بازی کج‌دارومریز کمیسیون انتخابات
سیدحسن حسینی
کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان از بسته ماندن دست‌کم ۴۷۰ مرکز رأی‌دهی در ولایت‌های غربی افغانستان خبر می‌دهد.
عبدالعزیز ابراهیمی، سخنگوی کمیسیون انتخابات به روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید که پس از بررسی‌های امنیتی، وزارت داخله به کمیسیون انتخابات گفته است که به ترتیب در ولایت هرات ۱۶۲ مرکز، در ولایت فاریاب ۱۷۴ مرکز، در ولایت غور ۱۱۱ مرکز و در ولایت بادغیس ۱۳۶ مرکز رأی‌دهی بنابر تهدیدات بلند امنیتی مسدود است.
والی هرات: حرف «رسانه‌ها» کذب است.
نشر گزارش مسدود بودن مراکز زیاد رأی‌دهی در ولایت هرات از رسانه‌ها در روز یک‌شنبه، کافی بود که در هرات مقام‌های محلی علیه آن واکنش نشان دهند.
عبدالقیوم رحیمی، والی هرات دیروز، یعنی یک روز پس از نشر گزارش به دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات رفت و پس از دیدار با رییس کمیسیون، این آمار را تکذیب کرد.
در صفحه‌ی رسمی فیس‌بوک مقام ولایت هرات ویدیویی از دیدار والی هرات از کمیسیون ولایتی انتخابات این ولایت به نشر رسیده است. در عنوان ویدیو آمده است: «ادعای برخی رسانه‌ها در مورد بسته بودن ده‌ها مرکز رأی‌دهی در هرات، از سوی مسوولان اداره محلی و کمیسیون انتخابات رد و تکذیب شد.»
عبدالقیوم رحیمی، والی هرات در ویدیو، خبر بسته بودن ۱۶۲ مرکز را تکذیب می‌کند و از فعال بودن ۳۰۰ مرکز رأی‌دهی در این ولایت خبر می‌دهد. آقای رحیمی می‌افزاید که آماده‌گی‌های نیروهای امنیتی برای تامین امنیت ۳۰۰ مرکز رأی‌دهی وجود دارد.
هنوز معلوم نیست با آن‌که گزارش رسانه‌ها بر پایه‌ی اطلاعات سخنگوی کمیسیون انتخابات بوده است، چرا عبدالقیوم رحیمی، والی هرات شمشیر انتقاد را علیه رسانه‌ها نشانه رفته است.
۳۰۰ مرکز فعال رأی‌دهی در هرات
در همین حال، داوود صدیق‌زاد، رییس ولایتی کمیسیون انتخابات در هرات به روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۳، از مجموع ۴۶۲ مرکز رأی‌دهی در ولایت هرات، در ۴۰۰ مرکز رأی‌دهی انتخابات برگزار شده بود. وی تاکید می‌کند که آمار نشر شده مبنی بر بسته ماندن ۱۶۲ مرکز رأی‌دهی در هرات در رسانه‌ها مربوط به سال ۲۰۰۴ میلادی است، زمانی که به گفته‌ی وی مراکز رأی‌دهی با استفاده از جی‌پی‌اس. تثبیت شده بود و به مرور زمان برخی از مراکز بنابر دلیل کوچ و مشکلات امنیتی تغییر کرد.
آقای صدیق‌زاد می‌افزاید که در انتخابات پارلمانی سال ۱۳۹۷ خورشیدی ۳۰۰ مرکز رأی‌دهی در ولایت هرات تثبیت شده بود و تا کنون بنا بر همان معیار یک‌سال پیش که نظر به ثبت نام رأی‌دهنده‌گان به دست آمده است، برای کمیسیون ولایتی انتخابات در هرات ۳۰۰ مرکز رأی‌دهی مورد اعتبار است.
رییس دفتر ولایتی کمیسیون انتخابات در هرات می‌افزاید که تا فعلاً سرمایه‌گذاری دفتر مرکزی کمیسیون و تعهد نیروهای امنیتی برای تامین امنیت ۳۰۰ مرکز است اما از این میان، وجود تهدیدات امنیتی؛ مراکز رأی‌دهی را از نگاه فعال بودن به سه دسته تقسیم کرده است.
به گفته‌ی وی ارزیابی‌های مرکز هم‌آهنگی در هرات نشان می‌دهد که مراکز رأی‌دهی داخل شهر از نگاه امنیتی حالت عادی دارند، ولسوالی‌های نزدیک به شهر با سطح تهدید نسبتاً متوسط و ولسوالی‌های دور با تهدید بالای امنیتی روبه‌رو هستند.
بازی «خطرناک» کمیسیون انتخابات
هرات با داشتن ۱۹ ولسوالی، بیش از چهار میلیون جمعیت دارد و بنا بر آمارهای مختلف کمیسیون انتخابات، باشنده‌گان این ولایت با وجود تهدیدات بلند امنیتی در ولسوالی‌های «شیندند، زاول، زیرکوه، پشت کوه، ادرسکن، گلران، فرسی، چشت، کشک کهنه، رباط سنگی» و برخی نقاط نزدیک به شهر، اشتراک فعال در روز رأی‌دهی داشته‌اند.
