نوروز در هرات؛ طالبان مانع تفریح جوانان می‌شوند
۸صبح، هرات
نوروز به‌عنوان یک روز فرهنگی و رسم دیرینه در فرهنگ نانوشته شهروندان افغانستان درج است. از این روز در ولایت‌های مختلف به گونه‌های متفاوت گرامی‌داشت می‌شود. از سال نو خورشیدی به‌عنوان یک جشن فرهنگی بیشتر در ولایت‌های حوزه مرکز، شمال و حوزه غرب کشور به‌گونه ویژه تجلیل می‌شود. در سال‌های قبل آن‌عده از شهروندانی که توانایی اقتصادی بهتری داشتند، روزهای نخست بهار را با سفر به ولایت‌های دیگر از جمله بلخ، بامیان، دشت آبدان کندز و دیگر اماکن تفریحی سپری می‌کردند. افرادی که وضعیت اقتصادی چندان مناسبی نداشتند، به ولسوالی‌های نزدیک و پارک‌های تفریحی می‌رفتند و نوروز را جشن می‌گرفتند. در سال‌های پسین دوره جمهوری کمتر کسی را می‌شد یافت که روزهای نخست بهار را تجلیل نکند، اما با تسلط دوباره طالبان بر کشور، این جشن فرهنگی و میراث جاافتاده جذابیتش را از دست داده است. وضع محدودیت‌های طالبان بر شهروندان، ناروا دانستن نوروز و ایجاد مزاحمت از سوی جنگ‌جویان این گروه برای کسانی که در روز نوروز و یا روزهای اول بهار به تفریح می‌روند، سبب شده که نوروز برای بیشتر شهروندان به‌ویژه جوانان یک روز خاص پنداشته نشود.
هرات در غرب کشور، یکی از بزرگ‌‌شهرها با قدمت تاریخی و فرهنگی است که شامل حوزه تمدنی نوروز می‌شود. باشنده‌گان این ولایت به‌ویژه قشر جوان همه‌ساله از نوروز با شور و شوق فراوان تجلیل می‌کنند. جوانان این شهر در سال‌های قبل هفته‌ها پیش از رسیدن نوروز به میله می‌پرداختند و برای نوروز برنامه می‌ریختند. بیشتر جوانان این روز را با دوستان سپری می‌کردند. امسال اما اشتیاق چندانی در جوانان این شهر دیده نمی‌شود و علاقه‌ای به تجلیل از بهار نو و تفریح نشان نمی‌دهند. محدودیت‌های طالبان و مزاحمت جنگ‌جویان این گروه برای جوانان، سبب شده که نوروز امسال علاقه‌مندانش را در هرات از دست بدهد.
فیصل، یکی از جوانان شهر هرات است که در چوک «گل‌ها» دکان دارد. او می‌گوید که امسال از تجلیل نوروز و میله‌های نوروزی صرف‌نظر کرده است. این جوان هراتی برای جلوگیری از جنجال احتمالی از سوی افراد طالبان، ترجیح داده است در نوروز به جای میله به دکان‌داری خود ادامه دهد. فیصل می‌افزاید: «با دوستان تصمیم گرفتیم امسال به میله نرویم و به کار خود ادامه دهیم و غریبی کنیم. نرفتن به میله سبب می‌شود تا از چشم طالبان دور باشیم و برای ما مشکلی ایجاد نشود.»
این جوان هراتی خاطرنشان می‌سازد که طالبان بارها برای او و جوانان دیگر در هنگام تفریح مزاحمت کرده و جیب‌های آنان را تلاشی کرده‌اند. او از تفریح روزهای جمعه و رخصتی‌های دیگر یادآور می‌شود و علاوه می‌کند: «بارها طالبان وقتی با دوستان خود میله رفته‌ایم، آمده و کیسه‌های ما را تلاشی کرده‌اند که شما چرس و مواد نشئه‌آور استفاده می‌کنید. با نوروز که زیاد مشکل دارند، بهتر همین است که از دست طالبان به هیچ جایی نرویم.»
وضع محدودیت بر شهروندان و تحقیر و توهین جوانان از سوی افراد طالبان در هنگام میله و دورهمی‌ها سبب شده که جوانان کمتری امسال به تجلیل از نوروز بپردازند و به میله‌های بیرون از شهر بروند.
سدید، یکی دیگر از جوانان هرات است. او که دو روز پیش با جمعی از دوستانش به ولسوالی کرُخ این ولایت برای میله رفته بود، می‌گوید که برخورد زشت و نامناسب افراد طالبان سبب شده که او و دوستانش از میله و تفریح دل‌سرد شوند. سدید توضیح می‌دهد که با ۱۵ تن از دوستانش برای میله رفته بودند و قلیان نیز با خود برده بودند، اما افراد طالبان تجمع آنان را برهم زده و همه آنان را توهین و تحقیر کرده‌اند. این جوان می‌افزاید: «یک هفته پلان ریختیم تا میله آماده شد. وقتی با دوستان رفتیم، دیگ بار کردیم و نشستیم به قصه کردن، قلیان را هم آماده کرده بودیم که طالبان آمدند. ما را معتاد گفته دشنام دادند و قلیان‌ها را جمع کردند و گفتند از این منطقه زود کوچ کنید.»
این در حالی است که استفاده از قلیان از سال‌ها به این‌سو به یک رسم جاافتاده در میان جوانان هرات بدل شده است. جوانان در مهمانی‌ها، میله‌ها، تفریح‌گاه‌ها و کافه‌ها قلیان استفاده می‌کنند. نه‌تنها جوانان، بلکه افرادی که با خانواده‌ها و یا نامزدان خود به تفریح می‌روند، نیز مورد آزار‌و‌اذیت افراد طالبان قرار می‌گیرند. این محدودیت‌ها فضای بیرون از خانه به‌ویژه اماکن تفریحی را به فضای مردانه بدل کرده است. بیشتر خانواده‌ها جرئت نمی‌کنند به‌صورت گروهی به تفریح بروند.
این‌همه در حالی است که تجلیل از نوروز یکی از جشن‌های فرهنگی کشور است. طالبان اما این جشن را در مغایرت با موازین دینی می‌پندارند و از تجلیل آن جلوگیری می‌کنند. در حال حاضر نوروز زیر سایه پرچم طالبان به یک روز عادی تقلیل یافته که اداره‌های دولتی رخصت نیستند و خانواده‌ها نیز نمی‌توانند آزادانه از این روز مناسبتی گرامی‌داشت کنند.
