نی از سخنگوی وزارت دفاع شکایت کرد

شماری از نهادهای حامی رسانهها سخنان روحالله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع ملی را که خبرنگاران را «کور و کر» خوانده بود، اهانت به خبرنگاران و آزادای بیان میدانند. این مسوولان میگویند که سخنان آقای احمدزی تحت هرنوع شرایطی که گفته شده باشد، توجیهپذیر نیست. از این رو مسوولان نهادهای حامی رسانهها میگویند که از آقای احمدزی در کمیته بررسی قضایای خبرنگاران شکایت درج کردهاند تا این گفتههای آقای احمدزی را بررسی کنند.
روحالله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع ملی، روز شنبه، نهم سنبله، در یک نشست خبری که به منظور بررسی حملات تهاجمی گروه طالبان بر ولایت کندز دایر شده بود، در پاسخ به پرسشی، خبرنگاران را «کر و کور » خواند. یک خبرنگار از آقای احمدزی پرسید که اسدالله خالد، سرپرست وزارت دفاع ملی، در روزهای نخست کاریاش به شهروندان کشور وعده داده بود که طالبان را در لانههایشان از بین خواهد برد، اما اکنون طالبان به مرکز شهر کندز حمله کردهاند. این پرسش با واکنش تند آقای احمدزی مواجه شد. آقای احمدزی در پاسخ تند به خبرنگاران حاضر در این کنفرانس خبری گفت: «نتیجه حرفهای آقای خالد همین شد که امروز بر دشمن در کنجکنج کشور تلفات سنگین وارد میشود. شما کور هستید، کر هستید، نمیشنوید و نمیبیند که بر دشمن تلفات سنگین وارد میشود؟» این پاسخ آقای احمدزی با واکنش و اعتراض خبرنگاران روبهرو شد. به دنبال این اعتراض جمعی خبرنگاران، آقای احمدزی در سخنانی گفت که به خبرنگاران احترام دارد و در صورتی که سخنان او سبب رنجش خبرنگاران شده باشد، صد بار معذرت میخواهد.
مجیب خلوتگر، رییس اجرایی نی یا نهاد حمایتکننده رسانههای آزاد افغانستان، روز یکشنبه، دهم سنبله، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت که روحالله احمدزی، سخنگوی وزارت دفاع، بر مبنای مقررات و قواعد عمل نکرده است. به باور او، در این گفتههای آقای احمدزی از یک طرف به خبرنگاران اهانت شده و از جانب دیگر به شماری از شهروندان کشور که توانایی دیدن و شنیدن را ندارند نیز توهین و اهانت شده است. بر این اساس رییس اجرای نی خاطرنشان ساخت که این مسأله از سوی نی به کمیته بررسی قضایای خبرنگاران شکایت شده است تا حرفهای آقای احمدزی را بررسی کنند. او گفت که اگر این حرفها بار «جرمی» داشته باشد و یک سوءنیت به خاطر انجام این کار وجود داشته باشد، این کمیته این قضیه را با نهادهای مرتبط رسیدهگی میکند.
رییس اجرایی نی از سوی دیگر گفت به رغم اینکه آقای احمدزی از خبرنگاران حاضر در این نشست عذرخواهی کرده است، اما این عذرخواهی بسنده نیست و باید یک تضمین وجود داشته باشد تا دیگر جامعه رسانهای کشور شاهد چنین توهین و اهانت نباشد. او گفت هرچند سخنگویان نهادهای امنیتی بیشترین ارتباط و تماس را با خبرنگاران دارند، اما این سخنگویان باید از احساسات و کمحوصلهگی دوری جویند. آقای خلوتگر از رهبران نهادهای امنیتی به ویژه وزارت دفاع ملی خواست که به سخنگویانش تفهیم کند تا در شریک کردن معلومات و پاسخ به پرسشهای خبرنگاران از «سعه صدر» کار بگیرند. از سویی هم او علاوه کرد که خبرنگان از یک طرف مسوولاند تا به مردم اطلاعرسانی کنند و از سوی دیگر مکلفاند تا پرسشهای مردم را از مسوولان بپرسند. بر این اساس سخنگویان نیز مکلفاند که به این پرسشهای با خونسردی و کمال آرامش پاسخ دهند.
رییس اجرای نی هشدار داد، در صورتی که نهادهای دولتی و سخنگویان در پاسخ به پرسشهای خبرنگان از بیحوصلهگی کار گیرند و جواب قناعتبخش ندهند، این نوع رفتار میتواند رابطه بین خبرنگاران و نهادهای حکومتی را مختل و اعتماد خبرنگاران به نهادهای حکومتی، به ویژه نهادهای نظامی را کم کند.
