• 8AM.MEDIA
  • پښتو ویب‌پاڼه
  • English Website
  • اۉزبېکچه ویب‌سایت
  • آرشیو ویب‌سایت قبلی
سه‌شنبه 21 قوس 1402
روزنامه ۸صبح
  • صفحه نخست
  • اخبار
    • افغانستان
    • جهان
  • گزارش‌ها
    • گزارش‌های روز
    • گزارش‌های تحقیقی
  • مصاحبه‌ها
  • تحلیل و یادداشت
  • زنگ اول
  • جامعه
    • دموکراسی و حقوق بشر
    • حقوق زنان
    • محیط زیست
  • اقتصاد و توسعه
  • فرهنگ و هنر
    • ادبیات
    • سینما
    • موسیقی
    • داستان
    • هنر تجسمی
  • ورزش
  • ویژه‌ها
    • دوسالگی سقوط و حاکمیت دوباره طالبان
    • سخن زن
    • صفحه گزارش ویژه ملا هبت‌الله
    • صفحه‌ی ویژه ایستادگی برای آموزش
    • صفحه ویژه نصاب آموزشی در دوران حاکمیت طالبان
    • صفحه ویژه نوروز
    • صفحه ویژه ۸ مارچ
    • صفحه ویژه تحولات اوکراین
  • ارتباط با ما
    • درباره ما
    • ارسال مقاله
    • تماس با ما
    • درخواست تبلیغات
بدون نتیجه
نمایش همه نتایج
  • صفحه نخست
  • اخبار
    • افغانستان
    • جهان
  • گزارش‌ها
    • گزارش‌های روز
    • گزارش‌های تحقیقی
  • مصاحبه‌ها
  • تحلیل و یادداشت
  • زنگ اول
  • جامعه
    • دموکراسی و حقوق بشر
    • حقوق زنان
    • محیط زیست
  • اقتصاد و توسعه
  • فرهنگ و هنر
    • ادبیات
    • سینما
    • موسیقی
    • داستان
    • هنر تجسمی
  • ورزش
  • ویژه‌ها
    • دوسالگی سقوط و حاکمیت دوباره طالبان
    • سخن زن
    • صفحه گزارش ویژه ملا هبت‌الله
    • صفحه‌ی ویژه ایستادگی برای آموزش
    • صفحه ویژه نصاب آموزشی در دوران حاکمیت طالبان
    • صفحه ویژه نوروز
    • صفحه ویژه ۸ مارچ
    • صفحه ویژه تحولات اوکراین
  • ارتباط با ما
    • درباره ما
    • ارسال مقاله
    • تماس با ما
    • درخواست تبلیغات
بدون نتیجه
نمایش همه نتایج
روزنامه ۸صبح
بدون نتیجه
نمایش همه نتایج

نظم جمهوری، تضمین ثبات

فردوس کاوش فردوس کاوش
25 سنبله/شهریور 1398 - Sep 16, 2019

گفت‌وگوی حکمتیار با لطف‌الله نجفی‌زاده، رییس شبکه‌ی طلوع‌نیوز و حضور خانم نغمه در آن، نماد بسیار جالب از یک نظم جمهوری بود. صرف در یک نظم جمهوری است که یک مدعی بنیادگرایی دینی و قومی حاضر می‌شود با آوازخوانی که به معیارهای بنیادگرایی دینی و هنجارهای عقب‌مانده‌ای مثل «پرده» باور ندارد، گفت‌وگو کند. در  نظم جمهوری، حکومت انتخابی است و مشروعیتش را از رأی شهروندان می‌گیرد. نیروهای مخالف جمهوری یک حکومت غیر‌انتخابی می‌خواهند که مشروعیت خودش را به صورت کامل از دین یا چیزهای دیگر می‌گیرد. وقتی مبنای مشروعیت حکومت چیزی غیر از انتخابات باشد، دیگر خشونت را کسی نمی‌تواند متوقف کند. آن زمان کسی که تفکر حکمتیاری دارد، «پرده» را بر نغمه تحمیل می‌کند. آن زمان قواعدی که به هیچ وجه پیش‌روانه نیست،‌ بر مجموع جامعه تحمیل می‌شود و این امر خود خشونت خلق می‌کند.

