-
دیدگاه و یادداشت
نوروز نوآور
چه ایام مبارکی قرین روزگار ناخوش ما شده است. از قدیمالایام، پیشاپیشِ از راه رسیدن قافله خوشرنگوبوی نوروز، هر یک به سهم و زعم خویش، به آراستن و پیراستن خود آغاز میکرد. سرانجام این قافله سرور از راه میرسید -همچنان که هر سال یک بار از راه میرسد- و کولهباری از شور و مستی و سرور را باز میکرد. مرسوم بود که به میمنت این ایام میمون، اعضای خانواده دور هم جمع شوند، سفره بابرکت «هفتسین» بگسترانند، سال نو را تبریک بگویند، برای همدیگر آرزوی خوشبختی کنند و بر طبل شادی و سرور بکوبند. در بیرون از خانواده همقدوقامتان در دستههای خود مشغول کاری شوند و به پیشواز بهار شادیها کنند. در بعضی از دولتهای سابق، نیز رسم بر این بود که از بهار بهخوبی خوشآمدگویی کنند (از اطراف و اکناف کشور نمایندهها را همراه تحایف و هدایای گرانبها، به مرکز وصول میداشتند و طی مراسم باشکوهی، پیام خوشآمدگویی به…
ادامه مطلب -
هشت صبح
میله سمنک؛ نذر بهاری در نوروز
میله سمنک یکی از میراثهای فرهنگی برجامانده در «حوزه تمدنی نوروز» است که در نخستین روزهای سال نو خورشیدی زیر نام «جشن نوروز» در افغانستان و شماری دیگر از کشورهای جهان، جشن گرفته میشود. این میله پای بسیاری را برای چند ساعتی به دشتها و سبزهزارها میکشاند تا غمها را دور و شادیها را باهم تقسیم کنند. این جشن باستانی در افغانستان طرفداران زیادی دارد و بیشتر مسوولیت این میله مربوط دختران جوان و زنان است. هرچند سمنک یا سمنو یک نوع نذر است که به استقبال از سال نو و فرارسیدن بهار پخته میشود، اما باشندهگان حوزه شمالشرق کشور میله سمنک را با شأن و شوکت بیشتری تجلیل میکنند. جشن سمنک در شمال و شمالشرق افغانستان بهویژه در سرزمین لعل و لاجورد (بدخشان)، هواداران زیادی دارد. باشندهگان این منطقه از نوروز بهعنوان فرهنگ برجامانده از نیاکانشان استقبال میکنند و به این روز ارج مینهند. مردان و زنان بدخشانی با…
ادامه مطلب -
هشت صبح
دومین نوروز زیر پرچم سفید؛ طالبان برای جلوگیری از تجلیل سال نو تلاش کردند
شهروندان افغانستان دومین نوروز را زیر حاکمیت دوباره طالبان بر کشور، سپری کردند. از آنجایی که رهبران طالبان مخالف گرامیداشت نوروز هستند، افراد این گروه در پایتخت و شماری از ولایتهای کشور تلاش کردند مانع میلههای نوروزی و برنامههای ویژه سال نو خورشیدی شوند. جنگجویان طالبان در بیشتر موارد پارکهای تفریحی را تنها به روی زنان و خانوادهها بسته بودند. ادارههای دولتی همانند نوروز گذشته، تعطیل نبودند و حاضری کارکنان دولت بهگونه جدی بررسی میشد. بلخ که بهعنوان خاستگاه نوروز شناخته میشود، امسال گواه برگزاری مراسم «جهندهبالا» و جنبوجوش زایران نبود. مسوولان محلی طالبان قیود بیشتری بر باشندهگان این ولایت وضع کرده بودند. افراد طالبان دکانهای دوروبر زیارتگاه «سخی جان» در شهر مزارشریف را بسته بودند و از گشتوگذار افراد در داخل این شهر و مکانهای تفریحی، جلوگیری میکردند. مراسم جهندهبالا اما در زیارت سخی و پنجهشاه در پایتخت با اشتراک افراد کمتری نسبت به سالهای گذشته، برگزار شد. بیشتر…
ادامه مطلب -
هشت صبح
تپه گلغُندی؛ زنان اجازه ورود نداشتند و حضور مردان کمرنگ بود
