کووید-۱۹ یا کرونا، بشریت را با چالشهای متعددی روبهرو ساخته است. شاید اگر این ویروس در اواخر قرن، شیوع پیدا میکرد، میتوانست بزرگترین چالش قرن لقب گیرد. کرونا برای جهانیان هنوز ناشناخته است و ملتهای زیادی را دچار سراسیمهگی کرده است. هنوز فهم بشر از ماهیت وجودی و میزان تخریب این ویروس دستخوش تغییرات لحظه به لحظه است و با وصف عبور این ویروس از شش ماههگی، بشریت تصویر واضحی نه از چگونهگی پیدایش آن دارد و نه هم از میزان گسترش، دوام، تخریب و یا سیر بقای این ویروس.
آسیبهای اقتصادی و اجتماعی کروناویروس برای جهان پیمانهای ناگوار بوده که بسیاریها را سردرگم کرده است. در این میان، نکته قابل تأمل اینجاست که اکنون جهان بیشتر از تلفات انسانی و اقتصادی دورهی کرونا، به اثرات و دگرگونیهای منفی دوران پساکرونا فکر میکند. اثراتی که میتواند محاسبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جهان را متأثر بسازد.
یکی از واقعیتهای تلخ زمان موجود این است که دولتها، بسیاری از اولیتهای مبارزه با کروناویروس را متمرکز به جغرافیای خود ساختهاند و در شرایط کنونی، نسبتا منطقی نیز به نظر میرسد. اما روی تلخ سکه این است که بسیاری از کشورهای فقیر، در زمان بحرانها، همواره امیدشان به کشورهای توسعهیافته و ثروتمند بوده است، مانند افغانستان که سالیان درازیست برای عبور از دشواریها به کمکهای جهانی و حمایت کشورهای ثروتمند چشم دوخته است. برای مردم افغانستان، هنوز به درستی تفهیم نشده که اینروزها، اولویت برای جهان، افغانستان نیست. کشورهای حامی ما برای کاهش آثار این پاندیمی، متمرکز بر جغرافیای خودشان شدهاند. در چنین شرایط میبایست، نقشه راه مدیریت بحرانها به صورت بومی تدوین و طراحی گردد. نقشهای که مبتنی برداشتهها و تواناییهای محیطی یک ملت است. باید بپذیریم که افغانستان کشوری است با اقتصاد پائین و شیوههای مبارزه توسط کشورهای ثروتمند را نمیتوانیم الگوی کار خود قرار دهد.
جامعهی ما با درک بهتر و شناسایی مجدد داشتهها و نداشتههای خود باید برای مدیریت فضای کنونی برنامهریزی کند و خود را از سردرگمی در تصمیمگیریها نجات دهد. اگر فهم و شناخت جهان در مورد کروناویروس، عملکرد و بقای آن تغییر نکند، در حال حاضر آخرین اطلاعات این خواهد بود که:
- ویروس کرونا وجود ملموس دارد و ممکن است بیشتر از تصور ما دوام بیاورد
- ویروس کرونا میتواند موج دوم و سوم به همراه داشته باشد.
- معافیت کتلوی تنها یک مرحله احتمالی است و ممکن است با تغییر رویکرد و ساختار ویروس، معافیت کتلوی بیمفهوم باشد.
- اقصاد بشر آسیب دیده و بیشتر از این آسیب خواهد دید .
- تلفات انسانی حتمی است و هنوز ادامه خواهد داشت، تنها جوامع و افراد میتوانند با اتخاذ یک سلسله تدابیر اندک، این تلفات را کاهش دهند و یا روند را تدریجی بسازند.
با این وصف، چنین به نظر میرسد که کشورها باید وارد یک تعامل با وضعیت موجود شوند. افغانستان و مردمش نیز باید موارد بالا را به رسمیت شناخته و چارهجویی کنند.
