واکنشها به دومین حمله انتحاری بر وزارت خارجه؛ طالبان باید امنیت شهروندان را تأمین کنند

وزارت خارجه زیر اداره طالبان در سه ماه گذشته دو مرتبه مورد حمله انتحاری قرار گرفته است. در این دو حمله دستکم ۳۰ تن از دیپلماتهای حکومت پیشین که با طالبان کار میکردند، جان باخته و حدود ۵۰ تن دیگر آنان زخمی شدهاند. شاخه خراسان گروه داعش مسوولیت هر دو حمله را برعهده گرفته است. با این حال، شماری از دیپلماتهای پیشین، اختلافهای میانگروهی طالبان را عامل این حملههای انتحاری میدانند و خواستار رفع این اختلافها هستند. برخی از چهرههای سیاسی و دیپلماتهای حکومت پیشین نیز طالبان را به انتقامگیری متهم میکنند و میگویند که حمله بر جان کارمندان وزارت خارجه که از دوران جمهوریت باقی ماندهاند، کار طالبان است و با این کار میخواهند نخبههای مسلکی را به بهانه حملات داعش از سر راه بردارند. به باور آنان، تنها نهادی که طالبان نتوانستهاند بهگونه کامل کارمندان مسلکی دوره جمهوریت را برکنار کنند، وزارت خارجه است. با این حال، حمله انتحاری خونبار روز دوشنبه، واکنشهای تند داخلی و خارجی را برانگیخته است.
حوالی ساعت ۰۱:۰۰ پس از چاشت دوشنبه، ۷ حمل، انفجاری در نزدیک ساختمان وزارت خارجه در کابل رخ داد که در نتیجه آن به گفته طالبان شش تن کشته شده و ۱۲ تن دیگر زخم برداشتهاند. خالد زدران، سخنگوی فرماندهی امنیه طالبان در کابل، گفت که یک «مهاجم انتحاری» قبل از رسیدن به هدف در نزدیکی ایست بازرسی در چهارراهی «ملک اصغر» از مربوطات ناحیه دوم شهر کابل، مورد هدف نیروهای آنان قرار گرفته است. به گفته او، در پی کشته شدن «مهاجم انتحاری»، مواد همراه او نیز منفجر شده که تلفات برجا گذاشته است. سخنگوی فرماندهی امنیه طالبان برای کابل افزوده است که در این حمله شش غیرنظامی جان باخته و چندین تن دیگر به شمول سه جنگجوی این گروه زخم برداشتهاند.
با این حال، خالد زکریا، سفیر افغانستان در ایتالیا، روز دوشنبه، ۷ حمل، با نشر توییتی گفته است که چهار تن از کارمندان وزارت خارجه کشور در پی این حمله انتحاری کشته و ۱۰ تن دیگر آنان زخمی شدهاند. آقای زکریا با نشر تصاویر این کارمندان، نوشته است: «امروز یک بار دیگر شاهد خبر شهادت چهار تن و زخمی شدن ۱۰ تن از همکاران مجرب و مستعد خانواده وزارت امور خارجه در کابل در ماه مبارک رمضان بودیم.» پیش از او منابع به روزنامه ۸صبح تایید کرده بودند که چهار تن از دیپلماتهای این وزارت در نتیجه این حمله انتحاری جان باختهاند. منابع جزییات بیشتر درباره هویت زخمیان این حادثه ارایه نکردهاند. این در حالی است که شفاخانه ایمرجنسی در کابل نیز گفته است که دو کشته و ۱۲ زخمی از حادثه روز دوشنبه به این شفاخانه منتقل شدهاند که یک کودک نیز در میان زخمیان است.
مسوولیت این حمله را گروه موسوم به داعش برعهده گرفته است. پایگاه خبری اعماق وابسته به گروه داعش اعلام کرده که حمله انتحاری در نزدیکی وزارت خارجه طالبان در شهر کابل از سوی این گروه انجام شده است.
واکنشهای داخلی
این حمله انتحاری مرگبار با واکنشهای تند داخلی مواجه شده است. شماری از شهروندان کشور، طالبان را در تأمین امنیت ناکام توصیف کردهاند. به گفته آنان، کاری که خود طالبان انجام میدادند، اکنون با آن مواجه شدهاند. این شهروندان میافزایند که انجام چنین حملاتی، خلاف ارزشهای انسانی و اسلامی است. از سوی دیگر، شماری از شهروندان کشور حملههای پیهم بالای وزارت خارجه را کار خود طالبان میدانند.
احمدالله، باشنده شهر کابل، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «طالبها در طول ۲۰ سال انتحاری تربیه کردند، حالا همانها در مقاصد دیگر به کار برده میشوند. اینها [طالبان] بین خود که ناساز شدند، به جان یکدیگر مهاجم انتحاری روان میکنند. وضعیت بسیار گدود است، خدا به حال این ملت رحم کند. هر رژیمی که بیاید، مردم در مصیبتش میمانند. خیرشان که نمیرسد، اما درد و بلایشان در جان مردم است.»
