شهرداری کابل از تطبیق قانون ترافیک جاده عاجز است
مژده حبیب
عقربه‌های ساعت دو بعد از ظهر را نشان می‌دهد. آفتاب سوزان کابل این روزها به شدت آزاردهنده است و هر عابری سعی می‌کند به زودترین فرصت خودش را به سایه‌بانی برساند. معروفه خانم کهن‌سال، کارمند یکی از ادارات خصوصی در شهر کابل است. او ناگزیر است که هر روز برای رسیدن به مقصد دو مسیر نسبتا طولانی را طی کند و کرایه دو برابر نسبت به مردان بپردازد.
اداره‌‌ای که معروفه در آن کار می‌کند، ترانسپورت ندارد و به همین دلیل او ناگزیر است هر روز با موترهای لین خودش را به دفتر برساند. در کابل بر خلاف همه ولایت‌های کشور، رسم بر آن است که در سیت پیشروی موترها دو عابر بنشینند و اگر یک نفر هم بنشیند باید کرایه دو تن را بپردازد.
به همین دلیل زن‌ها و دختران بیش‌تر از هر کسی در این شهر به دلیل این رسم نامیمون مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. معروفه یکی از زنان شاغل در شهر کابل است. می‌گوید، در کنار امنیت یکی از دغدغه‌های اصلی او پس از بیرون شدن از خانه این است که زودتر موتری بیابد که سرنشینان آن بیش‌تر خانم‌ها باشند تا مجبور نشود که در سر سرک منتظر بماند و یا هم کرایه دو نفر را بپردازد.
گاهی چانس با او یاری می‌کند اما بیش‌تر وقت‌ها او ناگزیر می‌شود که در سیت پیشروی موترها بنشیند و کرایه دو سرنشین را بپردازد. این خانم می‌گوید گاهی ناگزیر می‌شود که مسیر طولانی را به خاطر عدم پرداخت کرایه نسبتا بلند پیاده طی کند.
وی می‌گوید که شوهرش معیوب است و به همین دلیل خودش مجبور است برای خانواده‌اش مخارج فراهم کند. به گفته خودش او همه روز ناگزیر است منتظر موتری باشد که ازش کرایه دو نفر را نگیرد یا دو نفر در سیت پیشروی نشاند.
این درحالی است که نشستن بیش‌تر از یک نفر در سیت پیشروی موترهای شهری غیرقانونی است. چنان‌چه در ماده ۳۶ قانون ترافیک جاده امده است که: حمل اشخاص در وسایط نقلیه عامه بیش از اندازه معینه و ظرفیت چوکی نشیمن ممنوع است؛ و راننده وسایط نقلیه اجازه ندارند که بیش‌تر از ظرفیت تعین شده بنشانند.
با در نظر داشت این قانون در جواز سیر موترها نیز تعداد سرنشین‌های هر نوع وسایط نقلیه ذکر شده است که از موترهای کرولا همراه با راننده ۵ نفر می‌باشد. اما در شهر کابل بر خلاف این قانون در موترهای مسافربری کوچک شش نفر عابر جابه‌جا می‌شوند.
بار این مشکل بیش‌تر روی دوش خانم‌ها سنگینی می‌کند. در شهر کابل تعداد زیادی از خانم‌ها و دختران مصروف کار و درس خواندن هستند و برای رسیدن به وظیفه و یا نهادهای تحصیلی شان ناگزیر هستند از موترهای شهری استفاده کنند.
مینه یک تن از دانشجویان دانشگاه کابل است. او رفت‌وآمد در موترهای شهری را یک معضل بزرگ برایش می‌داند و می‌گوید: «برای رفتن به دانشگاه باید در دو موتر بروم، اگر بخواهم یک نفر در یک سیت بنشینم باید کرایه دو نفر را بپردازم که ۱۶۰ افغانی در هر روز می‌شود و این برای یک محصل پول زیادی است.»
مینه می‌گوید مردها و جوانان با این مشکل مواجه نیستند، چون در هر موتر که بنشینند کرایه یک نفر را می‌پردازند و با نشستن دو نفر در یک سیت مشکل ندارند اما ما اگر نخواهیم دو نفر بشینیم باید کرایه دو نفر را بدهیم.
