هیچ نامزدی هنوز کمپین سرتاسری نکرده است
با آن‌که یک ماه از آغاز کارزارهای انتخابات ریاست جمهوری می‌گذرد، هنوز هم هیچ یک از ۱۷ نامزد تا کنون کارزارهای‌شان را به سراسر کشور گسترش نداده است. بیش‌تر نامزدان ریاست جمهوری تنها در کابل برنامه‌های تبلیغاتی‌شان را نشر کرده‌اند، تعداد انگشت‌شماری از نامزدان به منظور پیکارهای انتخاباتی به ولایات سفر کرده‌اند.
هرچند بیش‌ترین کارزارهای انتخاباتی توسط دسته‌های انتخاباتی «دولت‌ساز» به رهبری محمداشرف غنی و «ثبات و هم‌گرایی» به رهبری عبدالله عبدالله برگزار شده است، اما این دسته‌های انتخاباتی نیز تنها در چند ولایت انگشت‌شمار برنامه تبلیغاتی داشته‌اند. آقای غنی رییس دسته انتخاباتی «دولت‌ساز» در جریان یک ماه گذشته تنها در کابل، پکتیا و هرات برنامه‌هایش را به رأی‌دهنده‌گان شرح داده و آقای عبدالله، رییس دسته انتخاباتی «ثبات و هم‌گرایی» نیز تمامی کمپین‌هایش را تنها در کابل اجرا کرده است. آقای عبدالله از آغاز کارزارهای انتخاباتی‌اش تا کنون به هیچ ولایتی سفر نکرده است. در کنار این دو دسته انتخاباتی، سیدنورالله جلیلی نامزدی دیگر است که در کابل و ننگرهار کمپین‌هایش را به راه انداخته است. با این همه، از میان ۱۷ نامزد انتخابات ریاست جمهوری تا کنون هیچ یکی از آنان نتوانسته کارزارهای انتخاباتی‌اش را به گونه سرتاسری در تمامی ولایات آغاز کند.
در حالی که شماری این نامزدان می‌گویند پیکارهای انتخاباتی‌شان در غیاب آنان در ولایات ادامه دارد، اما نهادهای ناظر بر روند انتخابات می‌گویند شهروندان هنوز هم از چگونه‌گی برنامه‌های نامزدان ریاست جمهوری آگاهی لازم را به دست نیاورده‌اند. نهادهای ناظر بر روند انتخابات، کارزارهای انتخاباتی را برای شرح برنامه‌های نامزدان مهم عنوان می‌کنند و می‌گویند، در حالی که نصف دوره کمپین‌ها سپری شده است، هیچ مناظره‌ای رو در رو میان نامزدان صورت نگرفته است تا شهروندان برنامه‌های این نامزدان را به گونه مقایسه‌ای مورد بررسی قرار دهند.
یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان در این باره گفت، بحث‌های نماینده‌گان نامزدان ریاست جمهوری در میزهای مدور بیش‌تر جنبه‌های تعرضی دارد و به جای شرح برنامه‌های‌شان، بحث‌های حاشیه‌ای را دامن می‌زنند و بر دسته‌های انتخاباتی دیگر می‌تازند.
نهادهای ناظر انتخاباتی در حالی کارزارهای انتخاباتی را مهم می‌دانند که شرح این برنامه‌ها می‌تواند شهروندان را راهنمایی کند که در روز رأی‌دهی به کدام یکی از نامزدان رأی بدهند. آقای رشید در این باره افزود: «در صورتی که بازار کمپین‌ها سرد باشد و نامزدان برنامه‌های‌شان را به مردم تشریح نکنند، شهروندان بر اساس ملحوظات قومی، زبانی و یا سمتی رأی خواهند داد؛ نه بر اساس برنامه‌های نامزدان.»
مسوولان این نهادها به نامزدان انتخابات ریاست جمهوری پیشنهاد می‌کنند که در مدت زمان باقی‌مانده دوره کارزارهای انتخاباتی به جای تخریب یک‌دیگر به شرح برنامه‌ها و منشورهای‌شان بپردازند و دامنه کارزارها را از سطح شهر کابل به ولایات و ولسوالی‌ها گسترش دهند. نهادهای ناظر هم‌چنان پیشنهاد می‌کنند که در کنار شرح برنامه‌های‌شان از طریق رسانه‌ها، برنامه‌های مدون‌شان را نیز تهیه و در اختیار شهروندان قرار دهند تا روند رای دهی به صورت آگاهانه صورت گیرد.
