د سیوک خونړۍ پیښه؛ وارثین يې عدالت غواړي
د دایکندي ولایت مرکز نیلي ښار ته څېرمه د «سیوک شیبر» پر کلي د طالبانو له خونړي برید لس ورځې وروسته د دغې پېښې د قربانیانو کورنۍ د عدالت غوښتنه کوي. د دې پېښې ژوندي پاتې شوي کسان طالبان د يوې کورنۍ د غړو په ډله ييزه وژنه تورنوي او وايي چې په تېرو لسو ورځو کې نړيوالې ټولنې د ننداره کوونکي رول لوبولى دى.
د سیوک شیبر کلي د قربانیانو د خپلوانو له ډلې دوو تنو نصیبه ابراهیمي او عبدالرووف حکیمي له نړیوالې ټولنې، ملګرو ملتونو او د بشري حقونو له سازمانونو غوښتي چې د سیوک شیبر په کلي کې د استوګنې پر یوه کور د وسله والو طالبانو برید وغندي او د دې پېښې قربانیانو ته دې د عدالت تأمین کړي.
د دایکنډي سيوک شيبر په کلي د طالبانو په بريد کې د دغې ډلې د غړو له خوا د درېيو ماشومانو او پنځو نارينه وو په ګډون اته تنه ووژل شول، يوه ښځه ټپي او پنځه تنه نور ونيول شول. درې ورځې وروسته له هغې چې دی ډلې ځواکونو د سیوک شیبر په کلي کې د استوګنې پر یوه کور برید کړی و، د طالبانو ویاند د دې برید قربانیان د “وسله والو او یاغیانو ډله” وبلله.
نصیبه ابراهیمي چې د سیوک شیبر کلي د قربانیانې له کورنۍ څخه ده ، ۸صبح ورځپاڼې ته وویل چې پر دې کلي د طالب جنګیالیو له مرګوني برید څخه شاوخوا لس ورځې تېرې شوې چې په لړ کې د دې د ماما امین الله مالي په ګډون اته تنه خپلوان په بی رحمی سره ووژل. د هغې په وينا، ملګري ملتونه، د بشري حقونو سازمانونه او نړيواله ټولنه د طالبانو دغه «جنايت» ننداره کوي او د عدالت د تامين لپاره يې څه نه دي کړي، چې د وارثینو له مهمو غوښتنو څخه يوه ده.
مېرمن ابراهیمي زیاتوي:«دا لومړی ځل نه دی چې هزاره کورنۍ د طالبانو له خوا وژل کېږي. زه د ملګرو ملتونو او د بشري حقونو له نورو نړیوالو سازمانونو څخه غواړم چې د سیوک شیبر په کلي باندې د دې ډلې د وروستي برید په ګډون ټول هغه جنایتونه او نسل وژنې چې طالبان یې مسؤل دي، وڅېړي او د قربانیانو لپاره دی عدالت تامين کړي»
په همدې حال کې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ماموریت دفتر د پنجشنبې په ورځ د لېندۍ په ۱۰ نيټه یوه خبرپاڼه خپره کړې او ویلي یې دي: د دایکنډي د سیوک په کلي کې د ملکي وګړو د مرګ ژوبلې او د ماشومانو په ګډون د لږ تر لږه اته کسانو د ناقانونه وژنې ډېر جدي راپورونه شته. یوناما هڅه کوي چې د دې پېښې په اړه حقایق پیدا کړي.
عبدالرووف حکیمي چې د سیوک شیبر پر کلي د طالبانو په برید کې د خپل ورور، وراره او د تره د زامنو په ګډون خپل خپلوان له لاسه ورکړل، د جمعې په ورځ، د لېندۍ په ۱۱ نیټه د یو عریضې په خپرولو سره، د خپلوانو غمجنه وژنه د طالبانو لخوا د “هزاره ګانو د نسل وژنې” یوه برخه وبلله.
د حکيمي د عدالت غوښتنې په پاڼه کې راغلي چې د پنجشنبې په ورځ د لېندۍ په ٣مه، څه باندې ٢٠٠ طالبانو په سپکو او درنو وسلو سمبالو وسله والو د دايکنډي د مرکز له نيلي سيمې څخه د سيوک شيبر پر کلي بريد وکړ او د محمد امير جعفري کور يې محاصره کړ چې يو له قربانیانو څخه دی.
