غنی هنوز نقشه صلح را گم نکرده است
خلیل اسیر
در حالی که امریکا نُه دور مذاکرات خود با گروه طالبان را منسوخ اعلام کرده است، رییس جمهور غنی می‌گوید که صلح با این گروه را طبق نقشه «لویه‌جرگه مشورتی صلح» تعقیب خواهد کرد. محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، یک روز پس از آن‌که دونالد ترمپ گفت، مذاکرات با طالبان منسوخ است و جنگ علیه این گروه تشدید شده است، اعلام کرد که صلح مطابق نقشه راهی که مردم در لویه‌جرگه مشورتی صلح تعیین کرده بودند، به حیث یک پروسه ملی تعقیب می‌شود. محمداشرف غنی که در یکی از مراسم عاشورا در غرب شهر کابل سخنرانی می‌کرد، افزود: «صلح باعزتی که امنیت را در کشور تضمین [کند] و با مالکیت افغان‌ها باشد، خواست و آرزوی هر افغان است.» او تأکید کرد که متعهد است تا این آرزو را عملی کند.
لویه‌جرگه مشورتی صلح از نهم تا چهاردهم ثور امسال با حضور بیش از سه‌هزار نفر در خیمه لویه‌جرگه در شهر کابل برگزار شده بود. این جرگه با صدور یک قطع‌نامه ۲۳ ماده‌ای، خواستار برقراری آتش‌بس دست‌کم در جریان ماه «رمضان» بین دولت و گروه طالبان شده بود. هم‌زمان با روزهای پایانی این جرگه، ششمین دور مذاکرات امریکا و طالبان در دوحه نیز در جریان بود. طالبان اما تن به این آتش‌بس ندادند.
از دیگر خواست‌های لویه‌جرگه مشورتی صلح، گشایش دفتری برای طالبان در داخل افغانستان، رهایی ۱۷۵ زندانی این گروه و تبادله زندانیان بین دو طرف بود. محمداشرف غنی بعدتر در عید رمضان فرمان رهایی ۸۸۷ زندانی طالب از زندان را صادر کرد. حکومت هدف از رهایی این شمار زندانی را حسن نیت دولت برای شروع گفت‌وگوهای صلح با این گروه عنوان کرده است. با این حال، هنوز خبری از گشایش دفتر برای این گروه در افغانستان نیست؛ هرچند اشرف غنی گفته بود حاضر است برای طالبان در یکی از سه ولایت کابل، قندهار و ننگرهار دفتر بدهد، طالبان این پیشنهاد غنی را نیز رد کرده‌اند.
پیشنهاد دیگر لویه‌جرگه مشورتی صلح تعیین جدول زمانی برای خروج سربازان امریکایی از افغانستان بود. امریکا و طالبان در مذاکرات‌شان روی این جدول به توافق رسیده‌اند؛ توافقی که ترمپ حالا از منتفی بودن آن خبر داده است. اما در صورت اجرای توافقات امریکا و طالبان، حدود پنج‌ونیم هزار سرباز امریکایی در مدت ۲۰ هفته از افغانستان خارج می‌شدند. دونالد ترمپ هم‌زمان با لغو مذاکرات امریکا و طالبان گفته است که سربازان کشورش را در زمان مساعد از افغانستان بیرون خواهد کرد.
هشدار از تشدید جنگ
دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، روز شنبه همین هفته، از توقف و لغو مذاکرات کشورش با گروه طالبان خبر داد. او دلیل لغو این مذاکرات را کشته شدن یک سرباز امریکایی در یک حمله موتربمب گروه طالبان در کابل اعلام کرد. طالبان پنج‌شنبه هفته گذشته با یک موتربمب در منطقه شش‌درک حمله کردند که در پی آن ۱۲ نفر به شمول یک سرباز امریکایی کشته شدند. ترمپ هم‌چنان روز دوشنبه، هژدهم سنبله، به خبرنگاران گفت که مذاکرات با طالبان منسوخ است و حملات علیه طالبان تشدید شده است. او افزود که تلفات طالبان در جریان چهار روز از لغو مذاکرات با این گروه در ۱۰ سال گذشته سابقه نداشته است.
ارگ ریاست جمهوری افغانستان به دنبال لغو مذاکرات امریکا و طالبان، اعلام کرد که خواستار صلح پایدار و باعزت است و به تمام تلاش‌ها به هدف رسیدن به آن متعهد است. ریاست جمهوری کشور هم‌چنان گفت که مانع اصلی صلح، ادامه خشونت‌ها و جنگ جاری طالبان است. عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی، با اشاره به تصمیم ترمپ، گفته است که فرصت صلح از دست رفت. به گفته او، افغانستان امروز همان قدر از صلح فاصله دارد که قبلاً داشت.
گروه طالبان در تازه‌ترین موضع‌گیری خود هشدار داده است که به جنگ خود ادامه می‌دهد. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان، به «فرانس‌پرس» گفته است که این گروه دو گزینه بیش‌تر در اختیار نداشت: جنگ یا مذاکره. او افزوده است حالا که رییس جمهور امریکا مذاکرات را متوقف کرده است، این گروه به «جنگ و جهاد» خود ادامه خواهد داد. به گفته مجاهد، امریکا به زودی از این اقدام خود پشیمان خواهد شد. گروه طالبان پیش‌تر نیز گفته بود که از توقف مذاکرات، امریکا زیان خواهد دید.
در شرایطی که امریکا و طالبان در آستانه امضای توافق‌نامه دوجانبه بودند، جنگ‌جویان طالبان حملات‌شان بر تأسیسات و مواضع نیروهای دولتی را تشدید کرده بودند. این جنگ‌جویان دست‌کم به سه شهر از جمله کندز، پلخمری و فراه حمله کردند، اما در نتیجه مقاومت نیروهای دولتی شکست خوردند. این جنگ‌جویان هم‌چنان به ولسوالی‌های خواجه‌غار، ینگی‌قلعه، چاه‌آب و درقد در تخار و همین‌طور دشت ارچی، قلعه زال و خان‌آباد در کندز را زیر حملات شدید خود قرار داده‌اند. از این میان، ینگی‌قلعه و درقد در تخار و دشت ارچی در کندز در روزهای پس از لغو مذاکرات طالبان با امریکا، به دست این گروه سقوط کرده است.
با این حال، امریکا به صورت واضح اعلام نکرده است که برنامه بعدی این کشور برای جنگ و صلح افغانستان چیست و قرار است گامی بعدی چگونه برداشته شود. در کنار آن‌که ترمپ از تشدید جنگ این کشور علیه طالبان خبر داده است، وزیر خارجه امریکا از جانب دیگر از احتمال شروع مجدد مذاکرات با این گروه سخن گفته است. اما مایک پمپئو خاطرنشان کرده است که شروع مجدد این مذاکرات مشروط به کاهش خشونت توسط طالبان است؛ شرطی که با توجه به هشدارهای تازه این گروه به نظر نمی‌رسد به این زودی برآورده شود.
