غذای نامناسب یا حاجیان «نازدانه»
حسیب بهش
هم‌زمان با آغاز مراسم حج، حاجیان افغان در عربستان سعودی ضمن انتقاد از پایین بودن کیفیت غذا و مشکلات ترانسپورتی، میگویند که به دلیل نبود دست‌رسی به رهنما، با مشکلاتی در جریان اجرای مناسک حج روبه‌رو می‌شوند.
حاجیان افغان با ارسال تصاویر و ویدیوهایی به روزنامه ۸صبح، میگویند که از امنیت غذایی برخوردار نیستند و به دلیل دست‌رسی نداشتن به رهنما، هنگام انجام مناسک حج با مشکلاتی نیز روبه‌رو می‌شوند. آنان هم‌چنان می‌افزایند که مدت‌های زیادی را در ایستگاه منتظر موتر حامل‌شان می‌مانند.
تصاویر فرستاده شده نشان می‌دهد که غذای حاجیان افغان از وضعیت مناسبی برخودار نیست و حتا مرغ ذبح ناشده نیز در سفره آنان دیده می‌شود. در همین حال، شماری از آنان میگویند که به دلیل دست‌رسی نداشتن به رهنما، مجبور اند که از بقیه افراد با‌تجربه کمک بگیرند.
در ویدیوهای فرستاده شد، دیده می‌شود که جمعی از حاجیان افغان در ایستگاهی منتظر موترهای حامل‌شان هستند. آنان با انتقاد از مسوولان وزارت حج و اوقاف، میگویند که از دیر زمانی با این مشکل روبه‌رو اند.
پیش از این نیز ویدیوهایی در رسانه‌های اجتماعی نشر شده بود که از وضعیت آشفته حاجیان افغان پرده برمی‌داشت. در آن ویدیوها، حاجیان افغان به دلیل مشکلات غذایی، تعلل در ترانسپورت و نبود رهنما اعتراض کرده بودند. این مشکلات در حالی مطرح می‌شود که در سال جاری، بیش از ۳۰ هزار زایر برای اجرای مناسک حج، عازم عربستان شده‌اند.
«اوضاع عادی است»
مسوولان در وزارت حج و اوقاف هرچند «مشکلات جزئی» زایران در مراسم حج را تایید می‌کنند، اما میگویند که روند حضور زایران افغان را «به دقت» زیر نظر دارند. به گفته آنان، با وجود واگذاری روند تدارک مسکن، غذا و ترانسپورت زمینی به شرکت‌های خصوصی، آنان این روند را از نزدیک ارزیابی می‌کنند.
امین‌الدین مظفری، معین مسلکی وزارت حج و اوقاف و رییس بعثه زایران افغان در مکه مکرمه با انتقاد از نشر تصاویر و ویدیوها در رسانه‌های اجتماعی توسط زایران، می‌گوید که گروه‌هایی در تلاش‌اند که با «اغراض» این روند را به بن‌بست روبه‌رو کنند. وی می‌افزاید که برنامه تنظیم سفر زایران افغان را «به شکل منظم» به پیش می‌برند و برای هر ۴۵ زایر افغان، یک ناظم را استخدام کرده‌اند. آقای مظفری علاوه کرد که هنوز شکایتی مبنی بر وجود مشکلات در راستای وضعیت آشفته غذای زایران افغان نزد آنان ثبت نشده است. وی افزود که امور حاجیان، به ویژه موضوع تدارک غذا و ترانسپورت در یک قرارداد توسط اداره تدارکات ملی به سپرده شده است و آنان از این روند نظارت می‌کنند.
زایران افغان در مراسم حج
بر اساس آمارهای وزارت حج و اوقاف، در سال جاری بیش از ۳۰ هزار زایر افغان برای اشتراک در مراسم حج، عازم عربستان شده‌اند. مسوولان در این وزارت میگویند که روند اعزام زایران افغان به عربستان سعودی از ۲۰ سرطان آغاز شده است و روز دوشنبه، ۱۴ اسد، به پایان می‌رسد.
ناصرالدین دریز، رییس نشرات وزارت حج و اوقاف، می‌گوید که زایران افغان در ۱۰۰ پرواز از زون‌های کابل، هرات، قندهار و مزار شریف عازم مراسم حج شده‌اند و قرار است روند برگشت آنان شش روز پس از عید، آغاز شود. وی افزود که هر زایر اهل سنت برای اجرای مناسک حج، ۲هزار و ۷۵۰ دالر امریکایی پرداخته است، این در حالی است که زایران شیعه به دلیل «خدمات بیش‌تر»، ۲هزار و ۸۰۰ دالر امریکایی هزینه کرده‌اند.
در همین حال، مسوولان در اداره تدارکات ملی واگذاری قراردادهای مسکن، غذا و ترانسپورت به شماری از شرکت‌ها را تایید کردند. آنان میگویند که تهیه غذا را به ارزش ۱۶٫۸ میلیون ریال سعودی با شرکت‌های «لیان الماس للاعاشه، تمیکن القادره و مطبخ الاسناد الماس» قرارداد کرده‌اند.
احمدرامین ایاز، مسوول ارتباطات استراتژیک اداره تدارکات ملی افزود که برای بیش از ۳۰ هزار زایر حج، ۳۱ ساختمان را به ارزش ۶۰٫۹ میلیون ریال سعودی قرارداد کرده‌اند. وی هم‌چنان علاوه کرد که ارزش قرارداد ترانسپورت زمینی این زایران به ۲٫۵ میلیون ریال سعودی می‌رسد. در همین حال، او می‌گوید که ارزش مجموع این قراردادها بیش از ۹۲ میلیون ریال سعودی است.
واکنش‌ها پس از نشر تصاویر زایران افغان
نشر ویدیوها از وضعیت زایران افغان در عربستان سعودی، واکنش‌های شماری از مسوولان وزارت حج و اوقاف را برانگیخته است. آنان میگویند که این موضوع برخاسته از زیاده‌خواهی شماری از زایران است.
سیدمحمد شیرزادی، رییس حج و اوقاف ولایت هرات، در صفحه فیس‌بوکش از نشر تصاویر و ویدیوها توسط زایران افغان، به ویژه زایران هرات، انتقاد کرده و آنان را «نازدانه» خوانده است. وی نوشته است که بیش از ۹۰ درصد زایران افغان از وضعیت غذا، ترانسپورت و رهنما «راضی» اند و شمار دیگر، به دلیل داشتن «طبیعت نازک» از این روند انتقاد کرده‌اند. وی در صفحه‌اش نوشته است: «ناظمین نوکر شخصی هیچ حاجی نازدانه نیست؛ برای ما حاجی فقیر و ثروتمند یکی است و هیچ فرقی نمی‌کند.» در همین حال، وی از نشر ویدیوها توسط زایران ولایت هرات، ابراز تأسف کرده است. او نوشته است که عمومی ساختن این موضوع، سبب «کم‌آمدن» هرات در نزد دیگر ولایات شده است.
پیش از این نیز زایران افغان از مشکلات در هنگام اجرای مناسک حج شکایت کرده‌اند. آنان میگویند که نسبت به زایران دیگر کشورها، از خدمات کم‌تری بهره‌مند هستند.
