-
دلو- ۱۴۰۱ -۲ دلودیدگاه و یادداشت
هنر؛ مؤثرترین شیوه آگاهی و اعتراض
هنر را بیشتر با مسایل و مفاهیم زیبایی‌شناسی آن می‌شناسند. تصور اکثر این است که هنر یعنی پدیده‌های زیبا، جذاب و تحیر‌برانگیز که بیشتر رابطه احساسی و عاطفی با انسان‌ها برقرار می‌کند و تاثیرات درونی و غیر‌محسوس بر روان آدمی می‌گذارد. این رویکرد معرفتی، هنر را بیشتر در بند عرفان قرار می‌دهد. با این‌که هنر روابط ناگسستنی با عرفان و ادبیات دارد، اما با گذشت زمان و تحولات ژرف در حیات معرفتی انسان‌ها، عرصه هنر نیز دچار تحول شده است. در حقیقت خود هنر یک‌سری تحولات را در جامعه تجویز کرده و سرچشمه انقلابات فکری و اجتماعی بعد از عصر رنسانس قرار گرفته است. گفته‌اند که جامعه بدون هنر، جامعه بدون روح است. بعد از آگست ۲۰۲۱ همان روح نیم‌جان…
بیشتر بخوانید » -
۱ دلوهشت صبح
نگاهی اجمالی به حقوق زنان
زنان با وجود این‌که نیمی از پیکر جامعه بشری را تشکیل می‌دهند، با آن هم از آسیب‌پذیرترین اقشار جوامع به شمار می‌روند. همواره حقوق آنان زیر پا شده، در اکثر امور جامعه کاملاً نادیده گرفته شده و از حقوق اساسی‌شان محروم می‌شوند. متاسفانه گروهک‌های افراط‌گرا و تندرو مثل طالبان که قرائت‌های گوناگونی از دین و مذهب ارایه می‌کنند، عموماً آن‌ها را مورد آزار‌و‌اذیت و خشونت قرار می‌دهند. زنان در امر سیاست‌گذاری، از حقوق ویژه‌ای برخور‌دارند و این حق را دین مبین اسلام اعطا کرده است. در زمان پیامبر اسلام زنان در تمام امور اعم از جهاد، بیعت و هجرت با پیامبر سهم و نقش فعال داشتند. زمانی که شهر مکه توسط مسلمانان فتح شد، رسول اکرم با زنان به‌طور جداگانه…
بیشتر بخوانید » -
جدی- ۱۴۰۱ -۲۷ جدیهشت صبح
منع آموزش دختران؛ ریشه مخالفت طالبان با دانش به کجا می‌رسد؟
بعد از سقوط جمهوریت و به قدرت رسیدن طالبان، تحولات در افغانستان به‌گونه سریع راه خود را به طرف تحولات منفی در پیش گرفته است. طالبان پیش از به قدرت رسیدن در افغانستان، در همکاری با کشورهای مختلف از جمله امریکا خود را سفید‌نمایی کردند. این سفید‌نمایی عوامل زیادی برای ایالات متحده امریکا داشت، از جمله بازی‌های استخباراتی برای تامین منافع ایالات متحده. این بازی استخباراتی ایالات متحده امریکا هر روز عریان‌تر می‌شود. آن‌چه مهم است، این است که چرا ایالات متحده نقش دو‌گانه یا دو‌رویی را برای خود در نظر گرفته است؟ این نوع سیاست مردم افغانستان را در ابهام قرار داده است. مردم نوع سیاست کشورهای منطقه‌ای و جهان را به نفع آینده خود نمی‌بینند و هر روز…
بیشتر بخوانید » -
۲۵ جدیهشت صبح
زنان افغان و دردسر خانه‌نشینی؛ راه‌حل چیست؟
