چه را بررسی می‌کنیم؟
موضع رسمی ریاست جمهوری و ریاست اجرایی این است که رهبران حکومت سندی را که قرار است امریکا و طالبان امضا کنند، بررسی می‌کنند و بعد در مورد آن موضع می‌گیرند؛ ولی حکومت اذعان می‌کند که نماینده‌گان دولت ایالات متحده یک نسخه از این موافقت‌نامه را هم در اختیارش قرار نداده است. ظاهراً سفیر خلیل‌زاد یک نسخه از این موافقت‌نامه را در اختیار رهبران حکومت قرار داده بود تا آن را مطالعه کنند و بعد آن را پس گرفته است. روشن است که این رفتار در بین دو کشور دوست، هیچ توجیهی ندارد. باید یک نسخه‌ی موافقت‌نامه‌ای که قرار است امریکا و طالبان آن را امضا کنند، در اختیار حکومت افغانستان قرار می‌گرفت. طالبان این نسخه را در اختیار دارند. دولت‌هایی که قرار است که موافقت‌نامه امریکا و طالبان را ضمانت کنند، به احتمال زیاد آن را به دست آورده‌اند. چگونه روسیه موافقت‌نامه امریکا و طالبان را ضمانت می‌کند؟ به حتم که روسیه متن این موافقت‌نامه را در اختیار دارد.
به احتمال زیاد که گروه طالبان هم نسخه‌ای از موافقت‌نامه‌ای را که قرار است با امریکا امضا کند، در اختیار کشورهای حامی‌اش قرار داده است. احتمالاً حلقات نظامی و استخباراتی پاکستان نیز به این نسخه دست یافته‌اند. هیچ بعید نیست که دولت قطر هم یک نسخه از آن را در اختیار داشته باشد. وقتی قطر آن را در اختیار داشته باشد، حتماً سازمان استخباراتی آن کشور نیز موافقت‌نامه‌ی احتمالی طالبان و امریکا را بررسی می‌کند. سندی را که استخبارات قطر و به احتمال زیاد پاکستان در اختیار دارد، حکومت افغانستان در اختیار ندارد. دو کشوری که با هم دوستی و اتحاد دارند، ایجاب نمی‌کند که با هم‌دیگر این طور رفتار کنند. سندی که دولت قطر و استخبارات آن کشور به احتمال زیاد در اختیار دارد، چرا دولت افغانستان نباید در اختیار داشته باشد؟ این رفتار ایالات متحده زیاد موجه نبود. واشنگتن باید متن موافقت‌نامه‌ای که قرار است با طالبان امضا کند را در اختیار حکومت افغانستان قرار می‌داد.
حکومت باید بسیار به وضوح توضیح بدهد که در نبود متن موافقت‌نامه‌ای که قرار است امریکا و طالبان امضا کنند، ارگ و سپیدار چه را بررسی می‌کنند؟ ارگ و سپیدار باید سند را در اختیار می‌داشتند تا آن را بررسی می‌کردند. رهبران حکومت باید واقعیت را به اطلاع شهروندان جمهوری برسانند. افغانستان بر مبنای قانون اساسی یک جمهوری است و شهروندان آن حق دارند که در مورد مسایل بسیار مهم مربوط به کشور‌شان بدانند. رهبران حکومت باید به شهروندان توضیح بدهند که واقعیت چیست، چرا موافقت‌نامه در اختیار آنان قرار ندارد و این رهبران چگونه مفاد آن را مورد بررسی قرار می‌دهند.
واقعیت دیگر این است که طالبان پای سند توافق با امریکا به نام «امارت اسلامی افغانستان» امضا می‌کنند. درست است که ایالات متحده پس از امضای موافقت‌نامه با طالبان بار دیگر بر مشروعیت دولت افغانستان تأکید می‌کند، اما سوال اصلی این است که چرا با طالبان به نام حکومت مخلوع این گروه سند امضا می‌شود؟ آیا امضای طالبان پای سند توافق با امریکا به نام «امارت اسلامی افغانستان» مورد قبول دولت افغانستان است؟ رهبران حکومت باید در این مورد موضع‌شان را روشن کنند. چرا همه‌ی کشورهای جهان از جمله ایالات متحده قبول کردند که طالبان پای سندی که با واشنگتن امضا می‌کنند، عنوان «امارت اسلامی افغانستان» را بیاورند؟ آیا آن حکومت در افغانستان قبل از سال ۲۰۰۱ مشروعیت داشت یا داعیه‌ی کنونی آن مشروعیت دارد؟ رهبران حکومت باید هرچه زودتر موضع خود را در این مورد روشن کنند و در هیچ موردی سکوت نکنند.
نکته‌ی دیگر این است که وقت اجماع فرا رسیده است. وقت آن است که همه‌ی نیروهای سیاسی و مدعیان رهبری، چه بیرون از حکومت و چه در درون آن، موضع واحد در مورد مسایلی که در این‌جا مطرح شد، بگیرند و نشان بدهند که یک حوزه‌ی مشروع دموکراسی‌خواه هم در افغانستان وجود دارد که در دو دهه‌ی گذشته متحد امریکا و جامعه‌ی جهانی بود و حالا هم پای ارزش‌هایش ایستاده است. رهبران حکومت مکلف‌اند که این اجماع را به میان بیاورند.
