زندهگی دشوار خانواده سربازی که در جنگ با طالبان جان باخت

یک خانم جوان با کودک سه سالهاش در ده کیلومتری مرکز ولایت بامیان در یک خانه محقر و کرایی زندهگی میکند؛ خانواده کوچکی که سرپرست خود را حدود شش ماه پیش در جنگ با طالبان از دست داده است. بریدمل عصمتالله فولادی، سرپرست این خانواده، پنج سال در صفوف ارتش ملی برای کشور و مردمش خدمت کرد. او سرانجام در ماه سنبله سال روان خورشیدی، در ولسوالی سنگین ولایت هلمند در رویارویی با جنگجویان طالبان جانش را از دست داد. از عصمتالله یک کودک سه ساله به نام علیمحمد به جا مانده است. این کودک با مادرش در یک خانه کرایی در روستای «شینیه فولادی» در ده کیلومتری مرکز بامیان زندهگی میکند. با آنکه از جان باختن عصمتالله بیش از شش ماه میگذرد، اما هنوز هم بازماندهگانش هیچ نوع کمکی از جانب دولت دریافت نکردهاند.
راضیه، همسر این سرباز، از وضعیت نامناسب اقتصادی شکایت دارد. میگوید جز اکرامیه شوهرش، تاکنون هیچ نوع کمکی دریافت نکرده است. غلامعلی، پدر عصمتالله، نیز از بیتوجهی دولت نسبت به خانوادههای جانباختهگان نیروهای امنیتی شکایت دارد. او پس از کفن و دفن پسرش، دو ماه تمام در مسیر کابل- بامیان رفتوآمد میکند و شبها در هتل میخوابد تا اینکه موفق میشود وثیقه پسرش را طی مراحل کند. به گفته پدر این سرباز جانباخته، کاغذپرانی، بیتفاوتی و همینطور برخورد نامناسب کارمندان بخشهای مربوطه در برخی موارد سبب انصراف ورثه نیروهای امنیتی از دریافت امتیازات قانونیشان شده است.
راضیه بیستوسه ساله، خانم عصمتالله فولادی، در گفتوگو با روزنامه ۸صبح، وضعیت زندهگیاش را بسیار دشوار روایت میکند. آنطور که راضیه میگوید، فقر اقتصادی آنقدر بر خانوادهاش سایه گسترده که در زمستان سرد مواد سوخت کافی برای گرم کردن خانهاش ندارد. میگوید: «خانه سرد است. از روی شب به خانه مادرم میروم.» به گفته راضیه، شوهرش به خاطر دفاع از وطن و همینطور تأمین نفقه خانوادهاش به میدان نبرد تا سنگین هلمند رفته بود، اما پس از جان باختن وی، دولت فکری به حال خانوادهاش نکرد و هیچگونه همکاری با بازماندهگانش نشده است.
به نقل از راضیه، شوهرش حدود ۶۰۰ هزار افغانی قرضدار نیز است و قرضداران هر از چند گاهی برای دریافت پول خود مراجعه میکنند. او از دولت میخواهد که به بازماندهگان «شهدا» کمک کند: «خواست من فقط همین است.» راضیه همچنان آرزو دارد علیمحمد پسر سه سالهاش که تنها یادگار شوهرش است، از تعلیم و تحصیل محروم نشود: «فقط همینقدر میگویم که کمک صورت بگیرد تا بچهام درس بخواند و مکتب برود. نمیخواهم پسرم در نبود پدرش با مشکل روبهرو شود.»
غلامعلی اصغری، پدر ۶۲ ساله عصمتالله، نیز از کمتوجهی و بیتفاوتی دولت نسبت به بازماندهگان قربانیان نیروهای امنیتی ناراحت است. این پدر پیر پس از آنکه پسرش را در خانه ابدیاش به آغوش خاک میسپارد، برای دریافت اکرامیه و طی مراحل وثیقهاش عازم کابل میشود. آنطور که خودش میگوید، دو ماه تمام در مسیر کابل- بامیان رفتوآمد کرد و همینطور شبها و روزها در هتلها سپری شد تا اینکه بالاخره توانست وثیقه پسرش را تکمیل کند.