تپه گلغندی که به نام «تپه ارغوانی» نیز شناخته میشود، در سالهای گذشته در روز نوروز میزبان هزاران تماشاگر به شمول زنان و مردان از ولایتهای مختلف کشور بود. طالبان اما امسال از ورود زنان به این مکان زیبا و دیدنی جلوگیری کردهاند. به گفته خانوادههایی که به این محل تفریحی رفته بودند، طالبان دهها محتسب وزارت امر به معروف و نهی از منکر خود را در مسیر تپه گلغندی توظیف کرده بودند تا مانع ورود زنان به این محل شوند. بازدیدکنندهگان نیز میگویند که حضور افراد در تپه ارغوانی نسبت به سالهای گذشته بهشدت کم بوده است. با این حال، شماری از شهروندان کشور خواستار رفع محدودیتهای زنستیزانه طالبان هستند. احمد عبید، باشنده پروان، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید که امسال خلاف سالهای قبلی، طالبان مانع بازدید زنان و خانوادهها از تپه ارغوانی میشدند. او که برای تفریح به تپه گلغندی رفته بود، میافزاید: «به زنان اجازه نمیدادند…
ادامه مطلب -
هشت صبح
نوروز در هرات؛ طالبان مانع تفریح جوانان میشوند
نوروز بهعنوان یک روز فرهنگی و رسم دیرینه در فرهنگ نانوشته شهروندان افغانستان درج است. از این روز در ولایتهای مختلف به گونههای متفاوت گرامیداشت میشود. از سال نو خورشیدی بهعنوان یک جشن فرهنگی بیشتر در ولایتهای حوزه مرکز، شمال و حوزه غرب کشور بهگونه ویژه تجلیل میشود. در سالهای قبل آنعده از شهروندانی که توانایی اقتصادی بهتری داشتند، روزهای نخست بهار را با سفر به ولایتهای دیگر از جمله بلخ، بامیان، دشت آبدان کندز و دیگر اماکن تفریحی سپری میکردند. افرادی که وضعیت اقتصادی چندان مناسبی نداشتند، به ولسوالیهای نزدیک و پارکهای تفریحی میرفتند و نوروز را جشن میگرفتند. در سالهای پسین دوره جمهوری کمتر کسی را میشد یافت که روزهای نخست بهار را تجلیل نکند، اما با تسلط دوباره طالبان بر کشور، این جشن فرهنگی و میراث جاافتاده جذابیتش را از دست داده است. وضع محدودیتهای طالبان بر شهروندان، ناروا دانستن نوروز و ایجاد مزاحمت از سوی جنگجویان…
ادامه مطلب -
اخبار
طالبان در نیمروز: تجلیل از نوروز رسم فارسیان و خلاف شریعت است
۸صبح، نیمروز: ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در ولایت نیمروز گفته است که تجلیل از نوروز خلاف آموزههای شرعی است. در یادداشت ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان که نسخهای از آن روز سهشنبه، ۱ حمل، در اختیار روزنامه ۸صبح قرار گرفته است، این گروه نوروز را رسم «فارسیان» عنوان کرده و آن را «خلاف شرع» دانسته است. در متن این یادداشت آمده است: «روز اول حمل که به نام نوروز یاد میشود، تجلیل از آن رسم و رواج فارسیان بوده است. همانگونه که مسلمانان عید را تجلیل میکنند، در آن زمان فارسیان نوروز را تجلیل کرده و خوشحالی میکردند، لباس نو میپوشیدند و در آن روز به یکدیگر مبارکی میگفتند.» نوروز همچنان از سوی ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان «خصوصیت مجوسیان» و رسم کفار خوانده شده است. طالبان با شروع سال نو و فرارسیدن نوروز، محدودیتهای زیادی را بر تجلیل از این رویداد وضع کردهاند، با این هم گزارشها از…
ادامه مطلب -
اخبار
نوروز ۱۴۰۲؛ طالبان در ننگرهار مانع تفریح خانوادهها شدند
۸صبح، ننگرهار: به دنبال گزارش از وضع محدودیت توسط طالبان بر تجلیل از نوروز در چندین ولایت کشور، اکنون منابع میگویند که این گروه با افزایش ایستهای بازرسی در شهر جلالآباد مانع تجلیل از نوروز در این ولایت شدهاند. به قول منبع، شهر جلالآباد، مرکز ولایت ننگرهار، امروز (سهشنبه، ۱ حمل) خالی از مردمی بود که نوروز را تجلیل میکردند. طالبان به خانوادهها در مرکز و برخی از ولسوالیهای این ولایت اجازه تفریح رفتن را ندادهاند. این گروه محتسبان امر به معروف و نهی از منکر خود را در سطح شهر گماشتهاند تا از تجلیل نوروز جلوگیری کنند. طالبان پیشتر تجلیل از نوروز را در ولایتهای بلخ، دایکندی و بامیان و نیز برخی دیگر از ولایتها ممنوع اعلام کردهاند. این در حالی است که یکی از محتسبان وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان در یک نوار تصویری میگوید که اگر تخم مرغی برای تجلیل از نوروز به…