همانند مینه و معروفه صدها خانم و دختر دیگر نیز با این مشکل این روزها روبه‌رو هستند. ریاست ترافیک شهر کابل که مسوولیت اصلی تنظیم عراده‌جات و نظارت از آن را بر عهده دارد تا کنون چندین بار به خاطر قانونمند شدن ترافیک جاده اقدام کرده اما ظاهرا موفق به تنظیم وسایط نقلیه در شهر کابل نشده است.
ریاست ترافیک شهر کابل به تاریخ ۲۰ حمل سال گذشته با پخش یک علامیه، نشستن دو سرنشین را در سیت پیشروی موترهای تاکسی و تونس ممنوع اعلام کرد. در اعلامیه این ریاست آمده بود با کسانی‌که در این مورد دست به تخلف زده و دو نفر را در یک سیت بنشانند برخورد قانونی صورت می‌گیرد و این روند برای همیشه ادامه خواهد داشت.
این اقدام هر چند برای چند روز نتایجی در پی داشت اما به دلیل عدم جدیت مسوولان ترافیک و شهرداری، بار دیگر وضعیت به حالت قبلی برگشت.
مدیریت ترافیک کابل معترف است که سیت پیشروی موتر تنها برای یک نفر در نظر گرفته شده و عابران نیز باید کرایه یک تن را بپردازند. مسوولان در این اداره می‌گویند، آن‌ها هرازگاهی مالکان وسایطی را که بالاتر از حد مجاز سرنشین می‌نشانند، مورد توبیخ و جریمه نقدی قرار می‌دهند اما به گفته این مسوولان مردم و راننده‌گان خود در زمینه تطبیق درست قانون با این اداره همکاری نمی‌کنند.
عبدالغنی راسخ، مدیر تعلیم و تربیه ترافیک کابل، می‌گوید، قرار است برای حل این معضل پس از این اداره شهرداری، ریاست عمومی ترافیک کابل و وزارت ترانسپورت در یک چتر واحد برای تطبیق بهتر قانون ترافیک جاده کار کنند تا قانون به شکل مداوم مراعات و با متخلفان برخورد قانونی شود.
او در ادامه تصریح کرد که مردم ما با فرهنگ ترافیکی تا هنوز آن طوری که لازم است بلدیت ندارند، به همین دلیل ریاست ترافیک در ماه‌های پسین به نشر برنامه‌های آگهی عامه پرداخته است و سعی دارد که مواد قانون ترافیک جاده را به شهروندان و راننده‌گان آموزش دهند.
با این حال برخی از رانندگان در شهر کابل، پولیس ترافیک را مسؤول عدم تطبیق قانون ترافیک جاده می‌دانند و می گویند که اگر پولیس ترافیک به صورت دامدار بر این روند نظارت داشته باشند و در صورت تخلف برخورد قانونی کنند، رانندگان نیز ناگزیر خواهند شد که به قانون تن در دهند.
این درحالی است که به تازه‌گی و پس از گذشت حدود یک سال کمیته نظارتی ترافیک شهر کابل به تاریخ پنجم اسد بار دیگر با پخش یک اعلامیه خبر داد که پس از این راننده‌گان موترهای سراچه، تاکسی، کرولا و تونس‌های شخصی و دولتی اجازه ندارند که بیش‌تر از یک نفر در سیت پیشروی موتر بنشانند و در صورت تخلف با برخورد قانونی و جدی تیم گزمه مدیریت ترافیک شهر کابل مواجه می‌شوند .
اما وضعیت موجود این روزهای شهر کابل بیانگر آن است که ظاهرا از تطبیق قانون ترافیک جاده در شهر خبری نیست. معروفه، مینه و ده‌ها دختر خانم دیگر هم‌چنان این روزها ناگزیر هستند که یا کرایه دو سرنشین را بپردازند و یا وقت‌شان را در هیاهوی بی‌پایان شهر تلف کنند.
