تجلیل از دهه محرم به موازات بسیاری از پدیدههای اجتماعی دیگر در گذر زمان، دچار دگرگونیهای ریز و درشت شده که بر هیچ کسی پوشیده نیست. راهاندازی دستههای سینهزنی در جادهها، قمهزنی در روزهای هفتم تا دهم محرم، سیاهپوش کردن شهر و ایجاد چایخانهها و سقاخانهها دال بر دگرگونی دهه محرم به لحاظ کمی و کیفی است. اما آنچه در این بحبوحه، همیشه مسألهساز شده و به کرات بحث حلال و حرام بودن آن نزد مردم مطرح گردیده، عمل قمهزنی است که به صورت قطع از سوی اکثریت قاطع آیتالله بزرگ مذهب تشیع نظیر محقق کابلی، آیتالله مکارم شیرازی، فاضل لنکرانی، سیستانی، جواد آملی و شمار دیگر از مراجع دینی حرام و ناجایز خوانده شده است. عمل قمهزنی به رغم اینکه حرام خوانده شده، اما متاسفانه صفوف قمهزنی همهساله در کشور طولانیتر و قویتر شده و به نظر میرسد که هدایات و نظریات عالمان دین تغییری در باورها و تاثیری در رویکردهای لشکر قمه زنان نیاورده است. صفوف قمهزنی و زنجیرزنی در ایام محرم باعث بندش جادهها میگردد و قسماً نظم عمومی را مختل میسازد و تاسفبارتر اینکه در اثر قمهزنی/تیغزنی صدها لیتر خون بدون اینکه راه به جایی ببرد، به جادهها و خیابانها هدر میرود. چنین عملی، اغلب توسط کسانی صورت میگیرد که از نعمت سواد کافی محروماند، تعریف واضح از حادثه کربلا ندارند و ایضاً پیآمد اعمالشان را که جز وهن و بدنامی برای جامعه اسلام نمیباشد، را نیز به درستی نمیدانند. بدبختانه رفتار قمهزنی و تیغزنی که هیچ اساس و ریشه درستی در اسلام ندارد، امروز رفتهرفته به یک رسم و به یک سنت بدل میشود، طوری که زخمی ساختن سر و صورت، نه سود دنیایی دارد و نه اجر اخروی. پیشنهاد من این است که خونهایی که به اثر قمهزنی و به نیت عزاداری به روی جادهها ریخته میشود و پولهایی که خانوادههای عزادار به نیت نذر و خیرات در نظر دارند در دو بخش ذیل کار گرفته شود:
1. اهدای خون به زخمیهای نیروهای امنیتی
عاشورا پیامآور صلح و عدالت است. عزاداران حسینی نباید از راه قمهزنی و زنجیرزنی خونهایشان را در سرکها و کوچهها که در واقع در تضاد با مکتب عاشورا میباشد، بریزند. الزاماً عزاداران حسینی فارغ از قوم و مذهب در افغانستان که به جادهها به منظور قمهزنی میریزند، باید خونهایشان در بانکهای خون برای زخمیهای نیروهای امنیتی و دفاعی که شب و روز در سنگر جنگ برای حفاظت از ما و سلامت افغانستان با دشمن میجنگند اختصاص دهند. چون روزانه دهها نیروی امنیتی از اثر زخم شدید و کمبود خون حیاتشان را از دست میدهند و صدها فرد نیازمند به دلیل نادر بودن و گران بودن خون جان مریضانشان را در شفاخانهها از دست میدهند. بنا بر این نیاز است که کمپین جمعآوری خون در ایام محرم راهاندازی گردد و تمامی عزاداران که داوطلبانه مایلاند خون دهند، بتوانند به بانکهای خون مراجعه کنند. قطعاً اهدای خون به نیروهای امنیتی و دفاعی، کمترین کاری است که مردم ما و عزادران میتوانند در حمایت از آنها انجام دهند.
2. وقف نذر به آسیبدیدهگان سیلاب در ولایات
پیام حادثه کربلا چیزی غیر از عشق و فداکاری نیست. لازم است که مفاهیمی چون از خودگذری، وفاداری و ایثارگری، راه خود را عملاً در زندهگی ما باز کند. مردم افغانستان شریک درد و غم یکدیگر شوند و اکنون که ایام محرم است عزاداران حسینی نذورشان را به منظور رفع درد و رنج خانوادههای آسیبدیده در ولایات سیلابزده وقف کنند. اهدای چنین کمکها از طرف خانوادهها شاید به تنهایی خود دردی کلانی را مداوا نکند اما قطعاً ابراز حس همدردی و غمشریکی از سوی شهروندان میتواند مرهمی برای زخم عزیزانی باشد که از زیر خروارهای خاک و چوب در روزهای اخیر سر بیرون آوردهاند. لازم است مردم عام و خاصتاً سرمایهداران و تاجران کشور همگام با دولت در امر رسیدهگی به آسیبدیدهگان در ولایات نظیر پروان، ننگرهار، پنجشیر، میدانوردک و نقاط دیگر کشور سهیم باشند.
جمعبندی
نیاز است در آیندهها از قمهزنی و تیغزنی که یک عمل ناشایست است و باعث بدنامی جامعهی اسلام میشود و تصویر خشنی از مردم ما و کشورمان از خود به جا میگذارد و به همین منوال، موجب ایجاد ترس و وحشت میان مردم میگردد، جلوگیری گردد. خانوادهها، ملا امامان مساجد، رسانههای جمعی و بالاخره دولت باید در امر جلوگیری از عمل قمهزنی و تیغزنی اقدام کنند. به جای عمل قمهزنی، جهت نهادینهسازی فرهنگ اهدای خون، کمپین سراسری در ایام محرم راهاندازی گردد تا عزاداران حسینی بتوانند برای زخمیهای نیروهای امنیتی که برای ما در شرایط دشوار سینه سپر کردهاند، خون اهدا کنند و خانوادهها نیز نذرهای دهه محرمشان را به فقیرترین و محرومترین قشر جامعه وقف کنند.