امریکا و طالبان به «توافقات نهایی» نزدیک شدهاند

خلیل اسیر
نهمین دور گفتوگوهای امریکا و طالبان برای هفتمین روز در دوحه قطر جریان دارد. سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی گروه طالبان در قطر، در توییتی گفته است که گفتوگوهای دو طرف امروز چهارشنبه، ششم سنبله، نیز ادامه مییابد. شاهین افزوده است که نمایندهگان امریکا و طالبان در دور نهم گفتوگوهای خود در دوحه به «توافق نهایی» نزدیک شدهاند. او گفته است که «امیدوار هستیم به زودی به مردم مسلمان و آزدایخواه [افغانستان] مژده بدهیم.»
دور نهم گفتوگوهای امریکا و طالبان روز پنجشنبه گذشته، ۳۰ اسد، آغاز شد و تا امروز چهارشنبه به پایان نرسیده است. نمایندهگان امریکا و طالبان روز گذشته در باره «نکات نهایی» توافقنامه دوجانبه با هم گفتوگو داشتند. ناوقت دیروز گزارش شد که دو طرف موفق شدهاند در گفتوگوهای روز سهشنبه خود این توافقنامه را نهایی کنند. امریکا و طالبان تا کنون به صورت رسمی این خبر ار تأیید نکردهاند. اما از توییت سهیل شاهین اینطور برداشت میشود که کار روی نهایی کردن این توافقنامه هنوز به پایان نرسیده است.
موضع امریکا
آخرین موضع امریکا در قبال جنگ و صلح افغانستان روز سهشنبه توسط مایک پمپئو، وزیر امور خارجه این کشور، در نشستی در ایالت اندیانا اعلام شد. او که در این نشست در باره سیاست خارجی امریکا صحبت میکرد، گفت که کشورش هیچگاهی به دنبال حضور نظامی دایمی در افغانستان نبوده است. به گفته پمپئو، تلاش امریکا این است تا جنگ در افغانستان هرچه زودتر به پایان برسد و این کشور نیروهایش از افغانستان فرا بخواند. او تأکید کرد که در حال حاضر شرایط برای برقراری صلح در افغانستان فراهم شده است و باید از این شرایط استفاده شود.
وزیر امور خارجه امریکا میگوید که این کشور از یک سال به این طرف تلاش دارد تا افغانها به یک آشتی روشن دست پیدا کنند. او خاطرنشان ساخت که به درستی نمیداند فرجام این تلاشها چگونه رقم خواهد خورد. اما به گفته پمپئو، دونالد ترمپ، رییس جمهور امریکا، متعهد است تا این تلاشها به یک توافق درست منتج شود.
مایک پمپئو همچنان یادآوری کرد که جنگ امریکا در افغانستان طولانیترین جنگ این کشور است که بیش از ۱۸ سال زمان برده است. به گفته پمپئو، این جنگ آنقدر طولانی شده است که حتا جوانانی که در زمان شروع آن هنوز به دنیا نیامده بودند، حالا وارد دانشگاه شدهاند.
وزیر امور خارجه امریکا افزود که ماموریت امریکا در افغانستان شکست «القاعده» بود که این کار انجام شده است. مایک پمپئو گفت که در کنار آن، فعالیت ۱۸ ساله نظامی، دیپلماتیک و اقتصادی امریکا در افغانستان باعث دگرگونی در جامعه افغانستان شده است. او تأکید کرد که امریکا به این کارنامه خود افتخار دارد.
چگونگی رابطه افغانستان و امریکا به دنبال نهایی شدن توافقات این کشور با گروه طالبان هنوز روشن نیست. با این حال، حکومت افغانستان گفته است که همزمان با امضای توافقنامه امریکا و طالبان، یک توافقنامه دیگر بین دولت افغانستان و امریکا به امضا میرسد. طبق معلومات مقامات حکومتی، از جمله صدیق صدیقی سخنگوی ریاست جمهوری، در توافقنامه دولت افغانستان و امریکا، تعهدات دوجانبه تجدید میشود. گفته میشود که متن این توافقنامه آماده شده است ولی به دلیل حساسیت موضوع تا کنون همگانی نشده است.
محمداشرف غنی، رییس جمهور کشور، پیشتر گفته بود که با توافقات امریکا و طالبان، توافقات و پیمانهای گذشته افغانستان با این کشور لغو نخواهد شد. به گفته او، دولت افغانستان همچنان شریک اصلی جامعه جهانی باقی خواهد ماند و نیروهای دولتی به عنوان نیروهای مسلح مشروع و قانونی از حمایت جامعه جهانی برخوردار خواهند بود.
زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، نیز دو روز پیش گفته بود که امریکا در حال حاضر هم از نیروهای نظامی افغان حمایت میکنند و پس از توافق با طالبان نیز به این حمایت خود ادامه خواهد داد. او این سخن را در واکنش به یک گزارش خبرگزاری رویترز به نقل از دو فرمانده گروه طالبان که گفته بودند امریکا به دنبال توافق با این گروه حمایت خود از نیروهای افغان را متوقف میکند، بیان کرده بود. با این حال، به درستی روشن نیست که حمایت امریکا از دولت افغانستان و همچنان نیروهای نظامی وابسته به آن در چه سطح، چگونه و تا چه زمانی ادامه خواهد یافت. انتظار میرود این موضوع در توافقنامهای که قرار است بین دولتهای امریکا و افغانستان در آینده به امضا برسد، به صورت کامل روشن شود.
تلاشهای امریکا برای تسهیل زمینههای صلح در افغانستان ماه سنبله پارسال با شروع ماموریت زلمی خلیلزاد به عنوان نماینده ویژه این کشور در امور صلح افغانستان شدت یافت. زلمی خلیلزاد که نخستین دیدار رسمی خود با نمایندهگان گروه طالبان را در بیستم میزان ۱۳۹۷ با میزبانی قطر انجام داد تا کنون نه بار با نمایندهگان این گروه دیدار و گفتوگو کرده است. دور نهم گفتوگوهای نمایندهگان امریکا و طالبان که هنوز پایان نیافته است، «حساس» و «مهم» خوانده شده است. با این وصف، جزئیات دقیق پیشرفتهای دو طرف در این دور از گفتوگوها تا کنون همگانی نشده است. اما نمایندهگان امریکا و طالبان امیدوار هستند در این دور از گفتوگوهای خود به توافق نهایی دست پیدا کنند.