آشنایی با مرگ را زیاد شنیده بودم و از سر تصادف جای‌جای در حد تجسم در عالم خیالات خواندم و خیلی تلاش کردم تا از این امور درونی، در ورای «مغز» صحنه‌سازی کنم. این روان‌کاوی‌ها ادامه داشت و من که هنوز به پخته‌گی جسمی و ذهنی نرسیده بودم، توانایی خلق همچو شمایل عملی را نداشتم و فرضیه‌سازی در این باره کمی سخت بود. منظورم شبیه این است که شما بخواهید صحرای قیامت را با تصور حصارریزی کنید، چنین چیزی. اما در دراز‌مدت و هنگامی که دندانی ریختم، سانتی‌ای قدم رشد کرد و قادر شدم سفید را از سیاه تمیز دهم، آرام‌آرام توانستم به اشکال عملی مرگ دست پیدا کنم. مثلاً روبه‌رو شدن با زن یکی از نیروهای صفوف امنیتی دولت…
بیشتر بخوانید » -
۲۵ جدیهشت صبح
زن و مرد؛ دو روی یک سکه
زنان بیش از نیم نفوس جامعه را در افغانستان تشکیل می‌دهند و با توجه به نقش مهمی که در خانواده دارند، می‌توان آن‌ها را از محورهای مهم رشد دانست. اگرچه نگاه مثبت جامعه ما در مورد زنان محدود است، اما فعلاً همان نگاه مثبت اندک هم از آن‌ها گرفته شده و در وضعیت نامساعدی قرار دارند. طالبان به این عقیده‌اند که در حکومت‌داری و بطن جامعه به نیروی زن هیچ نیازی نیست، ولی تاریخ گواهی می‌دهد که خیلی از فعالیت‌ها وجود دارند که زنان نسبت به مردان در آن‌ها عمل‌کرد بهتری داشته‌اند؛ مثلاً در بخش طب، معلمی، انجنیری، اقتصاد، حقوق و غیره. طوری که در جامعه اسلامی مراجعه زن نزد داکتر مرد خیلی پیچیده و سخت بوده و صحبت کردن در…
بیشتر بخوانید » -
۱۸ جدیهشت صبح
سپید و سیاه؛ اسرا از زیر تیغ طالب آرزوهایش را می‌نویسد
من یک دختر یازده‌ساله هستم. تا صنف ششم اول‌نمره مکتب خود بودم و تصمیم داشتم تا صنف دوازدهم اول بمانم. می‌خواستم درس بخوانم و تلاش کنم تا در آینده یک سیاست‌مدار شوم و برای وطن خود خدمت کنم؛ ولی طالبان مکتب را بستند. نشد که به هدف خود برسم. برای من سخت است که قبول کنم دیگر نمی‌توانم به اهداف خود برسم. ما دختران کوچک اما با استعداد و اهداف بزرگ فکر می‌کردیم که می‌توانیم تا آخر درس بخوانیم، ولی نشد. وقتی خبر بسته شدن مکتب را شنیدم، دیگر اهدافی را که در زنده‌گی داشتم، یادم نماند. به این فکر شدم که اگر نتوانم درس بخوانم، آیا می‌توانم امور زنده‌گی خود را پیش ببرم؟ به کشور خود خدمت کنم؟ چطور…
بیشتر بخوانید » -
۱۷ جدیهشت صبح
اسلام، زنان و کابوسی به نام طالب
من یک دختر دهه هشتادی‌ام که ۲۰ سال از دستاوردهای دموکراسی را در افغانستان تجربه کردم. وضعیت رفاهی مردم در آن زمان هم خوب نبود، اما خیلی بد هم نبود. آن نظام فواید بسیاری داشت. آزادی بیان، آزادی زنان، حق کار در ارتش و رسانه، سیستم اداری و حق تحصیل، ارزانی، گرفتن پاسپورت و اعتبار ثبات بازار و حق تفریح، مسافرت، ورزش و… در کشور وجود داشت؛ اما با ظهور مجدد طالبان به قدرت در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ وضعیت اجتماعی کشور به قرون وسطا برگشت. طالبان فقط شعار سر دادند که امنیت را برای مردم آورده‌اند، اما اول باید بپرسیم که امنیت چیست. امنیت به این نیست که طالب و داعش سرت را نمی‌برند. امنیت این نیست که نصف شب…
