صنعتکاران در غزنی در سالهای پسین، به ساخت اجاقهای آفتابی رو آوردهاند. این اجاقها بهشکل دستساز، با امکانات اندک، دقت بیشتر و ظرافت بالا، ساخته میشود. در شرایط بد اقتصادی موجود و بلند رفتن روزمره قیمت مواد سوختی در کشور، حالا این اجاقها در میان باشندهگان غزنی از محبوبیت بیشتری برخوردار شده است. شماری از خانوادههایی که از این محصول استفاده میکنند، از کارکرد آن راضیاند. مسوولان کارخانههای ساخت این اجاق نیز از رونق گرفتن کارشان در ماههای پسین خبر میدهند.
این اجاقها بهشکلی طراحی شدهاند که توسط پخش مستقیم نور خورشید، کار میکنند و زمینه پختوپز را فراهم میکنند و آب را جوش میدهند.
برای ساختن اجاق آفتابی، حوصله، ظرافت و دقت بالایی نیاز است. صنعتگران در غزنی حالا در یک روز تا ۱۰ اجاق آفتابی تولید میکنند. برای ساخت این اجاق در نخست یک چهارچوب فلزی ساخته میشود. پس از آن، روی آن با یک آیینه مقعر پوشانده میشود و سپس نوبت به نصب شیشهها میرسد. این شیشهها از قبل به اندازههای کوچک تقسیم شده و قسمی روی سطح اجاق کنار هم قرار میگیرند که یک عکس نصب شده در سقف کارخانه در تمامی شیشههای روی اجاق نمایان شود. وقتی این کار صورت گرفت، این شیشههای کوچک، نور آفتاب را به محل مورد نظر انعکاس میدهد. همین انعکاس نور آفتاب در یک محل، باعث تولید حرارت میشود. وقتی این مرحله موفقانه انجام یافت، در مرکز انعکاس نور آفتاب، یک حلقه فلزی برای دیگ و چایجوش نصب میشود. با نصب این حلقه، کار ساخت اجاق پایان مییابد.
لیاقتعلی، مسوول یک کارخانه تولیدی اجاقهای آفتابی در غزنی است. وی نسبت به رونق یافتن کاروبارش خرسند است. میگوید برای بیش از ده جوان در کارخانهاش زمینه کار را فراهم کرده است. وی میافزاید که در نخست این کار را خودش تنها آغاز کرد و سپس به مرور زمان و پس از آشنایی مردم با محصولاتش، اکنون چندین تن در کارخانهاش مصروف کار شدهاند و چندین کارخانه تولیدی دیگر نیز در این شهر ایجاد شده است.
تولیدکنندهگان این اجاقها در ولایت غزنی میگویند که حالا اغلب خانوادهها در این ولایت به دلیل بلند بودن بهای چوب و گاز و نبود برق دوامدار و ارزان، به استفاده از این محصول رو آوردهاند.
عبدالله نیز در گوشهای از شهر غزنی کارخانه اجاق آفتابی دارد. وی میگوید که حالا فراتر از شهر غزنی، او مشتریانی از ولسوالیهای این ولایت و ولایتهای دیگر نیز دارد که روزانه برای خرید این محصول به شهر غزنی میآیند. به گفته وی، دقت آنان در تولید اجاقهای باکیفیت و کارکرد عالی محصول، سبب شده است که مراجعه مردم بیشتر شود.
اوضاع بد اقتصادی و نبود درامد، یکی دیگر از دلایل رونق کاروبار تولید اجاق آفتابی و افزایش استفاده از این محصولات در کشور است. زهرای ۳۰ ساله، خانم خانه است و چهار فرزند دارد. شوهر او شغل معماری دارد، اما به دلیل نبود کار، درامدش در چند ماه اخیر به پایینترین سطح خود رسیده است. زهرا در مورد مزایای استفاده از این اجاقها میگوید: «از وقتی که این اجاق را خریدیم، مصرف چوب و گاز ما خیلی کم شده است. این اجاق را در طول روز استفاده میکنیم. برای تمام آشپزی و چای دم کردن کار میدهد. حتا برای حمام کردن و لباسشویی آب جوش میدهد و هیچ مصرف ندارد.»
از سویی هم، نداشتن ضایعات و ضرر نرسانیدن به محیط زیست، یکی دیگر از مزایای استفاده از این اجاق گفته شده است. علاوه بر آن، استفاده از آن هیچ گردوغباری تولید نمیکند و دودی به آسمان نمیفرستد. صالحه، یک بانوی میانسال است که سیستم تنفسیاش با دود و گَردوخاک حساسیت دارد. وی میگوید که پیش از این به دلیل مشکل تنفسیاش نمیتوانست در کارهای پختوپز با دیگر اعضای خانواده کمک کند، اما حالا که به استفاده از اجاق آفتابی رو آوردهاند، میتواند بهآسانی کارهای منزلش را به پیش ببرد و مشکلش برطرف شده است.
گفتنی است که این اجاقها، تنها در روزهای آفتابی قابل استفاده است.