ضمیر کابلوف، از گردانندهگان سیاست خارجی روسیه در زمینه افغانستان، به رسانهها خبر داده که نشست مسکو به ارتباط افغانستان بدون دعوت از امریکا برگزار خواهد شد. روسیه میخواهد از طریق برگزاری چنین نشستهایی، وانمود کند که در قضایای افغانستان دارای نفوذ و تاثیر است، حال آنکه تا اکنون نقش این کشور در افغانستان، از زمان خروج نیروهای شوروی به این سو، انفعالی و واکنشی بوده و توانایی بر عهده گرفتن نقشی فعال را نداشته است. هدف روسیه از این نمایشها این است که امکان چانهزنی در قضایایی مانند اوکراین پیدا کند و در عرصههای دیگری فرصت امتیازگیری به دست آورد.
روسیه در این نشست تلاش خواهد کرد که اعتماد طالبان را فراهم کرده و راههایی برای همکاریهای بلندمدت با این گروه را پیدا کند. اگر چنین چیزی اتفاق بیفتد، دستاورد مهمی برای مسکو خواهد بود؛ زیرا در یکی از مناطق بحرانخیز و چالشزای جهان جای پای خود را محکم خواهد کرد. یکی از اهرمهایی که روسیه برای تشویق طالبان دارد، این است که به سیاستهای طالبان در برابر مردم افغانستان هیچ اعتراضی نخواهد کرد و آن را سیاست عدم دخالت در امور داخلی کشورها خواهد خواند. طالبان کار کردن با حکومتهایی را دوست دارد که به شیوه سرکوب این گروه کاری نداشته باشد و این کار را حق آن بداند. اما این اهرم به آن درجه اهمیت ندارد که جای پول و امکانات را بگیرد.
اهرم دیگری که روسیه در اختیار دارد، اجازه ندادن به گروههای مخالف طالبان است که از آن کشور و کشورهای زیر نفوذ آن بر ضد این گروه فعالیتی انجام نشود؛ سیاستی که در دو سال گذشته کموبیش دنبال شده است. در طرف مقابل، طالبان نیز به روسیه اطمینان میدهند که به گروههای افراطی مسلح آسیای میانه و قفقاز اجازه نخواهند داد تا دست به عملیاتی بیرون از مرزهای افغانستان بزنند و موجبات نگرانی روسیه و اقمارش را فراهم آورند.
این کارها همه سلبی و متمرکز بر خودداری از برخی اقدامهاست و برای بر عهده گرفتن نقشی فعال و اثرگذار کافی نیست. اگر روسیه بخواهد نقشش در امور افغانستان از منفعل به فعال متحول شود، باید سیاستش از حالت سلبی به ایجابی تغییر کند، و این کار نیاز به هزینه دارد، مانند فرستادن مبالغ هنگفت پول، ارسال اسلحه و امکانات لوجستیکی و سرمایهگذاریهایی که بر عواید طالبان تاثیر مهمی داشته باشد. ظاهرا روسیه توانایی چنین اقدامهایی را ندارد و طالبان نیز این را میداند. از همین رو، طالبان بیشترین نشستهای پشت پرده خود را با کشورهایی به پیش میبرد که پول فراوان و امکانات بیپایان دارند.
سودی که طالبان از رفتن به مسکو میبرند، دستکم در دو زمینه است؛ نخست اطمینان از بابت مخالفان این گروه که نتوانند حمایت روسیه را کسب کنند و امکانی برای فعالیت بر ضد آن داشته باشند، دوم بالا بردن قیمت خود در چشم خریداران بینالمللی و فرستادن سیگنال به امریکا و اروپا که هر گاه کمکهای آن کشورها کاهش یابد، این گروه میتواند به سراغ حامیان احتمالی دیگر برود. طالبان حتا پیش از رسیدن به قدرت این سیاست را در پیش گرفته بودند و میخواستند با برقراری روابط با روسیه و چین، به امریکا و اروپا نشان بدهند که این گروه خریداران فراوانی دارد. این بار نیز سود اصلی را از این نشست طالبان خواهند برد و روسیه مثل گذشته حاصل چندانی برنخواهد چید.