صبغتالله سایس، باشنده دیگر کابل، طالبان را در تأمین امنیت شهروندان ناکام میداند. او میافزاید: «اینها [طالبان] در اول زیاد پفوپتاق میکردند که امنیت تأمین است، این است و آن است، حالا خود را نگاه کرده نمیتوانند. داعش و طالب هر دو یکی است؛ اما شاید پروژههایشان فرق کند. مقصدشان این است که ملت را تباه و برباد کنند. گاهی طالب میکشد، گاهی داعش میکشد، در کوچه دزد میکشد، هیچ نشد، فقر و گرسنهگی مردم را میکشد.»
از سوی دیگر، شماری از رهبران سیاسی نیز این حمله انتحاری را نکوهش کرده و آن را «جنایت علیه بشریت» خواندهاند. حامد کرزی، رییس جمهور پیشین کشور، روز دوشنبه، ۷ حمل، با نشر اعلامیهای، این حمله را بهشدت نکوهش کرده است. رییس جمهور پیشین این عمل را تروریستی و جنایت علیه بشریت و خلاف ارزش انسانی و اسلامی توصیف کرده است.
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه دولت پیشین، نیز حمله بالای کارمندان وزارت خارجه تحت کنترل طالبان را نکوهش کرده است. آقای عبدالله این حمله را خلاف اصول انسانی و اسلامی دانسته است.
واکنشهای بینالمللی
سازمان ملل، اتحادیه اروپا و نماینده ایالات متحده امریکا در امور افغانستان این حمله را محکوم کردهاند. دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) هدف قرار دادن شهروندان عادی را غیرقابل قبول خوانده است. دفتر نمایندهگی سازمان ملل متحد در افغانستان با نشر خبرنامهای نوشته است که این حمله تلفات زیادی در پی داشته است. از سوی دیگر ماموریت اتحادیه اروپا برای افغانستان بر توقف فوری این خشونتها در افغانستان تأکید کرده است. به گفته این نهاد، در پی انفجاری که در مقابل وزارت خارجه افغانستان رخ داد، شماری از افراد بیگناه کشته و زخمی شدهاند.
تام وست، نماینده ویژه امریکا برای افغانستان دوشنبهشب، ۷ حمل، با نشر توییتی در واکنش به حمله انتحاری در نزدیکی وزارت خارجه طالبان، گفته است که شهروندان افغانستان به اندازه کافی رنج کشیدهاند. او تاکید کرده است: «دهشتافکنی به هر دلیلی و در هر جایی که باشد، قابل دفاع نیست.» او همچنان افزوده که گزارشهای وحشتناکی از حمله انتحاری کابل برایش رسیده است.
این نخستین حمله انتحاری نیست که زیر حاکمیت طالبان اتفاق افتاده و گروه موسوم به «داعش» مسوولیت آن را پذیرفته باشد. شاخه خراسان گروه داعش پیش از این مسوولیت دو حمله انتحاری دیگر در ولایت بلخ را نیز برعهده گرفته است. در نتیجه یک حمله انتحاری داعش روز پنجشنبه، ۱۸ حوت، داوود مزمل، والی طالبان در بلخ و یکی از فرماندهان ارشد این گروه در جنوب افغانستان، کشته شد. به دنبال حملههای پیهم داعش در افغانستان، ملیتری داتکام در مقالهای نوشته است که ترور داوود مزمل نشاندهنده قدرت نفوذ داعش در میان صفوف طالبان است. پس از آن یک حمله دیگر در دفتر مرکز «تبیان» در بلخ صورت گرفت که دستکم سه کشته و بیش از ۳۰ زخمی برجای گذاشت. آن حمله زمانی رخ داد که مرکز تبیان میزبان دهها خبرنگار به مناسبت گرامیداشت از «روز ملی خبرنگاران» بود. مسوولیت آن حمله را نیز گروه داعش برعهده گرفت.
این در حالی است که پیش از این فرمانده مرکزی نیروهای امریکایی از حملات بیرونمرزی داعش در افغانستان هشدار داده بود. جنرال مایکل کوریلا، رییس ستاد فرماندهی مرکزی امریکا (سنتکام) حدود یک ماه پیش هشدار داد که داعش در ظرف شش ماه آینده قادر به حمله بر آسیا و اروپا خواهد شد. طالبان اما میگویند که اظهارات مسوولان امریکایی در مورد شمار جنگجویان گروه داعش در افغانستان با واقعیت مطابقت ندارد. این گروه از امریکا را به کمپین به نفع داعش متهم کرده و از آن کشور خواسته است که این رفتار خود را متوقف کند. طالبان پیش از این بارها گفتهاند که داعش در افغانستان سرکوب شده و حضور این گروه در افغانستان واقعیت ندارد؛ اما بهتازهگی ادعا کردهاند که سه فرمانده ارشد این گروه را در افغانستان کشتهاند.