بیشتر بخوانید » -
۱۷ جدیهشت صبح
سقف فروریخته دانشگاه
در عصر حاضر و در جهان مدرن نهاد‌های آموزشی و به‌خصوص دانشگاه نقش عمده‌ای در تغییر زنده‌گی داشته‌اند، از بحث تکنولوژی که نقش برجسته در رفاه بشر امروزی دارد تا علوم ساینس و علوم اجتماعی و… در پهنای پژوهش و تحقیقاتی دانشگاه و دانشگاهیان میسر است و سعی بر آن دارد که این نهاد تخصصی، جایگاهی برای تولید فکر و اندیشه باشد و در آن نباید عواملی همچون نژاد، جنس و وابسته‌گی جغرافیایی یا ایدیولوژیک دخالت داشته باشد، بلکه بر‌اساس منابع موجود و شواهد قابل دسترس دانشگاه‌ها، منبعی برای پذیرش آگاهانه در مواردی که بشر با آن سروکار دارد، باشد. این موضع در جوامع گوناگون نسبت به تعلقات‌شان موثر تمام شده است. اما در کشورهای جهان سوم و از جمله…
بیشتر بخوانید » -
۱۶ جدیهشت صبح
زنان؛ قربانیان استبداد سنت‌گرایی و مدرنیته
مساله زنان و بحران سیاسی در افغانستان دارای ابعاد مختلفی است، بنابراین برای مسایل پیرامون زنان و چالش سیاسی راه‌حل‌های چند‌بعدی داشته باشیم. باری، مساله زنان و بحران سیاسی در افغانستان دارای ابعاد مختلفی است. از دیدگاه من با ظهور «سوبژه مدرن» و بسط «اومانیسم» انسان تازه‌ای شکل گرفت که خرد و اراده خود را محور زنده‌گی و فهم جهان می‌داند. با ظهور شرایط پسامدرن، «سوبژکتیویسم» و «اومانیسم» شدت و حدت بیشتری به خود گرفته است. با مدرنیته، زنان به صحنه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی وارد شدند و همچنین با ظهور پسامدرن حضور زنان در عرصه‌های گوناگون پررنگ‌تر شده است. این یک مساله جهانی است، نه مختص به افغانستان. مهم‌تر از همه هیچ فرد و جریانی نمی‌تواند حضور زنان در عرصه‌های…
بیشتر بخوانید » -
۱۵ جدیهشت صبح
گیسوی زنان افغانستان و بازی ایدیولوژی‌ها
اگر نگاهی به تاریخ ۱۰۰ سال اخیر افغانستان و جایگاه زنان بیندازیم، متوجه می‌شویم که گیسوی زنان همواره برای بازی‌های سیاسی و نمایش قدرت استفاده شده است. این زنان بوده‌اند که در شکست و پیروزی نظام‌ها تاوان داده‌اند. از زمان امان‌الله خان که می‌خواست خود را ترقی‌خواه و دموکرات جلوه بدهد و نخستین حرکت ترقی‌خواهانه‌اش را از تغییر در وضعیت زنان شروع کرد و پوشیدن برقع را ممنوع اعلام کرد تا نظام فعلی کشور که تلاش دارد از هرسو زنان را به بند بکشد و هیچ روزنه‌‌ای برای حضور‌شان در اجتماع نگذارد. این نظام نیز نمایش قدرتش را از قربانی گرفتن زنان، بستن دروازه‌های مکاتب و دانشگاه‌ها شروع کرده است. درواقع، افغانستان را سرزمین ممنوعه برای زنان ساخته‌اند. این نشان…
بیشتر بخوانید »
