گزارشگران بدون مرز و کمیته حمایت از خبرنگاران: طالبان دست از سانسور بردارند
تعلیق دامنه انترنتی روزنامه ۸صبح و زاویه میدیا از سوی طالبان، واکنش‌های زیادی را به بار آورده است. در کنار نهادهای حامی رسانه‌ها در افغانستان، سازمان گزارشگران بدون مرز و کمیته حفاظت از خبرنگاران نیز خواستار لغو تصمیم طالبان مبنی بر تعلیق دامنه انترنتی این دو رسانه شده‌اند. سازمان گزارشگران بدون مرز با نشر خبرنامه‌ای می‌گوید که طالبان با بسته کردن دو وب‌سایت خبری مهم در افغانستان، وارد مرحله جدیدی از «جنگ رسانه‌ای» شده‌اند. همچنان کمیته حفاظت از خبرنگاران می‌گوید که طالبان باید سانسور پوشش خبری در افغانستان را متوقف کنند.
سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF) روز چهارشنبه، ۱۳ میزان، با نشر خبرنامه‌ای گفته است: «بسته شدن سایت‌های روزنامه ۸صبح و زاویه مدیا نشانه دیگری از ادامه سرکوب رسانه‌ها در افغانستان توسط طالبان است.» سازمان گزارشگران بدون مرز در این خبرنامه از طالبان خواسته است که هر‌چه زودتر این تصمیم‌شان را لغو کنند و به رسانه‌ها اجازه دهند تا به اطلاع‌رسانی به مردم افغانستان به‌عنوان حقوق اولیه انسانی ادامه دهند. در بخش دیگر این خبرنامه آمده است: «علاوه بر محدودیت مستمر بر رسانه‌ها از سوی طالبان، بسته شدن وب‌سایت‌های ۸صبح و زاویه مدیا، آغاز مرحله جدیدی از جنگ طالبان علیه آزادی رسانه‌ها است.»
در خبرنامه این سازمان همچنان علاوه شده است که طالبان از خشونت و مقررات دست‌وپاگیر برای وضع محدودیت و سانسور رسانه‌ها استفاده کرده‌اند؛ اما برای اولین بار تا آن‌جا به پیش رفته‌اند که با بستن وب‌سایت دو رسانه در افغانستان، بهطور مستقیم آزادی رسانه‌ها را نقض کرده‌اند.
در همین حال، کمیته حفاظت از خبرنگاران نیز اعلام کرده است که طالبان باید سانسور پوشش خبری در افغانستان را متوقف کنند و به روزنامه ۸صبح و زاویه مدیا، اجازه دهند با دامنه انترنتی خود فعالیت کنند.
به لیه یی (Beh Lih Yi)، هماهنگ‌کننده برنامه آسیایی کمیته حفاظت از خبرنگاران (CPJ) در فرانکفورت آلمان گفته است: «طالبان باید دسترسی آنلاین کامل به روزانه ۸صبح و خبرگزاری زاویه میدیا را بازگردانند.» او افزوده است: «افغان‌ها و جهان بیش از هر زمان دیگری باید بدانند که در افغانستان چه می‌گذرد. طالبان باید از سرکوب رسانه‌ها دست بردارند.»
کمیته حفاظت از خبرنگاران (CPJ) در ماه اسد امسال با نشر گزارش ویژه‌ای در مورد بحران رسانه‌ای در افغانستان گفته بود که آزادی مطبوعات در سال گذشته وخیم‌تر شده است. سانسور، بازداشت، تجاوز و وضع محدودیت علیه زنان روزنامه‌نگار، از مواردی است که در این گزارش مشخص شده بود. این در حالی است که پیش از این، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان و معین پیشین نشراتی وزارت اطلاعات و فرهنگ این گروه، تحت ادعا کرده بود که قانون رسانه‌های همه‌گانی که در زمان جمهوریت نافذ بود، اکنون نیز قابل اجرا است. اما پس از آن، در هشتم ماه حمل سال جاری، وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان برنامه‌های مشترک شماری از رسانه‌ها و تلویزیون‌های جهانی که از طریق کانال‌های تلویزیونی داخلی نشر می‌شد را ممنوع اعلام کرد. پیش از صدور این دستور، بی‌بی‌سی فارسی، صدای امریکا و دویچه‌وله، در ساعت‌های مشخصی برنامه‌های‌شان را از طریق تلویزیون‌های داخلی نشر می‌کردند.