چون بحث این نوشته متمرکز بر «هرات» است، میخواهم بر مدیریت محلی در این ولایت متمرکز شوم تا مشخص شود که هرات در کدام مرحله قرار دارد و برای عبور و یا مصوون ماندن به چه اقداماتی نیاز داریم. ابتدا باید اداره محلی و مردم هرات خود را از تردید نسبت به واقعیتها و ناگزیریها بیرون بکشند و حداقل به صورت نسبی یک فهم واحد را برای مبارزه معرفی کنند . فهمیکه بتواند ظرفیت و اراده جمعی را برای مجادله با این ویروس بسیج کند.
من به گونه مثال دغدغههایی را میخواهم یادآوری کنم که ذهن هر باشندهی هرات را درگیر کرده و آزارش میدهد:
- کرونا هست و واقعیت دارد
- کرونا نیست و دروغ است
- کرونا برنامه سیاسی کشورهای کفری است
- کرونا رحمت است
- ما مردم افغانستان بدنهای مقاوم داریم و کرونا به ما آسیب نمیرساند
- بدن ما از وجود اکثر ویتامینها و مینرالها خالی است و به شدت آسیبپذیر است.
- سه ماه از پیدایش ویروس در هرات میگذرد و هرات پیک و یا اوج بحران خود را سپری نموده است.
- روزهای سختی در راه است و تلفات اصلی در هفتههای بعد پدید میآید .
- قرنطین را عملی کنید و شهر را مسدود بسازید
- قرنطین فایدهای ندارد مردم آزاری نکنید
- مردم گرسنهاند، بگذارید بازارها باز شوند وگر نه خشونت و بیبندباری پدید میآورد.
- نگذارید مردم از خانههایشان بیرون شوند.
- داکترها سربازان خط اول مبارزه هستند و قهرمان ملت.
- داکترها فاسد هستند و رسیدهگی نمیکنند.
- نمک غرغره کنید.
- چای سیاه بنوشید
- ورزش کنید تا بدن تقویت شود. ورزش نکنید و انرژی بدنتان را ضایع نسازید.
- لیمو بخورید – لیمو نخورید، گلویتان را تخریش میکند.
- تعداد تستها را بالا ببرید، تست کم است – در تست فساد است، تست فایدهای ندارد، تست را متوقف سازید.
- ماسک بزنید – ماسک نزنید.
- دستکش خوب است – دستکش خوب نیست.
- نماز را بیرون از خانه بخوانید به فتوای سعودی و الازهر توجه نکنید. نماز را در خانه بخوانید و به مسجد نروید.
در میان این همه تناقض، من به عنوان خادم شما در این شهر، مسوولیت خود میدانم که به وضع موجود سامان بدهم و دستگاه خدماترسانی را سروسامان دهم و یکدست بسازم.
آنچه مردم هرات در مورد درک اداره محلی از وضع موجود و اقداماتش باید بدانند:
1. ویروس کرونا در هرات
هرات نخستین کانون شیوع ویروس کرونا در افغانستان بود، هجوم بیسابقه مهاجران هموطن ما از ایران «یکی از کانونهای اولیه کرونا در جهان» موجب گسترش آن در هرات شد. به همین منظور، حکومت کشور به ویژه رئیسجمهور کشور از همان ابتدا بیشترین تمرکز توجه بر موضوع کروناویروس را در رباطه به هرات داشت. با وصف همه توجهات، آنچه از آن زمان تا حال در هرات به عنوان روند انتقال این پاندیمی مطرح شده است را میتوان در این چند گزینه مشخص ساخت:
- ما ویروس را با همه جهات مخربش به رسمیت شناختهایم و باید با آن مبارزه کنیم.
- روند شیوع ویروس در هرات تدریجی است و ما هنوز پیک گردشی ویروس را سپری نکردهایم .
- ویروس به شکل گسترده در سطح شهر و ولسوالیها پراکنده شده و همه مردم باید خود را در مقابل آن محافظت کنند.
- تعداد بیماران روز افزون است و احتمال بلند رفتن تلفات وجود دارد.
