ورق خوردن آخرین برگ از کتاب سال
به واپسین روزهای سال خورشیدی جاری رسیدیم. این سال برای افغانستان چی داشت و بر مردمش چگونه گذشت؟ یک سال در جهان پرشتاب امروز بازه زمانی مهمی است؛ هم برای افراد و هم برای ملت‌ها. افراد می‌توانند به دستاوردهای مهمی دست پیدا کنند اگر با برنامه‌ریزی، پشت‌کار و سخت‌کوشی عمل کنند؛ هرچند شرایط هر فرد تا دیگری متفاوت است و قاعده‌ای کلی وجود ندارد که برپایه آن نسخه‌ای یک‌سان برای همه تجویز کرد. مهم‌تر اما وضعیت ملت‌ها است که در خلال یک سال چی کرده‌اند و به کجا رسیده‌اند. در جهان امروز آمار اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا به کمک آن می‌توان جایگاه کشورها را در رتبه‌بندی‌های جهانی تشخیص کرد، چه در اقتصاد، چه در توسعه، و چه در بهبود سطح زنده‌گی.
افغانستان در یک سال گذشته همچنان عضو غایب جامعه جهانی بود؛ زیرا فقدان دولتی مشروع و قابل به رسمیت شناختن، به انزوای تمام‌عیار یک کشور و مردمش از صحنه می‌انجامد. گروه طالبان در این یک سال هیچ موفقیتی در کسب اعتبار نداشت و نتوانست بهبودی در حالش بیاورد تا راه به رسمیت‌شناسی آن گشوده شود. اساساً یک گروه، بدون رضایت قاطبه مردم، به هر علت و با هر وسیله‌ای که حاکم شده باشد، بخت تبدیل شدن به حکومتی مشروع را ندارد. رأی و اراده مردم در جهان معاصر پایه اساسی مشروعیت رژیم‌ها است.
اگر افغانستان دارای نظامی مشروع می‌بود، این یک سال فرصتی بود تا نظام آموزشی کشور یک گام به جلو بگذارد، تحصیلات عالی به کیفیت بالاتر برسد، واردات و صادرات چند برابر شود، دسترسی مردم به خدمات بهداشتی افزایش یابد، زمینه‌های کار و اشتغال مساعدتر گردد، روابط کشور با سایر کشورها تقویت یابد، میزان مشارکت مردم در عرصه عمومی بالاتر رود، عرصه خصوصی به ابتکارات بیشتری دست زند، منابع طبیعی و محیط زیست سر‌و‌سامان بهتری پیدا کند و در نهایت زنده‌گی مردم با آسوده‌گی و رفاه افزون‌تری همراه شود و امید به آینده جان تازه‌ای به مردم بدهد.
آن‌چه در عمل اتفاق افتاد تصویر وارونه‌ای از این وضعیت بود. در این سال نیز مانند سال گذشته شمار بیشتری از نیروهای متخصص کشور راه آواره‌گی را در پیش گرفتند، شمار بیشتری از سرمایه‌داران به انتقال سرمایه خود به کشورهای دیگر ادامه دادند، شماری بیشتری از مردم خانه و جایداد خود را فروختند تا راه فرار از سایه طالبان را پیدا کنند، شمار بیشتری از خبرنگاران عازم دیار هجرت شدند، شمار بیشتری از زنان افغانستان با بیکاری و مشکلات اقتصادی دست به گریبان شدند، شمار بیشتری از کدرهای نظامی و امنیتی پیشین دست‌گیر و شکنجه شدند، شمار بیشتری از منتقدین گروه حاکم در معرض حبس و قتل قرار گرفتند، شمار بیشتری از فعالان مدنی به ترک کشور روی آوردند و شمار بیشتری از خانواده‌ها به فقر و مشکلات اقتصادی در افتادند.
در این میان تنها کسانی که از وضعیت خرسند هستند، اعضای گروه حاکم و مافیای هم‌پیمان آن‌اند که به منابع عایداتی بیشتری دست یافتند، فرماندهان طالبان‌اند که بر شمار ازدواج‌های مجددشان افزوده شد، قاچاق‌بران مواد مخدرند که بازارشان گرم‌تر شد و جنگ‌جویان افراطی‌اند که شرایط بهتری در سایه حاکمیت طالبان به دست آوردند. آیا سال آینده سال بهتری خواهد بود؟ آیا نیروهای مخالف طالبان منسجم‌تر خواهند شد؟ آیا عزمی ملی برای تغییر سرنوشت پدید خواهد آمد؟ سال نو شما مبارک.