با تمام این‌ها رییس دفتر ولایتی کمیسیون مستقل انتخابات در هرات می‌گوید که ارزیابی‌های امنیتی حاکی از آن است که از مجموع حدود ۳۰۰ مرکز رأی‌دهی، نزدیک به ۳۰ مرکز تا فعلاً زیر تهدید امنیتی است.
گزارش کمیسیون مستقل انتخابات در مورد میزان مراکز بسته‌ی رأی‌دهی و واکنش مستقیم والی هرات پرسش‌هایی را نزد برخی از ستادهای انتخاباتی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری به میان آورده است.
محمدابراهیم مصون، از اعضای دسته‌ی انتخاباتی احمدولی مسعود به ۸صبح می‌گوید که امکان دارد کمیسیون انتخابات در همکاری با کسانی از داخل نظام، سعی در اجرای بازی کج‌دارومریز داشته باشد. به گفته‌ی آقای مصون، گمان برده می‌شود که سیاست ارائه‌ی اطلاعات به گونه‌ی نادرست از سوی کمیسیون هم برای خسته کردن مردم از انتخابات باشد و این «خطرناک» است.
در همین حال دسته‌ی انتخاباتی فرامرز تمنا، دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری پیش رو هم با واکنش به نشر این آمار، نقش نهادهای ناظر بر کمیسیون انتخابات و عملکرد آنان را قابل بحث می‌خواند.
این دسته‌ی انتخاباتی از جامعه‌ی جهانی و نهادهای ناظر داخلی و خارجی بر عملکرد کمیسیون می‌خواهد که نظارت بهتر بر روندهای قبل، در جریان و بعد از انتخابات داشته باشند. در همین حال خواستیم با دو ستاد انتخاباتی اشرف غنی، رییس جمهور کنونی و نامزد انتخابات پیش رو و ستاد عبدالله عبدالله، رییس اجرایی و نامزد انتخابات پیش رو مصاحبه کرده و نظرشان را در مورد این آمار بخواهیم، اما با تلاش زیاد موفق نشدیم.
ریزش مراکز رأی‌دهی
اعتراض به نشر تعداد مراکز بسته در روز انتخابات در ولایت‌های غربی افغانستان تنها منحصر به ستادهای مبارزات انتخاباتی نامزدان ریاست جمهوری نمی‌شود.
شماری از نماینده‌گان مردم هرات در پارلمان و شورای ولایتی هرات هم با واکنش به این موضوع، خواهان شفافیت بیش‌تر و نظارت بهتر از پروسه‌ی انتخابات هستند.
سید عظیم کبرزانی، عضو شورای ملی کشور به این نظر است که عدم هم‌آهنگی بین دو کمیسیون ولایتی و مرکزی انتخابات برای مردم مایه‌ی «تاسف» است و باید دقت عمل بیش‌تری به خرج دهند.
مهدی حدید، عضو شورای ولایتی هرات هم عملکرد کمیسیون انتخابات را شک‌برانگیز می‌خواند. وی می‌پرسد زمانی که کمیسیون در شمارش مراکز رأی‌دهی و اعلان تعداد دقیق آن دقت لازم را ندارد، در شمارش آرای مردم چطور می‌تواند دقت به خرج دهد؟ این عضو شورای ولایتی می‌افزاید که بنا بر افزایش تهدیدات امنیتی در ولسوالی‌های دور و نزدیک هرات و ضدیت طالبان با به رسمیت شناختن انتخابات، در انتخابات پیش رو نسبت سال ۱۳۹۷، مراکز رأی‌دهی بیش‌تری بسته می‌ماند.
با نگاهی به دور قبلی انتخابات ریاست جمهوری کشور، دیده می‌شود که تهدیدات امنیتی نسبت به گذشته سبب شده که حداقل ۱۰۰ مرکز رأی‌دهی در ولایت هرات مسدود شوند. در آن دور انتخابات ۴۰۰ مرکز رأی‌دهی در این ولایت به روی رأی‌دهنده‌گان باز بود.
با تمام این‌ها گفتنی است که نظر به گفته‌های عبدالعزیز ابراهیمی، سخنگوی کمیسیون انتخابات، نتیجه گرفته می‌شود که ولایت‌های غرب افغانستان با تعداد مراکز بسته‌ی بیش‌تر رأی‌دهی مواجه خواهد بود. هم‌چنان کشیده شدن ناامنی از ولایت‌های هلمند به سمت فراه و نبردهای طالبان در دو ولایت غور و بادغیس و حتا حضور پر رنگ طالبان در ولسوالی‌های ولایت هرات، بیانگر آن است که غرب کشور در روزهای قبل از انتخابات و حتا در روز انتخابات، شاهد رویدادهای ناامنی بیش‌تری می‌شود.