- شمار بهبود یافتهگان بسیار بلند است و این موضوع میتواند نکتهای امیدوار کننده محسوب شود.
2. اقدامات سکتور صحت در هرات
فعالیتهای سکتور صحت در هرات هرچند از نخستین روزهای گردش ویروس بسیج شد اما با این حال، نیاز به فعالیتهای مستمر و مداوم در این چهارچوبها تنظیم شده است:
- تقویت بخش آگاهی عامه اداره صحت و کمک به صحت عامه در راه رساندن توصیههای صحی به مردم از جمله استفاده از شبکههای اجتماعی و رسانهها – علما و نهادهای مدنی به قسمی که هر توصیه صحی بتواند به تمام خانوادههای ساکن هرات برسد.
3. چارچوب اساسی کنترل و وقایه از کرونا در سطح ولایتی
همزمان با گردش اجتماعی ویروس کرونا، تدابیر و فعالیتهای بخش صحی برای مقابله با آن نیز آغاز شد. آنچه به عنوان چهارچوب وقایوی و مبارزه با ویروس در هرات مطرح است، این موارد میتواند باشد:
- با نهایت خونسردی باید عمل کنیم و از سراسیمهگی و اضطراب دور شویم.
- به تستها تکیه نکنیم زیرا آمار بهدست آمده است از تستها ما را از واقعیت گستردهگی گردش ویروس دور میسازد و عملا نتیجه مثبت یا منفی تست، روی روند تداوی نباید تاثیر داشته باشد و معطل قرار دادن تداوی بخاطر تست مطلقا درست نیست.
- ظرفیت تستگیری ما پایین است و این امکانات در کوتاه مدت افزایش نخواهد یافت. به گونهی مثال در جرمنی در یک هفته نزدیک به یک ملیون تست گرفته شده است. در حالی که اگر ما بخواهیم یک میلیون باشنده هرات را تست بگیریم، با امکانات دست داشته ما، حدود ده سال زمان میبرد.
- تست به عنوان یک عنصر تحقیقی و سنجش باید در اختیار پژوهشگران باشد تا مراحل مختلف کاهش و افزایش را به صورت منطقوی محاسبه کنند.
- ما باید تنها حفظ الصحه (بهداشت) را بالا ببریم و در صورت وجود علائم اولیه، استراحت کنیم و مقاومت وجود را تقویت نماییم.
- اگر بتوانیم سه موضوع اساسی را در عملکرد مردم نهادینه بسازیم از بروز بسیاری از واقعات جدید و مرگها جلوگیری خواهیم کرد که این سه نکته عبارتند از :
- شستن دستها با صابون
- فاصلهگیری افراد به اندازه یکونیم تا دو متر از یکدیگر
- پوشیدن ماسک در محلات عمومی
- سکتور صحت، توان خود را برای تجرید و تداوی بالا برده است و این روند ادامه دارد. نکته قابل اهمیت این است که تیمهای تعقیب واقعات و تیمهای واقعه یابی، وظایف مشخصی دارند. یعنی تنها خدمات خاص را به بیماران خواهند رساند.
- طرح حمایت از کدرهای صحی و پرسونل طبی با مرکز کشور شریک ساخته شده است و در این طرح امتیازات فعلی و بعدی داکتران و پرسونل صحی افزایش خواهد یافت .
- بیست تیم تعقیب و رسیدهگی به بیماران با تمامی امکانات ممکن به تیمهای قبلی افزوده شدهاند و در صورت نیاز در شهر و ولسوالیها، این تیمها افزایش خواهند یافت.
- ده تیم واقعهیابی و نمونهگیری در ولسوالیهای هرات توظیف شدهاند.
- حد اقل 9 مرکز تجرید در ولسوالیهای هرات ایجاد شدهاند.
- مکانهای مناسب جهت استفاده برای مبتلا شدههای ویروس کرونا در شهر و ولسوالیها شناسایی شدهاند و به پیمانه افزایش بیماران هرکدام فعال میشوند.
