جان بولتون کیست و چرا برکنار شد؟
جان بولتون در اپریل سال ۲۰۱۸ از سوی دونالد ترمپ به عنوان مشاور امنیت ملی ایالات متحده امریکا انتصاب شد. آقای بولتون در ساختار سیاسی حزبی ایالات متحده، یک جمهوری‌خواه است که پیش از این در زمان ریاست جمهوری جورج دبلیو بوش به عنوان سفیر این کشور در سازمان ملل متحد نیز انجام وظیفه کرده است.
دونالد ترمپ رییس‌جمهور امریکا ظهر سه‌شنبه به وقت آن کشور طی توئیتی گفت که از آقای بولتون تقاضای استعفا کرده و برایش گفته است که دیگر نیازی به ادامه کارش در این سمت نیست.
آقای بولتون سومین مشاور امنیت ملی آقای ترمپ بود که به نظر می‌رسد قربانی تنش‌هایی در مورد چگونه‌گی مدیریت چالش‌های سیاست خارجی آقای ترمپ شده است.
جان بولتون به تنش‌خواهی معروف است. او طرفدار حمله و بمباردمان ایران، سرنگونی حکومت کوریای شمالی و نگهداشتن سربازان امریکایی در افغانستان بود.
ترمپ در توئیت خود واضح به این موضوع اشاره کرده و گفته است که با مشاور خود اختلاف‌نظرهای جدی داشته است. ترمپ هر چند از آقای بولتون به خاطر خدماتش سپاس‌گزاری کرده اما گفته که از آقای بولتون خواستم تا استعفا بدهد. اما جان بولتون بلافاصله پس از پیام توئیتریِ ترمپ، نوشت: “من شب گذشته استعفایم را به رییس‌جمهور سپردم اما او گفت که در این مورد فردا حرف می‌زنیم.”
بولتون گفته که این تقاضای خودش بوده است نه ابتکار عمل آقای ترمپ
به هر روی، ترمپ هیچ جای‌گزینی را به جای آقای بولتون معرفی نکرده و همه چیز را به هفته آینده موکول کرده است.
بولتون در روزهای اخیر شدیدا مصروف رای‌زنی در مورد سیاست خارجی ایالات متحده با رقبای بین‌المللی کشورش بود.
بولتون دشمن سرسخت ایران است که از بمباران آن کشور نیز حمایت می‌کند. او همچنان می‌گوید به هر قیمتی که ممکن است باید رژیم کوریای شمالی کنار زده شود.
اما آقای بولتون در هفته‌های اخیر بیش از مسئله ایران و کوریای شمالی درگیر بحث مصالحه با طالبان و خروج نیروهای امریکایی از این کشور بود.
بنا به گزارش‌هایی که در مطبوعات امریکایی نیز بازتاب یافته، آقای بولتون علنا و چند بار با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان مخالفت کرده و گفته است که خطر بازگشت القاعده ممکن است امریکا را دوباره تهدید کند.
آقای بولتون از ترمپ رئیس‌جمهور امریکا خواسته بود که موافقت‌نامه با طالبان را نپذیرد، بولتون گفته بود که طالبان مسوول قتل هزاران سرباز امریکایی در ۱۸ سال گذشته بوده‌اند.
در نهایت دو روز پیش، نشستی که با حضور رییس‌جمهور غنی، طالبان و دونالد ترمپ در کمپ دیوید تدارک دیده شده بود با دستور دونالد ترمپ ملغا شد و رییس‌جمهور ایالات متحده بعدا اعلام که توافق با طالبان فعلا منتفی شده است.
علاوه بر موضوع افغانستان، در روزهای اخیر ترمپ تمایل خود برای دیدار با حسن روحانی رییس‌جمهور ایران را نیز آشکار ساخته، موضوعی که اصلا به مجاز بولتون مشاور امنیت ملی امریکا خوش نمی‌آمد.
ترمپ ظاهرا مخالف “ماجراجویی‌های امریکا” در بیرون از مرزهای این کشور است و به گفته خودش در حال جمع کردن خراب‌کاری‌های رییس‌جمهورهای پیشین ایالات متحده، اما جان بولتون از همه جنگ‌ها و تنش‌های امریکا با کشورهای مختلف دفاع کرده است.
بولتون معتقد بود که بهترین دفاع از منافع ایالات متحده، تنش با کشورهایی است که روی‌کرد ضد امریکایی دارند، اما آقای ترامپ مدت‌هاست به شکل خصوصی شکایت می‌کند که آقای بولتون خیلی مایل است تا ایالات متحده را وارد جنگ دیگری کند.
تنش میان ترمپ و بولتون پس از آن بالا گرفت که ایران یک هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده را دو ماه پیش سرنگون کرد. ترمپ قصد داشت در تلافی این رویداد به یک نیروگاه هسته‌ای در ایران حمله هوایی کند، رئیس‌جمهوری ایالات متحده گفت که تنها ده دقیقه قبل از حمله به ۳ مکان در ایران، دستور توقف حمله را داده است.
استدلال آقای ترمپ مبنی بر توقف حملات این بود که این رویداد منجر به کشته شدن ۱۵۰ تن می‌شد و به همین دلیل دستور لغو آن حمله را صادر کرد، جان بولتون اما از لغو این حمله ناراحت بود.
روی‌کرد آقای بولتون در مورد مذاکرات با کوریای شمالی نیز به همین‌گونه بود. باری آقای ترمپ زمانی که برای دیدار با کیم جونگ اون رهبر کوریای شمالی آماده می‌شد آقای بولتون در یک سفر از پیش تعیین نشده به مغولستان رفت تا ترمپ را در دیدارش با اقای اون همراهی نکند.
با همه این‌ها ، اما ظاهرا ترمپ و بولتون تلاش می‌کردند تا این اختلافات در افکار عمومی پنهان بماند.
به گفته مطبوعات امریکایی، بولتون از این که او را جنگ‌طلب بگویند هیچ‌گاه نهراسیده است. بولتون یکی از حامیان سرسخت جنگ امریکا در عراق نیز بود.
در امریکا پس از پایان جنگ عراق روحیه انتقادی‌ای شکل گرفت که جنگ عراق را در میان سیاست‌مداران امریکایی تقبیح می‌کرد اما بولتون از معدود سیاست‌مدارانی است که هنوز در آن کشور، جنگ امریکا در آن کشور را توجیه می‌کند.
ترمپ پیش از این با انتقادهایی در مورد عدم تمرکز کافی بر بولتون شنیده بود او اما گفته بود که ایرادی ندارد و خودش لحن مشاورش را آرام خواهد ساخت.
حالا به نظر می‌رسد که ترمپ نتوانسته موفق به آرام ساختن لحن جان بولتون شود. ظاهرا بولتون مانع جدی برای آقای ترمپ به ویژه در مورد رسیدن به راه‌حل در موضوعاتی چون ایران، کوریا و افغانستان بوده‌است.
ترمپ قصد دارد تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۰ به وعده‌هایی که در مورد این ۳ کشور به مردمش داده عمل کند اما ظاهرا بولتون سد محکمی در برابر تطبیق برنامه‌های ترمپ بود، سدی که حالا از مقابل رییس‌جمهور آمریکا برداشته شد. سیاست خارجی ایالات متحده در روزهای آینده احتمالا دست‌خوش تغییرات جدید و متفاوتی خواهد شد.