د دې عدالت غوښتنې پاڼې له مخې طالبانو د دغه برید د همغږي کولو لپاره له نورو ولایتونو څخه د یو شمېر جنګیالیو غوښتنه کړې وه. د عریضې پر بنسټ، طالبانو وروسته له هغه د سیوک شیبر پر کلي برید وکړ، چې محمد امیر جعفري په دغه کلي کې له یوې بلې کورنۍ سره د کرنیزې ځمکې پر سر حقوقي شخړه درلوده، خو طالبانو یوه میاشت وړاندې د جعفري کورنۍ د دایکنډي مرکز نیلي ښار ته ورغوښتي وه او بیا یې پرېکړه وکړه چې د جعفري کورنۍ به تر بلې خبرتیا پورې په سیوک شیبر کلي کې پاتې کېږي.
په دې عریضه کې دا هم ویل شوي، چې محمد امیر جعفري له طالبانو سره له خپلو اړیکو څخه په استفادې دغه ډله دې ته اړ کړه، چې د جعفري پر کورنۍ پوځي برید وکړي. د هغه په وينا، د لېندۍ په درېيمه د طالبانو تر ٢٠٠ زياتو ځواکونو د سيوک شيبر کلی محاصره کړ او د کليوالو تر منځ يې وېره او ترس رامنځته کړل.
هغه مخکې زیاته کړه: “د جعفري کورنۍ له وېرې ځانونه په کور کې بند کړي وو او امین الله مالي د منځګړیتوب او د تاوتریخوالي د مخنیوي لپاره طالبانو ته ورځي او دغې ډلې ته ډاډ ورکوي چې ورارونه یې وسله وال نه دي او هیچا ته خطر نه پېښوي.” د دغې خونړۍ پېښې قرباني امين الله مالى طالبانو ته وړانديز کړی و چې له کلي څخه ووځي او د هغه ورارونه او د تره زامن دې د پلټنو لپاره نيلي ښار ته بوځي.
د حکيمي په وينا، ابراهيم يعقوبي يو خپلوان د ضمانت په موخه طالبانو ته سپارلى و، خو دغې ډلې له ٤٠ زياتو مرميو په ويشتلو سره هغه ځاى پر ځاى وواژه. هغه څرګنده کړه، چې له دې پېښې وروسته امين الله ملى په داسې حال کې د طالبانو له خوا په ډزو وويشتل شو، چې د وژل شوي کس د جسد پر لور روان و، تر څو وګوري چې ژوندى دى او که مړ.
د عبدالرووف حکيمي ورور امين الله مالى د دايکنډي په مرکز نيلي کې يو له سيمه ييزو نفوذي کسانو څخه و، چې د طالبانو د بريد په ورځ د منځګړي په توګه دغې ډلې ته ورغلى و، خو طالبانو په وحشیانه ډول وواژه. . د حکيمي په عارضه کې د شاملو معلوماتو پر بنسټ، طالبانو د يوې کورنۍ درې جعفري وروڼه او درې ماشومان چې عمرونه يې د ١١ او ١٤ کلونو ترمنځ دي، يو په بل پسې له کوره راوايستل او په ډزو يې ووژل او کور يې د سپکو او درنو وسلو په مټ لکه راکټونه او پيکا ويجاړ کړى دى.
په دې پېښه کې د وژل شويو ترڅنګ د عبدالرووف حکيمي د کورنۍ پنځه غړي هم د طالبانو له خوا نيول شوي او يو يې لادرکه دی. حکیمي د خپلې غوښتنې په پای کې وویل چې دی له یوه «وحشیانه جنایت» څخه د ژغورل شوي کس په توګه د عدالت غوښتونکی دی. نوموړي د ملګرو ملتونو له دفتر او د افغانستان لپاره د بشري حقونو په برخه کې د ملګرو ملتونو له ځانګړي استازي ریچارډ بینیټ څخه غوښتي دي چې د طالبانو له خوا د خپلې کورنۍ د غړو د وژلو په اړه پلټنې وکړي.
په همدې حال کې د افغانستان لپاره د بشري حقونو په چارو کې د ملګرو ملتونو ځانګړي استازي ریچارډ بینیټ د جمعې په ورځ د لېندۍ په ۱۱ نيټه له غرمې وروسته په یوه ټویټ کې لیکلي: «د دایکندي په ولایت کې د یوې ښځې او درېیو ماشومانو په ګډون د دوو هزاره کورنیو د غړو د وژل کېدو اندېښمن کوونکي راپورنه چې د نومبر په ۲۴ د طالبانو د ځواکونو له خوا وژل شوې، يوې خپلواکې او شفافه بيړنې څېړنې ته اړتیا ده.
تر دې وړاندې د ملګرو ملتونو له ماشومانو د ملاتړ صندوق (یونیسف) هم د دایکندي د سیوک شیبر پر کلي د طالبانو برید «وېروونکی» بللی و او ویلي یې وو چې په دغه برید کې څلور ماشومان چې عمرونه یې د ۱ او ۱۴ کلونو ترمنځ وو، وژل شوي دي.