- منابع بشری صحی از ظرفیت پوهنتون دولتی و پوهنتونهای خصوصی، کلینیکها و شفاخانههای خصوصی سروی شده و آماده توظیف در مراکز احتمالیاند.
- بنا به تحقیقات جدید صحی، فعلا نیازی به دفن وفیات کرونایی در بیرون از شهر نیست و سکتور صحت با حفظ و رعایت موازین شریعت اسلامی و تدابیر صحی اجازه دفن اموات را توسط اقاربشان در حضیرههای آباییشان خواهند داد. برای تطبیق این مورد فعلا سه تیم از غسالها با همه امکانات ترانسپورتی و صحی آموزش دیدهاند و در خدمت واقعات خواهند بود.
- برای رسیدهگی بهتر به مدیریت ویروس کرونا، اخیرا بخش جدیدی تحت نام «ریاست مجادله با ویروس کرونا» به تیمهای مبارزه با کرونا افزوده شده که از بهترین کدرهای صحی و طبی هرات هستند. آنها از ده روز به این سو کار خود را تحت حمایت کامل اداره محلی آغاز نمودهاند.
- فرصتهای آموزشی بیشتری برای کارکنان صحی مرتبط به کرونا تدارک خواهد شد.
- ساختارهای مدیریت کرونا در سیستم صحی به ماندگاری و استمرار خویش در سیستم صحت ولایت برنامه ریزی و اقدام خواهد نمود.
- تسهیلات صحی مرتبط به کرونا به توسعه تخصصی خویش ادامه خواهند داد، مثلا ایجاد بخشهای تخصصی دیگر که ممکن مریض مبتلا به کووید-۱۹ در عین حال به آن محتاج شود مثلا عملیاتخانهی جراحی و ولادتخانه و هیمودیالیز و سایر خدمات تخصصی دیگر
- توسعه و تجهیز بیشتر تاسیسات صحی موجود کرونا از نظر نیروی انسانی و تجهیزات و لوازم مورد نیاز
صحت عامه برای رفع عقب ماندهگی و سکتهگی بهوجود آمده در سایر بخشها و برنامههایش که به دلیل شیوع کرونا صدمه خورده اند اقدام خواهد نمود و روال عادی فعالیتهای عادی و انکشافیاش را از سر خواهد گرفت.
- تمامی بیمارانی که از سوی سکتور صحت، تستشان مثبت شناسایی گردیده، هویت و مشخصات محل سکونتشان ثبت شده و فعلا با درج در نقشه الکترونیک شهری، سیستم ردیاب انترنتی یا همان جیپیاسشان در اختیار ریاست صحت عامه، شاروالی و پولیس قرار خواهد گرفت. تیمهای تعقیب واقعات تمامی رسیدهگیهای لازم را به این افراد که در خانههایشان تجرید شدهاند، عرضه میکند.
- همزمان با مبارزه علیه ویروس کرونا و رسیدهگی به بیماران آن، ما باید سکتور خدماترسان صحت عمومی را نیز تحت کنترل داشته باشیم. متاسفانه سطح خدمات صحی غیرکرونایی در مراکز دولتی و مراکز شخصی افت کرده است . یکی از دلایل عمده این افت، بدگمانی مردم از آلوده بودن مراکز صحی میباشد و نیز از سویی نگرانی داکتران از آلوده بودن مراجعهکنندهگان. در طرح جدید از بودجه مبارزه با کرونا، نیازمندیهای شفاخانه حوزوی هرات نیز درنظر گرفته شده است تا داکتران بتوانند با نگرانی کمتر روند خدماترسانی را سرعت بخشند.
