شماری از زنان در کابل با راه‌اندازی یک مرکز آموزشی، تلاش دارند برای دختران زمینه آموزش را فراهم کنند. پرستو، همراه 20 آموزگار، از چند مدت به این‌سو صنف‌های آموزشی رایگان برای دختران و صنف‌های سوادآموزی برای زنان برگزار می‌کنند. آن‌ها مرکز آموزشی خود را به نام سرک (با الفبای پشتو و به معنای روشنایی آفتاب در صبح وقت) نام گذاشته‌اند. در مرکز آموزشی سرک مضامین ساینسی، اجتماعی و دینی برای دختران و کتاب‌های سوادآموزی برای زنان تدریس می‌شود.
پس از روی کار آمدن حکومت سرپرست طالبان، در بیشتر نقاط کشور بازگشایی مکاتب بدون حضور دانش‌آموزان دختر و آموزگاران زن انجام شد. در حال حاضر نیز دختران بالاتر از صنف ششم از رفتن به مکتب محروم‌اند. این در حالی است که طالبان وعده داده بودند که هیچ محدودیتی برای تحصیل دختران و حقوق زنان برای کار وجود نخواهد داشت.
راحله ۳۵ ساله، معلم مضمون دری در لیسه عالی گل‌خانه بود. پس از محدودیت طالبان در برابر آموزش دختران، او تصمیم می‌گیرد تا صنف‌های آموزشی رایگان برای دختران برگزار کند. خانه راحله پاتوق امن برای دختران شده است. اکنون راحله با همکاری پرستو مرکز آموزشی سرک را راه‌اندازی کرده است. راحله در خانه کرایی زنده‌گی می‌کند و مصارف خود را به‌شکل روزانه و قرض به پیش می‌برد. وی گفت که به خاطر کم شدن معاشش، مواد سوخت زمستان را به قرض خریده است. با وجود تنگ‌دستی، راحله خوشحال است که شماری از دختران را به‌شکل رایگان آموزش می‌دهد.
تعداد شاگردان این مرکز آموزشی اکنون به ۱۹۰ تن می‌رسد. راحله می‌گوید: «تا جایی که توان دارم، به آن‌ها کمک می‌کنم. زمانی که موضوع آموزش باشد، ترس معنا نمی‌‌دهد. نمی‌توانم تحمل کنم که دختران درس نخوانند و بی‌سواد بمانند. هیچ کسی نمی‌تواند راه آموزش را بگیرد. دختران ما باید آزاد و از حقوق خود آگاه باشند.»
پرستوی ۲۴ ساله، بنیان‌گذار مرکز آموزشی سِرک است. وی دانش‌آموخته رشته علوم سیاسی دانشگاه کابل است. در اوایل سقوط کابل، زمانی که سیلی از مهاجرت آغاز شد، پرستو نیز ناامید و نگران بود. وی دنبال فرصت بود تا بتواند از کشور خارج شود؛ اما اکنون تصمیم گرفته است که در کشور بماند. وی گفت: «نمی‌خواهم سا‌ل‌های بعد دختران خردسال، مثل مادران ما افسوس بخورند که کاش باسواد می‌بودند. اگر طالبان بخواهند یک مکتب من را ببندند، من ده مکتب می‌سازم. تیم ما از طالبان نمی‌ترسد و متوقف نمی‌شود.»
وی با سرمایه شخصی و کمک پدرش، سه مرکز آموزشی در بخش‌های مختلف کابل و یک مرکز آموزشی دیگر در بامیان تاسیس کرده است. پرستو تصمیم دارد تا برنامه آموزشی خود را در سرتاسر کشور گسترش دهد. به گفته وی، ممانعت‌ها و تهدیدهای امنیتی مانع کار آن‌ها شده نمی‌تواند. پرستو تصمیم دارد دانش‌آموزانش را آماده گرفتن بورسیه و تحصیل در خارج از کشور کند تا آنان بتوانند در صلح و آسایش درس‌های خود را ادامه دهند. پرستو تصریح کرد: «قهرمان‌های اصلی دخترانی هستند که در هوای سرد برای یادگیری می‌آیند. آن‌ها ترس را در قلب خود دفن کرده‌اند. با شجاعت و صدای بلند می‌گویند که ما می‌خواهیم درس بخوانیم.»
نازنین قربا‌ن‌زاده ۱۷ ساله، یکی از شاگردان این مرکز آموزشی است. او پس از ممانعت طالبان و بسته شدن مکاتب به روی دختران، عضو این مرکز آموزشی شده است. نازنین قرار بود سال بعد در لیسه عالی گل‌خانه صنف دوازده شود. او در حال آماده‌گی گرفتن برای امتحان کانکور بود؛ اما پس از سقوط جمهوریت سخت ناامید شد. اکنون راحله و پرستو باعث شده‌اند تا او امید خود را بازیابد. نازنین تصمیم دارد تا به بورسیه‌ای درخواست بدهد. وی سه سال پیش پدرش را در اثر مریضی‌ای از دست داده است. پس از وفات پدر، نازنین و مادرش با خیاطی کردن خرج خانواده هفت نفره (دو برادر و سه خواهر) را تامین می‌کنند.
نازنین افزود که سردی هوا و نداشتن مواد سوخت، شرایط زنده‌گی را برای وی و خانواده‌اش رقت‌بار کرده است. نازنین می‌خواهد در آینده داکتر شود تا نه‌تنها خانواده، بلکه دست کمک به دیگران نیز باشد. وی خاطرنشان کرد: «نمی‌خواهم کل عمر خیاطی کنم و بی‌سواد باشم. خانم راحله و پرستو خیلی کمک کردند، درس‌های‌شان برایم خیلی مفید است. هرچه در توان‌شان است، انجام می‌دهند تا ما بتوانیم درس بخوانیم. من می‌خواهم داکتر شوم و از حقوق خود برخوردار باشم.»
گفتنی است که وزارت معارف حکومت سرپرست طالبان وعده داده است که در بهار آینده دختران بالاتر از صنف ششم نیز اجازه رفتن به مکتب را خواهند یافت. با این حال دیده شود که این وعده چه‌قدر جنبه عملی به خود می‌گیرد. بسته شدن مکاتب به روی دختران، نگرانی‌ها و واکنش‌های مختلف جهانی را در پی داشته است. امریکا و شماری از نهادهای بینالمللی بارها از طالبان خواسته‌اند که به دختران اجازه آموزش بدهند، اما تا هنوز طالبان این خواسته را برآورده نکرده‌اند.