تجربه‌ی تاریخی هم نشان می‌دهد که در نبود نظم جمهوری، ثبات از دست رفت. حزب دموکراتیک خلق مدعی مشروعیت انقلابی بود و معیارهایی را که برای مشروعیت تعریف کرده بود،‌ ربطی به جامعه نداشت. به همین دلیل بود که حکومت حزب دموکراتیک خلق ناکام ماند. عمر آن حکومت در وضعیتی به پایان رسید که افغانستان یک میلیون کشته،‌ دو میلیون معیوب، چهار میلیون بی‌جا شده‌ی داخلی و بیش‌تر از آن بی‌جا شده‌ی خارجی داشت. تنظیم‌های مخالف شوروی و رهبران آن که آقای حکمتیار هم از آن جمله است، نتوانستند روی معیارهای مشروعیت سیاسی توافق کنند. اگر آنان روی معیارهای مثل انتخابات و نظم جمهوری توافق می‌کردند، ‌نه کابل ویران می‌شد، ‌نه هم‌بسته‌گی اجتماعی جایش را به نفرت قومی می‌داد و نه سازمان دولت نابود می‌شد. طالبان هم حکومتی را بر افغانستان تحمیل کردند که مدعی مشروعیت دینی بود. ملا محمدعمر ادعا می‌کرد که عالمان دینی پاکستان و افغانستان او را به عنوان فرمانده کل مسلمانان عالم برگزیده‌اند. اما آن حکومت مدعی مشروعیت دینی هم نتوانست ثبات را تأمین کند. در دو دوره دهه‌ی اخیر هم طالبان از شرکت در انتخابات و قبول نظم جمهوری امتناع کرده‌اند،‌ به همین دلیل است که جنگ ادامه دارد.

ولی این جنگ زمانی به پایان می‌رسد که همه‌ی نیروها روی معیارهای مشروعیت سیاسی به توافق برسند. مهم‌ترین این معیارها، انتخابات است. اگر حکومت مشروعیت خود را از رأی شهروندان نگیرد، جنگ دوام می‌کند. این صلابت و سنگینی رأی شهروندان است که همه‌ی نیروها را از فکر براندازی و دوام جنگ باز می‌دارد. اگر مشروعیت حکومت انتخابات نباشد و مشروعیت سیاسی از رأی شهروندان نیاید، هر نوع توافق صلحی عمر کوتاه خواهد داشت. در کشورهایی هم که پس از جنگ به صلح رسیده‌اند،‌ رأی شهروندان اساس مشروعیت سیاسی قرار گرفته است. به نیپال نگاه کنید. اگر امروز در نیپال جنگ نیست، ‌یکی از دلایل عمده‌ی آن این است که حتا انقلابی‌های مارکسیست در آن کشور به مشروعیت انتخاباتی تن داده‌اند. حل سیاسی جنگ در کشورهایی موفق بوده است که انتخابات و رأی شهروند اساس مشروعیت سیاسی قرار گرفته است. اگر انتخابات داور منازعه‌ی قدرت نباشد، میعاد کار رییس دولت محدود نشود و مشروعیت سیاسی از رأی شهروندان نیاید‌، منازعه دوام می‌کند و پایانی برای آن متصور نخواهد بود. حتا اگر یک گروه نظامی در جنگ غلبه حاصل کند، ‌گروه‌های دیگر با فراهم شدن شرایط دوباره سر می‌کشند و نبرد را از سر می‌گیرند. وقتی انتخابات و رأی شهروندان اساس مشروعیت سیاسی قرار بگیرد،‌ جامعه‌ی توانا و متعالی هم شکل می‌گیرد. جامعه وقتی متوالی و توانا خواهد بود که هر فرد، نهاد و نیرویی در آن جامعه بتواند نظر خود را آزادانه مطرح کند و معلومات مبادله شود.