- اداره محلی، افزایش بیماران را در شهر هرات یک امر قابل پیشبینی میداند و نخواهد گذاشت که افزایش بیماران و تلفات ناشی از آن، موجب سراسیمهگی و سوءمدیریت شود. همه نهادها برای عبور از بحران باید تا رسیدن به موفقیت، امیدوارانه خدماترسانی کنند. همه دنیا برای مهار این وضعیت بسیج شدهاند و ما نیز در کشور و شهر خود باید نقش و رسالت انسانی و مکلفیت اداری و وجدانی خود را به مرحله عمل در آوریم.-
4. قرنطین
همه محدودیتهای تردد و ممانعت از اجتماعات برای حفاظت از جان شهروندان هرات است. بنابر این اساسا باید ابتدا ما بررسی کنیم که جامعه شهری هرات از لحاظ تعاملات اجتماعی، چرخهی اقتصادی، نانآوری روزمره و منابع تغذیه و تامین خانواده، ساختمانسازی شهری، پراکندهگی و یا تمرکز مراکز خدماترسان ، نیازمندیهای روزمره شهروندان، میزان تابعیت از قانون و دساتیر مجریان قانون، ارجگذاری به حقوق یکدیگر و میزان اهمیت به سلامت جسمانی چه ساختاری دارد. پس از آن تصمیم بگیریم که محدودیتهای دوره مجادله با کرونا را برای آنها تبلیغ کنیم .
ما باید بپذیریم که طرح اولیه ما برای عملی کردن قیود روزگردی، اشکالات تخنیکی و اجتماعی داشت ، اگرچه ناگزیری و خلا معلومات در روز های اول قابل درک است و نباید اداره محلی را ملامت ساخت اما به تدریج باید در خور شناخت هرات شیوه مدیریتی ما تغییر میکرد.
نگاه فعلی اداره محلی به محدودیت های رفت و آمد
- با توجه به اینکه کشورهای بزرگ و غنی دنیا هم به این نتیجه رسیدهاند که توقف چرخههای اقتصادی جامعه زیانبار است و ناگزیر هستند به تدریج جریان زندهگی شهری را به حالت اصلیاش برگردانند، ما نیز باید بر این مسئله متمرکز شویم.
- زیرساختهای اقتصادی جامعه ما بسیار شکننده است و حتی در شرایط غیرکرونایی هم نتوانسته است به نیاز های متعدد پاسخ بگوید. همواره اثرات آن را ما در بیکاری روزافزون، ناگزیری جستوجوی کار در کشورهای همسایه، رویآوری به اقتصاد نامشروع و کاذب، سرقتهای خیابانی، اختطاف، کشتوقاچاق مواد مخدر و دستبرد به داراییهای دولتی دیدهایم، حال آنکه محدودیتها و قرنطین دوره کرونا بر همه این موارد سنگ تمام گذاشت و بهانه اصلی را برای بی بندباری و جستوجوی اقتصاد نامشروع فراهم ساخت.
- آمار اولیه اداره محلی نشان میدهد که وضع قرنطین در گام اول اشتغال نزدیک به 300 هزار تن را متوقف میسازد و این 300 هزار تن آنانی هستند که با فراهمآوری نیازمندیهای شهروندان، نان حلالی را برای خانواده های خود کمایی کردهاند ولی با وصف ناچیز بودن درآمد خود باز هم به اقتصاد سیاه و نامشروع روی نیاوردهاند.
- وقتی ما با سراسیمهگی، نظم خودساختهی این جوامع را به مخاطره میاندازیم و هیچ نوع مکلفیت و مسئولیتی را هم در قبال امرار معاش و نان شب این جماعت در خود نمیبینیم، این در نوع خود یک بی عدالتی است .
- در هیچ کتاب و دفترچه دولتی ثبت نیست که چه کسی در این شهر از چه مجرایی و چگونه و به چه مقدار نان کمایی میکند. زمانی که با وضع قرنطین این فرصتهای بازار متوقف میشود، مسوولان هیچ آدرسی را از این افراد نخواهند داشت تا حتی وضعیت زندهگی شخصیشان را کنترل کنند، چه رسد به اینکه برای چهار ماه معیشت آنها را تامین نمایند. حقیقتا، من به عنوان خادم و والی این شهر نمیتوانستم غیرمسوولانه بیش از این زندهگی اقتصادی این افراد را متوقف بسازم.