معذرتخواهی باید رسمی باشد
صدیقالله توحیدی، مسوول دادخواهی کمیته مصونیت خبرنگاران، حرفهای آقای احمدزی را «نادرست، زشت و اهانتآمیز» خواند. او گفت که کلمات اهانتآمیز و نادرست از سوی مقامهای دولتی به هر منظوری که گفته میشود، تأثیرات بدی بر کارهای خبرنگاران دارد. آقای توحیدی به ۸صبح گفت که توهین و تحقیر خبرنگاران میتواند زمینه را برای خودسانسوری مساعد کند. افزون بر این، این نوع رفتار در برابر خبرنگارن میتواند کار اطلاعرسانی را محدود سازد.
مسوول دادخواهی کمیته مصونیت خبرنگاران گفت که خودسانسوری و محدود کردن اطلاعرسانی، به ضرر مردم افغانستان است. او گفت که دسترسی به اطلاعات حق مردم است و این حق توسط خبرنگاران به مردم رسانده میشود. به گفته او، زمانی که خبرنگاران با این نوع خشونتها روبهرو شوند، گردش معلومات با رکود مواجه میشود و مردم نمیتوانند از اوضاع جای کشور به ویژه کارکردهای حکومت اطلاع یابند.
از سوی دیگر آقای توحیدی افزود که هرچند سخنگوی وزارت دفاع از گفتههایش در حضور خبرنگاران معذرت خواسته است، اما این معذرتخواهی نباید یک وسیله برای بیرونرفت از بنبست تلقی شود. به همین دلیل او بیان داشت که این معذرتخواهی باید رسمی باشد و مسوولان درجه اول وزارت دفاع به مردم اطمینان دهند که دیگر سخنگویش مرتکب چنین خطایی نمیشود.
مسوول دادخواهی کمیته مصونیت خبرنگاران همچنان تصریح کرد، خبرنگارانی که مورد اهانت قرار گرفتهاند و معذرتخواهی سخنگوی وزارت دفاع نتوانسته قناعتشان را فراهم کند، میتوانند به لویسارنوالی شکایت کنند. او به خبرنگاران اطمینان داد که نهادهای حامی آزادی بیان و رسانهها، در کنار خبرنگاران خواهند ایستاد.
سخنگوی وزارت دفاع باید برکنار شود
در همین حال شماری از خبرنگاران در واکنش به سخنان آقای احمدزی میگویند که آقای احمدزی با حرفهی خبرنگاری بیگانه و ناآشنا است. این خبرنگاران سخنان آقای احمدزی را توجیهپذیر نمیدانند و خواهان برکنای وی از پست سخنگوی وزارت دفاع هستند.
معصومه بهار، یک تن از خبرنگاران در شهر کابل است. وی میگوید که سخنگوی وزارت دفاع با حرفهی خبرنگاری و مسلک رسانهای ناآشنا و بیگانه است و به همین دلیل به مانند زیردستانش با خبرنگاران برخورد میکند. همچنان بانو بهار معذرتخواهی آقای احمدزی را نوعی تلاش برای حفظ جایگاهش در وزارت دفاع خواند. او گفت: «او از اشتباهی که کرده، معذرت نخواسته است، او برای حفظ موقعیت خود عذرخواهی کرده تا از برکناری خود جلوگیری کند. خوب است که او برکنار شود تا دیگران عبرت بگیرند.»
بانو بهار همچنان یادآور شد که حکومت باید در استخدام سخنگویانش دقت بیشتری کند، زیرا به گفتهی او، توهین و تحقیر خبرنگاران از سوی سخنگویان و مقامهای دولتی، کارحرفهای خبرنگاری و آزادی بیان را آسیب میزند. او گفت که رسانهها و خبرنگاران شایستهی تحقیر نیستند.
علیرضا احمدی، یک تن دیگر از خبرنگاران است. آقای احمدی میگوید که که هر فرد و یا مقام که به یک جایگاه میرسد، باید ظرفیت برخورد با اجتماع و به ویژه خبرنگاران را داشته باشد. او سخنان آقای احمدزی در پاسخ به پرسش خبرنگاران را توهینآمیز توصیف کرد و گفت که آقای احمدزی نه تنها به خبرنگاران توهین کرده، بلکه به آزادی بیان و حق دسترسی به اطلاعات نیز توهین کرده است. از سوی دیگر، او گفت که علیرغم معذرتخواهی سخنگوی وزارت دفاع، باید برایش تأدیب نیز در نظر گرفته شود.
اهانت به خبرنگاران خبر تازهای نیست، پیش از این نیز بارها مقامهای دولتی به ویژه رییس جمهور غنی و سخنگویش متهم به توهین و اهانت به خبرنگاران شده بودند. رییس جمهور غنی در یازدهم قوس سال ۱۳۹۵ در یکی از سخنرانیهایش خطاب به نیروهای امنیتی کشور گفته بود که از رسانهها «باد» میبراید و از شما بمب. افزون بر این شاهحسین مرتضوی نیز در ۲۱ حمل سال ۱۳۹۶ در مصاحبهای با یکی از تلویزیونهای خصوصی کشور، خبرنگاران را کچالوفروش خطاب کرده بود.