ادامه مطلب -
اخبار
طالبان تجلیل از نوروز در بلخ را منع کردند
۸صبح، بلخ: مقامهای محلی طالبان در ولایت بلخ به مردم هشدار دادهاند که از نوروز و سال نو تجلیل نکنند. منابع مردمی در شهر مزار شریف و برخی از ولسوالیهای ولایت بلخ امروز (سهشنبه، ۱ حمل) به روزنامه ۸صبح گفتهاند که طالبان با اعلام از مسجدها، مردم را از پوشیدن لباس جدید و گشتوگذار به نام نوروز و سال نو منع کردهاند. طالبان به باشندهگان ولسوالی شولگره گفتهاند، در کنار اینکه تجلیل از نوروز در دین اسلام حرام است، نیروهای آنان به دلیل مرگ داوود مزمل، والی پیشین طالبان برای ولایت بلخ، عزادار هستند. از سویی هم، شماری از باشندهگان شهر مزارشریف به روزنامه ۸صبح تایید میکنند که طالبان مانع گشتوگذار مردم در شهر و رفتن آنان به تفریحگاهها شدهاند. سهراب، باشنده شهر مزارشریف، میگوید: «شما باور کنید که امروز من یک بار از طرف صبح بیرون رفتم و زمانی که برای بار دوم خواستم بیرون بروم، یک طالب که در…
ادامه مطلب -
هشت صبح
جشن تجدید طبیعت؛ رسم و رواجهای نوروزی مردم غزنی
جشن باستانی نوروز که پیشینه چندهزارساله دارد، در سال ۱۳۸۸ خورشیدی از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) بهعنوان میراث فرهنگی و معنوی بشریت ثبت شده است. سازمان ملل متحد ۲۱ مارچ برابر با روز نخست ماه حمل را بهعنوان «روز جهانی نوروز» به رسمیت شناخته است. نوروز از هزاران سال به اینسو در کشورهای شامل این حوزه تمدنی به شمول افغانستان و کشورهای همسایه تجلیل میشود. نوروز در مناطق مختلف کشور با شیوههای ویژه از سوی شهروندان تجلیل میشود. در ولایت غزنی از نوروز بیشتر بهعنوان یک جشن عنعنهای و فرهنگی و یک رویداد مرتبط به تحول طبیعت تجلیل میگردد. رفتن به تفریحگاهها در دامن طبیعت، پهن کردن سفره هفتمیوه و هفتسین، رفتن به دیدار بزرگان و احوالپرسی دوستان و بستهگان، از رسم و رواجهای عام در این ولایت است که برای بزرگداشت از نوروز انجام میشود. خانوادهها چند روز پیش از فرارسیدن نوروز، آمادهگیها برای…
ادامه مطلب -
مصاحبهها
نوروز؛ رویداد طبیعی و تحریمناپذیر
اشاره: دکتر محمدیونس طغیان ساکایی، استاد بازنشسته ادبیات دانشگاه کابل است. او ۳۸ سال در دانشگاه کابل تاریخ ادبیات و ادبیات حماسی تدریس کرده و شش عنوان کتاب درسی برای دانشجویان ادبیات تالیف کرده است. از او رسالهها و مقالات متعددی در بخش ادبیات بهویژه در زمینه شاهنامهپژوهشی نشر و چاپ شده است. آقای ساکایی معتقد است که تحریم نوروز به معنای دشمنی با طبیعت است. به گفته او، طالبان نخستین کسانی نیستند که با این جشن طبیعت دشمنی کرده باشند، بلکه اعراب از همان نخستین سالهایی که به سرزمینهای ما رسیدند، با همه عرف و عادات مردم مخالفت کردند. از نظر دکتر ساکایی، جشن نوروز از آسیای میانه تا خاورمیانه برگزار میشود و افغانستان جایگاه مرکزی این جشن است. امین کاوه، گزارشگر ارشد و تحلیلگر روزنامه ۸صبح، به مناسبت نوروز با او گفتوگو کرده است. ۸صبح: استاد، در مورد پیدایش نوروز به خوانندهگان بگویید. از چه زمانی نوروز جشن…
ادامه مطلب