- دولت مرکزی با دستور جلالتمآب رئیسجمهور کشور با طرح برنامه توزیع نان توانست برای سه هفته حداقل روزانه ده قرص نان را برای 61 هزار خانواده توزیع کند، حال بگذریم از اینکه ما در سطح محل چقدر صادقانه و عادلانه این طرح را تطبیق کردهایم، باید به این فکر کنیم که تداوم پرداخت هفته 46 میلیون افغانی برای توزیع نان تنها در هرات برای دولت ممکن است؟
رفتوآمدهای غیر ضروری
- در حدود 5 ماه است که در سراسر جهان و سه ماه است که در ولایت هرات، اطلاعرسانی از خطر کرونا به شدت جریان دارد . دولت، رسانهها ، جامعه صحی و مدنی و اکثرا علما دراین مدت از مردم خواستهاند که تدابیر صحی را رعایت کنند و با زندهگی خود بازی نکنند. اگر پس از این همه تلاش، هنوز هم عدهی زیادی با بیپروایی و بدون اینکه نیاز مبرمی بر رفتوآمد داشته باشند، این تدابیر را رعایت نمیکنند، مشکل از کجاست ؟ آیا منطقی است که سر چهار راهیهای شهر، سربازان پولیس با تفنگ مانع رفتوآمدهای غیر ضروری گردند ؟ در شهر هرات بنا به تقسیمات تشکیلاتی پولیس، هر سرباز وظیفهی تامین امنیت یک هزار شهروند را دارد. آیا کنترل این حجم از مردم مقدور است؟
- در کشورهای دیگر دنیا وقتی یک شهروند از دستور پولیس سرپیچی میکند، جریمه میشود. حال چه بخواهد و چه نه از حساب بانکی شهروند کاسته میشود. پولیس ما چگونه شهروند خاطی را جریمه کند ؟ آیا بهجز درگیری فیزیکی راه دیگر باقی می ماند؟ آنهم در وضعیتی که در چندین چهار راه دو سرباز حضور دارند.
- بنا بر اطلاعات اداره ترافیک هرات، نزدیک به 70 هزار واسطه غیر قانونی (ویشی) در شهر تردد میکند، در صورت نیاز به برخورد با واسطههای در حال حرکت، آیا این واسطهها پلیت قانونی دارند ( که ندارند ) تا با ثبت ان اقدام به جریمه شود؟
- مسدود ساختن چهارراهیها و یکطرفه ساختن خیابانها، بهجز افزایش ازدحام ، چیزدیگری را در پی نخواهد داشت .
- علت پذیرفتن مسدود ساختن خیابانها و ممانعت از تردد در روزهای عید این بود تا عدهای از شهروندان، دستکم رفتوآمدشان کاهش یابد،چرا که بیم آن میرفت مه دید و بازدیدهای عیدانه، سرعت شیوع ویروس را افزایش دهد.
رفتوآمدهای ضروری
با وضع محدودیت تردد و قرنطین، بیتردید نهادها و دوایریاند که ضرورت به تردد و گردش در شهر و حومه دارند، این نهادها و حتی افراد باید از قبل شناسایی شوند. میتوان گفت که نهادها و افرادی که اجازه تردد در ایام قرنطین یا محدودیت تردد را دارند ، اینها اند .
