها، از نیازهای جدی رسانه‌ای و ملی افغانستان است.
این بر نهادهای اکادمیک کشور است که با تربیه و پرورش روزنامه‌نگاران با سواد، پژوهش‌گر و وطن‌دوست، نسلی از خبرنگاران را تقدیم جامعه‌ی مطبوعاتی کنند، تا بتوانند در راستای جرایم بزرگ مالی و فسادهای کلان سیاسی و اقتصادی مبارزه‌ی آگاهانه را روی دست گیرند. از طرفی، جذب خبرنگاران با سواد، حرفه‌ای و علاقه‌مند تحقیقی در رسانه‌های افغانستان، در این راستا از ضرورت‌های درجه اول به شمار می‌آید.
