رهبران جهادی، چهرههای سیاسی و مقامهای ارشد حکومت پیشین، پس از نه ماه غیبت سیاسی پساسقوط، دوباره گرد آمدند و در مورد سرنوشت افغانستان و آینده سیاسی کشور گفتوگو کردند. این گفتوگوها سهشنبهشب در خانه مارشال عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش ملی و معاون اول پیشین ریاست جمهوری، در انقره برگزار شد. این نشست زیر تدابیر شدید امنیتی از سوی پولیس ترکیه، برگزار شد. این جلسه طولانی از ساعت 9:00 شب آغاز شد، تا ساعت 4:00 صبح ادامه یافت. جلسه توسط عبدرب الرسول سیاف، از رهبران جهادی پیشین، رهبری و مدیریت شده است.
منابع به نگارنده میگویند که اختلافات و دیدگاههای متضاد در این نشست وجود داشت، اما سیاف آن را بهگونه درست مدیریت کرده و از همه خواسته است که اختلافات را در مقطع کنونی کنار بگذارند و برای فشار آوردن بر طالبان متعهد و متحد عمل کنند.
منابع آگاه میگویند که این چهرههای سیاسی در خانه مارشال دوستم تشکیلاتی را تحت نام «شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان» ساختهاند که دارای 25 عضو است و بهگونه دورهای رهبری میشود. شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان دارای کمیتههای کاری مختلف خواهد بود که تاکنون مشخص نشده است و کار روی آن جریان دارد.
آنچه برای مردم افغانستان پرسشبرانگیز است، این است که این چهرههای سیاسی در نه ماه گذشته در کجا بوده و چرا برای نجات افغانستان از کنترل طالبان برنامه و راهبردی نسنجیدهاند. پیش از این رسانهها نیز اعلام کرده بودند که دولت ترکیه به رهبران حکومت پیشین ساکن در این کشور، اجازه فعالیتهای سیاسی نداده و گفته بود که تنها میتوانند در این کشور زندهگی کنند. دلیل هم این بود که انقره روابط صمیمی و نزدیک با طالبان داشت/دارد. گمانهها بر این است که پیش از این جامعه جهانی بهویژه غرب، باور داشت که از طریق گفتوگو و تعامل با طالبان و فرصت دادن به این گروه، میتوانند اهداف سیاسیشان در افغانستان و منطقه را بهخوبی دنبال کنند و رژیم طالبان را متقاعد بسازند که مسایل حقوق بشری، حکومت فراگیر و تأمین حقوق زنان را در دستور کار قرار دهند، اما پس از گذشت نه ماه و افزایش فعالیتهای القاعده و داعش، به این نتیجه رسیدهاند که در کنار طالبان، با نیروهای مخالف سیاسی این گروه نیز وارد تعامل شوند. از همین رو، گفته میشود که این نشست در مشورت با اعضای ناتو که ترکیه یکی از آنها است، برگزار شده است. در حالی که ترکیه بهگونه سنتی با رهبران جهادی و شماری از چهرههای سیاسی روابط داشت، اما به دلیل پیامی که از سوی همپیمانانش در ناتو دریافته کرده بود، برای این سیاستمداران در طول نه ماه، میدان و اجازه فعالیت نمیداد.
براساس معلومات، در مرحله اول غربیها از این شورا خواستار تعامل و راهحل سیاسی با طالبان هستند تا بستر گفتوگوها و ایجاد حکومت همهشمول و فراگیر را فراهم بسازند. به گفته این منابع، هنوز روی گزینههای نظامی فکری نشده است. برای همین به جبهه مخالف طالبان اجازه فعالیت سیاسی را در غرب نیز فراهم ساختهاند. گفته میشود شورای عالی مقاومت برای نجات افغانستان بعد از این به شمول ترکیه در چهار کشور دیگر اروپایی اجازه فعالیت سیاسی و برگزاری نشستهایش در مورد افغانستان را دارد. در حال حاضر از اتریش و سویس بعد از ترکیه بهعنوان کشورهای بعدی برای گفتوگوها نام برده شده است.
منابع تأیید میکنند که غربیها پیش از این فکر میکردند که طالبان شریک استراتژیک خوب و قابل اعتمادشان خواهند بود. انتظار غرب از رژیم طالبان، این بود که مانند کشورهای عربی خوزه خلیج، با رژیم استبدادی تعامل با غرب را در پیش گیرد، اما رفتار نه ماهه طالبان و نزدیکی این گروه با چین و روسیه، نوعی بدگمانی را در غرب به وجود آورده است. برای همین، غرب و مشخصاً ناتو دست به حمایت از سیاستگران و چهرههای مخالف طالبان زده است.
گفته میشود در آینده نزدیک این چهرههای سیاسی، نشستی را در ویانا با حضور نمایندهگان غربی نیز برگزار خواهند کرد. با آغاز فعالیتهای سیاسی رهبران پیشین دولتی و جهادی مخالف طالبان و تشدید جنگهای چریکی در کشور، فشار بر طالبان از سوی جامعه جهانی نیز افزایش خواهد یافت و افغانستان در محراق مجدد غرب قرار خواهد گرفت.
بحثهای جانبی دیگر مانند نوع نظام و حکومتداری در کشور نیز در مباحث دیشب این شورا قرار داشته است که با مخالفتها و انتقاداتی همراه بوده است؛ اما رسول سیاف بهعنوان رییس این نشست از همه خواسته است تا انرژیشان را بر اتحاد و همسبتهگی علیه طالب متمرکز سازند.