وقتی نظم جمهوری و انتخابات اساس مشروعیت باشد، روشن است که نیروهای مختلف سیاسی با افکار و برنامه‌های متفاوت برای به دست آوردن رأی شهروندان رقابت می‌کنند. آن زمان وجود رسانه‌های آزاد هم موضوعیت پیدا می‌کند. وقتی رأی شهروندان معیار باشد، روشن است که توامند‌سازی زنان هم منطق وجودی می‌یابد. وقتی شهروندان منبع قدرت سیاسی باشند، حقوق بشری آنان هم محفوظ می‌ماند و هر نیرویی که این حقوق را نقض کند، مورد پرسش جدی قرار می‌گیرد. تفاوت اساسی یک نیروی دموکراسی‌خواه با نیروهای مثل طالبان و حکمتیار در همین نکته است. یک نیروی دموکراسی‌خواه و طرف‌دار ارزش‌های جمهوری، رأی شهروندان را اساس مشروعیت سیاسی می‌داند،‌ اما نیروهای مثل طالبان رأی شهروندان را اساس مشروعیت سیاسی نمی‌دانند. وقتی رأی شهروند معیار مشروعیت سیاسی نباشد، نه رسانه‌ی آزاد باقی می‌ماند، ‌نه حقوق بشر، نه فعالان حقوق زن و نه آواز‌خوان.  صرف در یک نظم جمهوری و حکومت انتخابی، نیروهای متضاد و مخالف هم‌دیگر می‌توانند زنده‌گی مسالمت‌آمیز داشته باشند. در حکومت خلقی‌ها حکمتیار و هم‌باوران او حق حیات نداشتند و در حکومت طالبان و نظم سیاسی مد نظر حکمتیار هم آواز‌خوانی مثل نغمه اجازه ندارد آواز بخواند و آن طوری که می‌خواهد زنده‌گی کند. حق حیات نغمه در نظام طالبانی و حکمتیاری سلب است؛ ولی حتا در یک جمهوری بسیار شکننده‌، بی‌ثبات، ‌معروض به خطر و ناقصی که امروز است، نغمه،‌ حکمتیار،‌ ملا متوکل، ‌انوارالحق احدی و… که همه سبک زنده‌گی و افکار سیاسی متفاوت دارند، می‌توانند به صورت مسالمت‌آمیز در کنار هم زنده‌گی کنند و در مسایل مربوط به عموم در فضای عمومی به بحث و مناظره بپردازند و آخر کار همه‌ی نیروهای سیاسی از شهروندان رأی بخواهند. اگر سیاست را تلاش جمعی یا سازمان‌دهی تلاش جمعی برای سعادت انسان/شهروند یک سرزمین تعریف کنیم، مصداق خارجی آن صرف در یک نظم جمهوری تحقق خواهد یافت.

ShareتوئیتارسالارسالShare

مطالب مرتبط

دیدگاه و یادداشت

آخرين شب ماموریت در نظام جمهوری

20 ثور/اردیبهشت 1402 - May 10, 2023
جزییات نصاب آموزشی طالبان؛ خون و نفرت به کتاب‌ها باز می‌گردد
گزارش‌ها

جزییات نصاب آموزشی طالبان؛ خون و نفرت به کتاب‌ها باز می‌گردد

26 قوس/آذر 1401 - Dec 17, 2022
اخبار

برکناری گروهی نظامیان پیشین در نیمروز پس از بایومتریک

13 قوس/آذر 1401 - Dec 4, 2022

تازه‌ترین مطالب

به ارزش ۵۰ هزار دالر امریکایی به مراکز صحی نیمروز تجهیزات کمک شد

به ارزش ۵۰ هزار دالر امریکایی به مراکز صحی نیمروز تجهیزات کمک شد

58 دقیقه پیش
جنگ غزه؛ چرا امریکا پیش‌نویس قطع‌نامه آتش‌بس را وتو می‌کند؟

طالبان یک مشاور وزارت تجارت حکومت پیشین و برادرش را زندانی کرده‌اند

2 ساعت پیش
Auto Draft

امریکا میررحمان رحمانی و اجمل رحمانی را تحریم کرد

2 ساعت پیش
صلیب سرخ: به هزاران زندانی در افغانستان تجهیزات زمستانی توزیع کردیم

صلیب سرخ: به هزاران زندانی در افغانستان تجهیزات زمستانی توزیع کردیم

3 ساعت پیش
دیوان عالی هند تصمیم دولت نارندرا مودی برای لغو خودمختاری کشمیر را تایید کرد

دیوان عالی هند تصمیم دولت نارندرا مودی برای لغو خودمختاری کشمیر را تایید کرد

4 ساعت پیش

پادکست

پادکست ۸صبح
پادکست ۸صبح

پادکست روزنامه ۸صبح برنامه‌های ضبط شده تویتتر اسپیس روزنامه ۸صبح می‌باشد که شام روزهای جمعه، به صورت زنده از طریق تویتتر روزنامه ۸صبح برگزار می‌گردد.
دربرنامه‌های توییتر اسپیس روزنامه ۸صبح که با حضور کارشناسان، تحلیل‌گران و فعالین سیاسی و مدنی برگزار می‌گردد، مسایل عمده و اساسی جامعه افغانستان به بحث گرفته می‌شود. در این برنامه‌ها، مخاطبان نیز فرصت پرسش و ابراز نظر دارند.
#8amSpaces @HashteSubhDaily