- کارمندان صحی
- پرسونل شبکه برق برشنا
- شبکه آبرسانی
- خدمات شاروالی
- موسسات کمک رسان
- نهاد های امنیتی و کشفی
- اصناف توزیع کننده مواد اولیه
- صنعتکاران تولید کننده مواد مورد نیاز
- تجار وارد کننده موارد اولیه و مورد نیاز
- پرسونل دولتی اداری و خدماتی
- خبرنگاران
- نهادهای مدنی کمکرسان و رضاکار
- نهادهای خیریه
- نمایندهگیهای سیاسی بینالمللی
- نهادهای ناظر همچون شورای ولایتی، شورای ملی، انجمن وکلای گذر و شورای شهر
- مسوولان پروژههای حیاتی ملی
به تنهایی خود تردد این همه نهاد در شهر با اینکه بسیار زیاد است، اما ضروری پنداشته میشود در غیر آن مدیریت خدمات به سکتهگی مواجه میشود. حال وقتی ساختار شهری شهر هرات بهگونهای است که هرکه خواسته باشد به هر نقطه برود باید بلاخره از خیابان مرکزی شهر یعنی «حوض کرباس الی نو آباد» عبور کند و این دلیل اصلی ازدحام خیابانهای مرکزی است . باید طرحی با همکاری ترافیک روی دست گرفته شود که تنها نهادهای کمکرسان اجازه تردد داشته باشند .
مسدود ساختن چهارراهیها بزرگترین چالش برای نهادهای کمکرسان بوده است که همواره پشت ازدحام ترافیکی سرکها منتظر ماندهاند.
-
تدابیر وقایوی شهروندان
- در صورتیکه رفتوآمدهای سطح شهر از سوی دولت متوقف گردد و خیابانها همه خالی از رفتوآمد گردند، باید مشخص شود که شهروندان کجا هستند.
- آیا واقعا در خانهها و اتاقهای انفرادی، خود را محافظت میکنند؟
- آیا فاصله خود با دیگر اقارب، همسایهها و نمازگزاران را رعایت کردهاند؟
- آیا از رفتن به مهمانی و پذیرفتن مهمان خودداری میکنند؟
- آیا فرزندانشان که عامل خاموش انتقال ویروس به خانه هستند در کوچه و محل با دیگر کودکان همبازی نیستند؟
- آیا از ماسک استفاده میکنند و یا دستهایشان را منظم با مایع شوینده میشویند؟
- نیاز مندیهای خانه خود را تحت کدام شرایط صحی تهیه مینمایند؟
با ذکر این موارد به این نتیجه میرسیم که تنها جلوگیری از عبور و مرور در خیابانهای اصلی راه و چاره نیست و هر شهروند و هر خانواده باید بخشی از تدابیر صحی را در محیط زندهگی خود به صورت اجباری تطبیق کند.
شیوه مدیریتی اداره محلی
اداره محلی در هرات به عنوان تنها مرجع تنظیم کننده قوانین و تصامیم دولت در عرصه مبارزه با ویروس کرونا، برنامهها و فعالیتهای ذیل را به عنوان مسوولیت اصلی خود روی دست گرفته است:
- اداره محلی با تمام قوت و امیدواری با ویروس مبارزه خواهد کرد و تمام امکانات محلی را در این امر بسیج خواهد ساخت.
- اداره محلی از حمایت رضاکاران مدنی و سکتور خصوصی ممنون و مشکور است و بدون ایشان در امر مبارزه با کرونا کامیاب نخواهد بود. بنا روند تقسیم وظایف با سرعت انجام خواهد یافت .
- در گذشته کمترین توجه به ولسوالیهای هرات صورت گرفته است و اداره محلی در 19 ولسوالی تیمهای خدماتی خود را افزایش میدهد.
- ساحات تحت کنترل مخالفین دولت از نظر دور نیست و اداره محلی، قسمتی از بودجه را برای این مناطق در نظر گرفته است. ولسوالان و بزرگان و متنفذین محلی با مخالفین دولت مذاکره را آغاز نمودهاند تا از انتقال مواد صحی و معلوماتی به این مناطق جلوگیری نکنند.
- اداره محلی فعالیت اصناف ضروری را باز نگه خواهد داشت و تلاش میکند تا با تدابیر حفظ الصحه، بخش بیشتری از بازار اقتصادی را باز نگه دارد . همزمان اصنافی که هنوز توقفشان ضروری پنداشته میشود اجازه فعالیت نخواهند یافت.
