طالبان در کاپیسا سقف طویانه دختران جوان را ۱۵۰ هزار افغانی و طویانه زنان بیوه را ۸۰ هزار افغانی تعیین کردهاند. این گروه، برخی مراسمهای کوچک خوشی را نیز در این ولایت ممنوع کرده و هشدار دادهاند که هرگاه کسی از این فیصله سرپیچی کند، مبلغ ۱۵۰ هزار افغانی جریمه و از سوی دادگاه طالبان مجازات خواهد شد؛ اما این اقدام طالبان، با مخالفت جدی فرهنگیان و ساکنان کاپیسا مواجه شده است.
شماری از فرهنگیان، منع مراسم خوشی و تعیین سقف طویانه را جنگ با فرهنگ مردم عنوان کرده و میگویند که این اقدام طالبان «خلاف اصول اخلاقی و شرافت انسانی» است. آنان خواستار پایان دادن مداخله طالبان در امور شخصی مردم هستند.
میرویس کوهستانی، یکی از فرهنگیان کاپیسا است. او روز یکشنبه، ۲ دلو، در صحبت با روزنامه ۸صبح گفت: «وضع محدودیتها و آوردن فشارهای بیشتر در همه امور زندهگی مردم، یک نوع مداخله و فشار وارد کردن بالای مردم است. در نخست طالبان که خود را حکومت میدانند و از عدالت عمری بحث مینمایند، ولی اندکترین کار مثبت برای مردم بهخاطر بهبود زندهگیشان انجام ندادهاند. فشار آوردنهای بیشتر، گرفتن همه خوشیهای مردم زیر نام دین و مذهب در حقیقت تحمیل کردن خواستهای این گروه و از بین بردن فرهنگ و رسوم جامعه و منطقه است.»
او در واکنش به منع برگزاری مراسمهای خوشی و تعیین سقف طویانه برای دختران جوان و زنان افزود: «تعیین نمودن طویانه برای دختران جوان ۱۵۰ هزار افغانی و برای خانمهای بیوه ۸۰ هزار افغانیخلاف اصول اخلاقی و شرافت انسانی است. من نمیفهمم که این قوانین مطابق کدام ارزشها و استنباط از کدام کتب دینی است.»
این فعال امور فرهنگی ولایت کاپیسا میافزاید که طالبان بهجای انجام مسوولیتهای اصلیشان در خصوص زمینهسازی کار و تحصیل، رشد اقتصاد و ارایه خدمات صحی، به وضع محدودیتهای «ناپسند»، و آزار و اذیت و همچنان جریمههای بیمورد مردم رو آوردهاند.
گفتنی است که حدود یک ماه پس از ممنوعیت اخذ طویانه از سوی وزارت حج و اوقاف طالبان، مسوولان محلی این گروه در ولسوالی حصه اول کوهستان کاپیسا، طویانه دختران جوان را مبلغ ۱۵۰ هزار افغانی تعیین کردهاند.
عبدالمتین سعید، ولسوال طالبان برای ولسوالی حصه اول کوهستان، روز جمعه، ۱۶ جدی، در نشستی با مردم در مرکز این ولسوالی، گفته بود که طویانه زنان «بیوه» مبلغ ۸۰ هزار افغانی است. او تأکید کرد که هیچ هزینه دیگری مربوط خانواده پسر نمیشود.
مراسمهای نامزدی، شیرینیخوری، عیدی، براتی، چاشتی، هفتی، سالگرد تولد، عروسی و نامزدی، شب حنا، آیینه مصاف، پایوازی، رفتن به آرایشگاه، کیک بردن و رفتن به ماه عسل نیز از سوی طالبان در این ولایت ممنوع شده است.
ولسوال طالبان برای ولسوالی حصه اول کوهستان کاپیسا هشدار داده بود که هرگاه کسی از این فیصله سرپیچی کند، مبلغ ۱۵۰ هزار افغانی جریمه و از سوی دادگاه طالبان مجازات خواهد شد.
پس از این دستور، طالبان روز دوشنبه، ۲۶ جدی، به مراسم نامزدی دو برادر در روستای لطیفخیل کاپیسا هجوم بردند و ضمن برهم زدن مراسم، هر دو داماد و پدر عروسها را بازداشت کردند. منابعی از این روستا در صحبت با روزنامه ۸صبح میگویند که طالبان حتا غذایی را هم که برای این مراسم تهیه شده بود، با خود به ساختمان ولسوالی بردند و برادر بزرگتر داماد را بهشدت لتوکوب کردند.
طالبان دلیل این کار را برگزاری مراسم نامزدی برخلاف دستور طالبان عنوان و این خانواده را ۳۰۰ هزار افغانی نیز جریمه کردند.
در همین حال، شماری از باشندهگان کاپیسا میگویند که آنان نیز مخالف این اقدام طالبان هستند.
عرفانالله، یکی از ساکنان ولسوالی حصه اول کوهستان کاپیسا در صحبت با روزنامه ۸صبح، گفت: «درست است که وضعیت اقتصادی مردم خراب است؛ اما ما میخواهیم که حداقل با برگزاری مراسمی مثل شیرینیخوری، سالگرد تولد و ازدواج و … با هزینه کم، حداقل برای ساعاتی یا روزی خوشحال باشیم. طالبان از زمان حاکمیتشان به اینسو، کشور را بالای ما زندان ساختند. حتا خوشیهای ما را هم با استفاده از نام اسلام میگیرند. ما واقعاً از این وضعیت خسته شدیم.»
فرشید، یکی دیگر از ساکنان کاپیسا، خواستار پایان وضع محدودیتهای سختگیرانه از سوی طالبان است.
وی میگوید: «لطفاً از این بیشتر با سرنوشت ما بازی نکنید. اگر شکم گرسنهگان را سیر کرده نمیتوانید، خوشیهایشان را هم نگیرید. مردم کاپیسا تا امروز هیچ مراسم غیراسلامی برگزار نکردهاند. چرا ناحق بهانهتراشی میکنند. طالبان با بهانهتراشیهای بیمورد میخواهند از مردم پول بگیرند. ما خواستار پایان محدودیتها هستیم.»
مسوولان محلی طالبان در کاپیسا در حالی مبالغ طویانه را برای زنان مشخص کردهاند که وزارت حج، ارشاد و اوقاف طالبان در ماه قوس امسال رسماً اعلام کرده بود که اخذ طویانه جواز شرعی ندارد. این وزارت گفته بود که تنها مهر است که حق «زن منکوحه» میشود. طویانه به پولی گفته میشود که خانواده داماد باید حین عقد نکاح به خانواده عروس پرداخت کند.
از سویی هم، ممنوعیت موسیقی نیز از جمله مواردی بود که از همان آغاز اعلام شد. اما ممنوع شدن سایر آداب و رسومی که صدها سال است زیر پوست فرهنگ و سنتهای جامعه ریشه دوانده و درواقع از معدود دلایل شادی و امیدواری مردم است، اخیراً اعلام شده است.
با این همه، طالبان از زمان رسیدن به قدرت، محدودیتهای زیادی بر زندهگی مردم وضع کردهاند. زنان از حق آموزش، کار، فعالیت سیاسی و اجتماعی و حتا رفتن به پارکها محروم شدهاند.
مردان هم حق آزادی در پوشیدن لباس و کوتاه کردن موهایشان را ندارند و آنچه طالبان میگویند را باید انجام دهند.