همچنان سازمان گزارشگران بدون مرز با نشر گزارشی به مناسبت یک‌‌ساله‌گی فعالیت رسانه‌های افغانستان زیر حاکمیت طالبان، گفته است که چشم‌انداز رسانه‌ها به‌شدت تحت تاثیر تسلط طالبان قرار گرفته است. این نهاد افزوده است که هرچند از ۲۴ اسد سال ۱۴۰۰ تاکنون چهار رسانه جدید در افغانستان به فعالیت آغاز کرده‌اند، اما از میان ۵۴۷ رسانه فعال در افغانستان، ۲۱۹ رسانه با روی کار آمدن رژیم طالبان فعالیت خود را متوقف کرده‌اند.
پیش از این، سازمان عفو بین‌الملل نیز در واکنش به تعلیق دامنه انترنتی روزنامه ۸صبح (am.af۸)، از طالبان خواسته است که وب‌سایت این روزنامه را دوباره فعال و در مورد ارعاب خبرنگاران تحقیق کنند. در کنار این، مرکز خبرنگاران افغانستان و دفتر «نی» یا نهاد حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد افغانستان، دستور طالبان مبنی بر تعلیق دامنه انترنتی روزنامه ۸صبح و زاویه میدیا را خلاف قانون رسانه‌های همه‌گانی خوانده‌اند.
دانش کروخیل، رییس خانه آزادی بیان افغانستان، روز چهارشنبه، ۱۳ میزان، در یک پیام تصویری گفته است که وضع هر نوع محدودیت و سانسور بر رسانه‌ها، راه حل نیست و نمی‌تواند عملی شود. او از طالبان خواسته است که دامنه انترنتی «am.af۸» وب‌سایت روزنامه ۸صبح و زاویه میدیا را دوباره فعال کنند. طالبان تاکنون به این واکنش‌ها پاسخی نداده‌اند.
از این پیش عنایت‌الله الکوزی، سخنگوی وزارت مخابرات و تکنولوژی معلوماتی تحت کنترل طالبان، گفته است که روزنامه ۸صبح و زاویه میدیا علیه رهبران طالبان «تبلیغات، اخبار جعلی و اطلاعات نامتوازن» پخش می‌کنند.گفتنی است که روزنامه ۸صبح پیش از تسلط طالبان بر کابل در ماه اسد سال گذشته، پرتیراژترین روزنامه خصوصی در افغانستان بود. این روزنامه در سال ۱۳۸۶ تأسیس شده و دامنه انترنتی «am.af۸» را بهطور قانونی خریداری، ثبت و در ۱۶ سال گذشته به‌صورت آنلاین از آن استفاده کرده است. روزنامه ۸صبح، پس از سلطه طالبان بر کشور، فعالیتش را به‌صورت آنلاین ادامه می‌دهد و در حال حاضر نزدیک به ۲٫۷۵ میلیون دنبال‌کننده در فیس‌بوک و توییتر دارد. این روزنامه در حال حاضر با دامنه انترنتی «am.media۸» قابل دسترس است. همه محتویات روزنامه ۸صبح، محفوظ است و خواننده‌گان می‌توانند مطالب روزنامه را از طریق دامنه انترنتی جدید این روزنامه دنبال کنند: https://8am.media/این‌همه فشار علیه رسانه‌ها در حالی اعمال می‌شود که پیش از این نیز فدراسیون بین‌المللی خبرنگاران و اتحادیه ملی خبرنگاران افغانستان گفته‌اند که پس از تسلط طالبان بر کشور، فعالیت ۳۱۸ رسانه متوقف شده و نزدیک به سه هزار خبرنگار شغل‌شان را از دست داده‌اند که بیشتر آن‌ها زن هستند.