در همین حال، شماری از نامزدان نبود امنیت را دلیل سردی کارزارهای‌شان عنوان می‌کنند. نوررحمان لیوال، نامزد انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید: «چند روز می‌شود تلاش داریم مواد کمپین‌ها را به ولایت فاریاب انتقال بدهیم، اما به دلیل نبود امنیت موفق نشده‌ایم.» آقای ابدالی گفت، نه واسطه‌های لینی حاضر هستند در بدل پول پوسترها و مواد تبلیغاتی را به ولایات انتقال دهند و نه هم واسطه‌های شخصی. زیرا به سخن او تهدید گروه طالبان در ولایات در میان مردم ترس ایجاد کرده است. هم‌چنان یکی از دسته‌های انتخاباتی که تا کنون برنامه‌های تبلیغاتی‌شان را آغاز نکرده است نیز نبود امنیت را دلیل آغاز نشدن برنامه‌های تبلیغاتی‌شان عنوان می‌کنند. سحر ساحل نبی‌زاده، سخنگوی دسته انتخاباتی «مشارکت و تغییر» به رهبری شیدامحمد ابدالی در این باره گفت: «امنیت شهروندان برای ما مهم است و ما نمی‌خواهیم بدون تامین امنیت هواداران دسته‌ی انتخاباتی ما کمپین‌ها را آغاز کنیم.» خانم نبی‌زاده اما می‌گوید، کارزارهای این دسته انتخاباتی پس از تدابیر لازم به زودی آغاز می‌شود.
این در حالی است که گروه طالبان، انتخابات را یک روند «جعلی» عنوان کرده و به شهروندان از شرکت در همایش‌های انتخاباتی هشدار داده است. این گروه هم‌چنان تهدید کرده است که برای مانع شدن برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از هر گزینه ممکن استفاده خواهند کرد. نهادهای امنیتی اما تعهد سپرده‌اند که برای تامین امنیت شهروندان در جریان کارزارهای انتخاباتی و روز رأی‌دهی، تدابیر لازم را اتخاذ و فعالیت‌های از مخربانه گروه‌های تروریستی پیش‌گیری می‌کنند. نصرت رحیمی، سخنگوی وزارت داخله گفته است که برای تامین امنیت روز رأی‌دهی در سراسر کشور ۷۲ هزار نیروهای امنیتی گماشته خواهند شد.
با این حال، کارزارهای انتخاباتی در ششم ماه اسد آغاز شد و قرار است تا چهارم ماه میزان برای حدود دو ماه ادامه یابد. مسوولان کمیسیون شکایات انتخاباتی که این روند را زیر نظارت دارند، می‌گویند تا کنون ۳۹ مورد شکایت در برابر نامزدان ثبت شده است. محمدقاسم الیاسی، دبیر و سخنگوی این کمیسیون گفت به این شکایات در زمان معین آن رسیده‌گی خواهد شد. از سویی هم، مسوولان کمیسیون مستقل انتخابات می‌گویند، تا کنون هیچ نامزدی گزارش مصارف مالی‌شان را به این کمیسیون نفرستاده‌اند. با آن‌که طبق کارشیوه داخلی تنظیم امور مالی، نامزدان مکلف‌اند گزارش نخست مصارف‌شان را ۳۰ روز پس از آغاز کارزارها به کمیسیون مستقل انتخابات بفرستند، اما به دلیل سرد بودن کارزارها این مسوولیت تا کنون ادا نشده است.
با این همه قرار است انتخابات ریاست جمهوری تا ۳۱ روز دیگر در ششم میزان برگزار شود. برای شرکت در این دور انتخابات بیش از نُه و نیم میلیون شهروند نام‌نویسی کرده‌اند، اما آن‌چنانی که نهادهای ناظر انتخابات می‌گویند، آگاهی نداشتن شهروندان از برنامه‌های نامزدان می‌تواند روی اشتراک آنان در انتخابات، تأثیر منفی به جا بگذارد.