سخن زن/۸: ۱۶ روز نارنجی با زنان؛ بسته‌شدن دانشگاه و افتادن در حلقه خشونت
سخن زن/۸: ۱۶ روز نارنجی با زنان؛ بسته‌شدن دانشگاه و افتادن در حلقه خشونت
Episode play icon
سخن زن/۸: ۱۶ روز نارنجی با زنان؛ بسته‌شدن دانشگاه و افتادن در حلقه خشونت
Episode play icon
«سخن زن/۷:‌ از دنیای موسیقی تا دنیای آواره‌گی؛ «شب‌ها را در پارک‌های ایران صبح کردم
Episode play icon
سخن زن/۶: کودکی در لباس عروس؛ از ظلم پدر تا خزیدن به خانه شوهر
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۹: اخراج پناه‌جویان افغان از پاکستان: قصه تلخ مهاجرت و بی‌وطنی
Episode play icon
سخن زن/۵: مردن در زیر درخت توت؛ قتلی که خودکشی خوانده شد
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۸: روز ملی زبان اوزبیکی و راه‌اندازی بخش اوزبیکی در روزنامه ۸صبح
Episode play icon
سخن زن/۴:خاطرات کاج؛ ضجه‌های مادران در سوگ فرزندان‌شان
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۷: گفت‌وگوی روایت‌ها (۱)؛ چیستی روایت و رابطه آن با شکل‌گیری جریان‌های سیاسی
Episode play icon
پادکست هفتگی/۲۶: روابط افغانستان و پاکستان: گذشته سیاه، آینده تاریک
Episode play icon
سخن زن/۳: آزاد شدم، اما به قیمت جان و‌ جوانی
Search Results placeholder

پربازدیدترین مطالب

  • تصفیه‌کاری طالبان در غزنی؛ کارمندان دولتی توهین، برکنار و بازداشت می‌شوند

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • خروج فاجعه‌بار امریکا از افغانستان؛ آیا احتمال حمله نظامی مجدد وجود دارد؟

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • تجاوز دو سرباز ترکیه به یک پناه‌جوی زن افغان؛ سربازان به ۳۲ و ۳۷ سال زندان محکوم شدند

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • حکمتیار، مهره سوخته

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
  • امریکا میررحمان رحمانی و اجمل رحمانی را تحریم کرد

    0 shares
    Share 0 توئیت 0
روزنامه ۸صبح

پرخواننده‌ترین روزنامه‌ افغانستان
صاحب امتیاز: سنجر سهیل
ایمیل: [email protected]
رئیس اجرایی: پرویز کاوه
ایمیل: [email protected]
مدیر مسوول: محمد محق
ایمیل: [email protected]
سردبیر: علی نظری
دبیر گزارش‌ها: امین کاوه
تحلیل‌گر: شجاع‌الدین امینی
پذیرش مقالات و اعلان: [email protected]

تازه‌ترین مطالب

به ارزش ۵۰ هزار دالر امریکایی به مراکز صحی نیمروز تجهیزات کمک شد

به ارزش ۵۰ هزار دالر امریکایی به مراکز صحی نیمروز تجهیزات کمک شد

58 دقیقه پیش
جنگ غزه؛ چرا امریکا پیش‌نویس قطع‌نامه آتش‌بس را وتو می‌کند؟

طالبان یک مشاور وزارت تجارت حکومت پیشین و برادرش را زندانی کرده‌اند

2 ساعت پیش
Auto Draft

امریکا میررحمان رحمانی و اجمل رحمانی را تحریم کرد

2 ساعت پیش
صلیب سرخ: به هزاران زندانی در افغانستان تجهیزات زمستانی توزیع کردیم

صلیب سرخ: به هزاران زندانی در افغانستان تجهیزات زمستانی توزیع کردیم

3 ساعت پیش

© کپی‌رایت 2023؛ کلیه حقوق برای روزنامه 8صبح محفوظ است.

بدون نتیجه
نمایش همه نتایج
برگشت به 8am.media
پښتو ویب‌پاڼه
English Website
اۉزبېکچه ویب‌سایت
  • صفحه نخست
  • اخبار
    • افغانستان
    • جهان
  • گزارش‌ها
    • گزارش‌های روز
    • گزارش‌های تحقیقی
  • مصاحبه‌ها
  • تحلیل و یادداشت
  • زنگ اول
  • جامعه
    • دموکراسی و حقوق بشر
    • حقوق زنان
    • محیط زیست
  • اقتصاد و توسعه
  • فرهنگ و هنر
    • ادبیات
    • سینما
    • موسیقی
    • داستان
    • هنر تجسمی
  • ورزش
  • ویژه‌ها
    • دوسالگی سقوط و حاکمیت دوباره طالبان
    • سخن زن
    • صفحه گزارش ویژه ملا هبت‌الله
    • صفحه‌ی ویژه ایستادگی برای آموزش
    • صفحه ویژه نصاب آموزشی در دوران حاکمیت طالبان
    • صفحه ویژه نوروز
    • صفحه ویژه ۸ مارچ
    • صفحه ویژه تحولات اوکراین
  • ارتباط با ما
    • درباره ما
    • ارسال مقاله
    • تماس با ما
    • درخواست تبلیغات

© کپی‌رایت 2023؛ کلیه حقوق برای روزنامه 8صبح محفوظ است.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.