دم و دستگاه قضایی طالبان در ولسوالی غوریان هرات

سیدحسن حسینی

گروه طالبان در ولسوالی غوریان ولایت هرات با راه‌اندازی محاکم علنی به حل‌وفصل مشکلات مردم می‌پردازد. یافته‌های ۸صبح نشان می‌دهد که نقش دم‌ودستگاه قضایی طالبان در ولسوالی غوریان ولایت هرات نسبت به دولت پررنگ‌تر است.

بر پایه‌ی اطلاعات رسیده به روزنامه‌ی ۸صبح، طالبان عملاً در این ولسوالی به بررسی مشکلات حقوقی مردم پرداخته و روزانه بیش از ۵۰ شکایت از طرف ساکنان این ولسوالی به آدرس طالبان راجع می‌شود. برخی از اعضای شورای ولایتی هرات هم به این باورند که وجود «بی‌عدالتی و کارشکنی» کارمندان بخش قضا، سارنوالی و پولیس سبب شده که مردم نسبت به کارکرد این اداره‌ها رضایت نداشته و برای حل مشکل‌شان به طالبان مراجعه کنند.

حاکمیت موازی طالبان

از چندی به این طرف طالبان با راه‌اندازی محاکم جداگانه، مشکلات حقوقی مردم را در ولسوالی غوریان حل می‌کنند. یافته‌های روزنامه‌ی ۸صبح حکایت از آن دارد که طالبان در روستای «گنک» در بخش جنوبی ولسوالی غوریان، ولسوالی موازی ایجاد کرده و بخش قضا و محاکم‌شان را در آن فعال کرده‌اند. «گنک» در ۱۰ کیلومتری مرکز ولسوالی غوریان هرات قرار دارد.

همین قضیه سبب شده که شماری از ساکنان ولسوالی غوریان که با مراجعه به دروازه‌های اداره‌های دولتی غوریان با درِ بسته روبه‌رو شده‌اند، داد مشکل‌شان را به گوش طالبان برسانند.

ولسوالی غوریان ۲۱۲ روستا دارد و بنا بر گفته‌های برخی از اعضای شورای ولایتی هرات، حاکمیت دولت محدود به جغرافیای دایره‌وار ۱۰ کیلومتری مرکز این ولسوالی خلاصه می‌شود.

محمد که بنا بر تهدیدات امنیتی حاکم در ولسوالی غوریان هرات با هویت مستعار حاضر شده با روزنامه‌ی ۸صبح مصاحبه کند، می‌گوید که برای حل یک مشکل حقوقی حکم جلب از طرف طالبان به دروازه‌ی خانه‌اش فرستاده شده بود. او می‌گوید که فردی از وی شکایت کرده بود و سرانجام با وساطت طالبان، مجبور به پرداخت بیش از ۸۰۰ هزار افغانی شد.

محمد تنها کسی نیست که از طرف طالبان به پرونده‌اش رسیده‌گی شده است.

یعقوب (اسم مستعار) که همین اکنون معلم مکتب در ولسوالی غوریان است و نیمه‌روز برای حل مشکلات حقوقی مردم عریضه‌نویسی می‌کند، می‌گوید که بیش‌تر عریضه‌هایی که می‌نویسد، مربوط به دریافت تذکره یا نکاح خط است. وی می‌افزاید که مردم به دستگاه قضایی دولت که در داخل ولسوالی قرار دارد، باوری ندارند و مشکلات حقوقی‌شان را به طالبان می‌سپارند. او هم‌چنان تصریح می‌کند که روزانه بیش‌تر از ۵۰ عریضه از طرف همکارانش که در روستای «گنک» و در مرکز سوق و اداره‌ی طالبان کار می‌کنند، برای مردم نوشته می‌شود و دستگاه قضایی طالبان بزرگ‌ترین مشکلات مردم را تا سه روز حل می‌کند.

یعقوب هم‌چنان می‌گوید اگر کسی از فیصله‌ی آنان ناراضی باشد، او را نزد خود نگه می‌دارند و یا در مواردی حتا با تشخیص دستگاه قضایی، فرد را از بین می‌برند.

به گفته‌ی یعقوب، طولانی شدن زمان رسیده‌گی به پرونده و فساد اداری حاکم در اداره‌های دولتی سبب شده که مردم نسبت به آن بی‌باور شوند و راه طالبان را برای حل مشکلات حقوقی خود پیش گیرند.

معروف، یکی از ساکنان ولسوالی غوریان می‌گوید که طالبان آزادانه در بازار ولسوالی غوریان گشت‌وگذار می‌کنند و در مواردی حتا مردم را مجبور به پرداخت پول مصرفی برق به این گروه کرده‌اند.

دفتر والی هرات رد می‌کند

با تمام این‌ها اما دفتر والی هرات نمی‌پذیرد که طالبان در ولسوالی غوریان ولایت هرات دستگاه قضایی دارند و به مشکلات حقوقی مردم رسیده‌گی می‌کنند.

جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات، به روزنامه‌ی ۸صبح می‌گوید که تا کنون گزارشی در این زمینه به اداره‌ی محلی هرات نرسیده است. آقای فرهاد می‌افزاید که بنا بر قانون و تأکید والی هرات، مردم می‌توانند آزادانه به مراجع عدلی و قضایی مراجعه کنند و مشکلات‌شان نظر به قانون حل می‌شود.

ولسوالی غوریان از غرب با ایران، از شرق با ولسوالی «زنده‌جان»، از شمال با ولسوالی‌های «گلران و کهسان» و از سمت جنوب با ولسوالی «ادرسکن» همسایه است. با آن‌که غوریان تا همین اواخر جزو ولسوالی‌های نسبتاً امن هرات به شمار می‌رفت، اما آهنگ ناامنی در آن هم اکنون نسبت به گذشته بیش‌تر نواخته می‌شود.

بنا بر گزارش‌ها طالبان به طور آزادانه در داخل بازار ولسوالی غوریان رفت‌وآمد می‌کنند و در چندین مورد دیده شده که گاهی برخی از افراد را ترور کرده‌اند.