طی دو ماه بودوباش در هتلهای کابل، پدر این سرباز حدود «۶۰ تا ۷۰ هزار افغانی» مصرف کرده است. او، دلیل زمانبر شدن دریافت وثیقه را عدم همکاری کارمندان ادارههای مربوطه عنوان میکند. به گفته اصغری، به جز پرداخت اکرامیه که خودش برای دریافت آن به کابل رفته بود، تاکنون هیچ کمکی از دولت برای خانواده پسرش صورت نگرفته است. به باور وی، اگر واسطه و شناخت نباشد، در ادارات دولتی هیچ کاری پیش نمیرود و حتا اجازه داخل شدن به اداره را نمیدهند.
آقای اصغری، از بیتوجهی دولت نسبت به قربانیان و بازماندهگان نیروهای امنیتی بسیار ناراحت است. میگوید در زمان انتقال پیکر پسرش به خانه، جز راننده آمبولانس، حتا یک سرباز او را همراهی نکرد و به تنهایی جسد پسرش را به خانه برده است. اصغری همچنان میگوید همسایههایش به او خبر دادند که سربازی به نام عصمتالله زخمی شده و در میدان هوایی بامیان انتقال یافته است؛ اما زمانی که او مراجعه میکند، با پیکر بیجان پسرش مواجه میشود. به باور اصغری، اینها همه نشان از بیتوجهی دولت نسبت به بازماندهگان قربانیان نیروهای دفاعی و امنیتی کشور است.
پدر عصمتالله نیز از دولت میخواهد امتیازی که حق ورثه نیروهای امنیتی است، باید در وقت معین برایشان رسانیده شود. او در وزارت شهدا و معلولین، شاهد صحنهای بوده که نشان میدهد شماری از بازماندهگان قربانیان نیروهای امنیتی، به دلیل عدم همکاری و برخورد نادرست ادارات، از دریافت امتیازات قانونی خود منصرف میشوند. «من در وزارت شهدا و معلولین کسی را دیدم که در طول چهار ماه کارهایش اجرا نشده بود. او به خاطر بیتوجهی دولت، کاغذهایش را پاره کرد و از وزارت بیرون شد.»
با این حال، دگروال عبدالله بیک، فرمانده مرکز هماهنگی ارتش در بامیان، میگوید اکرامیه تمامی سربازان ارتش که در جبهات جنگ جان میدهند، پرداخت شده است. آقای بیک تأکید میکند آن عده سربازانی که در جنگ «شهید» میشوند، امتیازات آنها به خانوادههایشان داده میشود، اما در اجرای امتیازات سربازانی که در خارج از وظیفه به علت بیماری یا سایر دلایل فوت میکنند، یک «سلسله مشکلات وجود دارد.»
فرمانده مرکز هماهنگی ارتش در بامیان همچنان میافزاید که برای همه خانوادههای قربانیان نیروهای امنیتی و دفاعی کشور، یک شماره زمین نیز توزیع میشود. به گفته وی، تا سال ۱۳۹۶ برای وارثین نیروهای امنیتی در بامیان زمین توزیع شده است، اما از آن به بعد تاکنون این کار نشده است. براساس گفتههای آقای بیک، تلاشها جریان دارد تا در سال آینده برای باقی بازماندهگان قربانیان نیروهای امنیتی نیز زمین توزیع شود. وی تصریح کرد که برخی مشکلات در راستای رسیدهگی به خانوادههای قربانیان نیروهای امنیتی، از ناحیه خانوادههای آنان است که در زمان معین برای تکمیل کارهای خود مراجعه نمیکنند.
رسیدهگی به خانوادههایی که نانآوران و سرپرستان خود را در صفوف نیروهای امنیتی از دست میدهند، همواره یکی از موضوعات بحثبرانگیز بوده است. در گذشته نیز گزارشهای زیادی در این باره منتشر شده است. هرچند دولت و به ویژه بخشهای امنیتی همیشه وعده همکاری و رسیدهگی به ورثه نیروهای امنیتی را داده است، اما شکایتها از بیتوجهی دولت نسبت به قربانیان و بازماندهگان نیروهای امنیتی همچنان پابرجا است.