- اداره محلی بنا به توافق با اتاق اصناف و پیشهوران، شاورالی و ریاست صحت عامه هرات، طرح توزیع ماسک را از صندوق اتاق پیشهوران، کمکهای خیرین و اندکی از بودجه مبارزه با کرونا تطبیق خواهد کرد اما در دراز مدت مطابق طرح، این خود اصناف هستند که باید با سادهترین امکانات، سیستم تهویه لازم را برای مکانهای فعالیت خود و ماسک برای خود تهیه کنند. تا کنون از مرجع بودجه مبارزه با کرونا ،حدود 120 هزار ماسک آماده شده بود که اجبارا 100 هزار آن برای نماز گزاران روز عید توزیع شد. اکنون خط تولید و تهیه ماسک با سرعت فعال است و اولویت را پس از سکتور صحی به اصناف قایل خواهد شد.
- رهنمود شیوههای رفتاری شهروندان در زمان بیماری ناشی از کرونا تدوین شده است و شهروندان تنها از طریق صفحات مجازی و رسانهها میتوانند این رهنمود را دریافت کنند در این رهنمود مکلفیتهای شهروندان تشخیص شده و میباید از سوی خانوادهها عملی گردد. بهدلیل آلوده شدن اوراق به ویروس، اداره محلینمی تواند رهنمود را پرنت نماید و به شهروندان برساند.
- علمای دینی هرات قطعنامه عمومیشان را صادر نمودهاند و در امر مبارزه با کرونا دیگر اختلاف دیدگاه در بین علما وجود ندارد .
- فاصلههای اجتماعی در مراکز رسمی دولتی و خصوصی با تاکید رعایت خواهد شد اما مردم باید خودشان در این امر وارد اقدام گردند، دولت توصیههای لازم را در این رابطه خواهد داشت .اما عجالتا با قوه قهریه، فاصلههای اجتماعی مردم را اجباری نخواهد ساخت. تیمهایی از رضاکاران مدنی ثبت شدهاند، آنها در امر ایجاد فاصلهها در اماکن مزدحم تحت هدایت جامعه صحی عمل خواهند کرد.
- طرح معافیت برق، مالیه، آب، کرایههای اماکن دولتی و غیره نیاز به فیصلههای ملی دارد و تطبیق آن در سطح محل ناممکن است. برنامه بخشش بل مصرفی دوره کرونا، آنهم برای آنانیکه کمتر از یکهزار افغانی مصرف کردهاند در هرات عملی نیست و باید بیشتر کارشناسی گردد. بودجه فعلی هرات برای مبارزه با ویروس و خدمات به بیماران است و اداره محلی موافق به پرداخت آن به برشنا نیست.
- یک تیم متشکل از اتاق تجارت، اتاق صنعت، اتاق اصناف، اتاق زراعت و مالداری، اتاق زنان تجارت پیشه، ریاست اقتصاد، ریاست پوهنتون هرات، فعالان جامعه مدنی، خبرنگاران، شورای ولایتی و مقام ولایت تنظیم شده است و این تیم قرار است تمامی آسیبهای اقتصادی دوره کرونا را تشخیص داده و ثبت نماید . این اطلاعات به هیچ وجه نباید خسارتدیدهگان را متوقع ساخته و امیدوار بسازد که حتما دولت جبران خسارت میکند، بلکه این اطلاعات با دولت جمهوری اسلامی افغانستان شریک ساخته خواهد شد تا در سنجش ملی سهم آسیب هرات مشخص گردد. اگر در آینده دولت قرار بود با متضررین تعاملی داشته باشد در بحث معافیت بعضا تکسها و مالیهها، پیشاپیش اسناد محلی آماده باشد.
- اداره محلی از همه نهادهای حاشیهای و فرعی نیز میخواهد که محاسبات اداری، مالی و مسائلی از این دست خود را برای بعد از کرونا بگذارند. اتهام به سکتورهای خدمترسان چیزی بهجز تضعیف روحیهیشان در پی نخواهد داشت. نهادهای ناظر از وضعیت تخنیکی، مالی و اداری از سوی دولت مشخص شدهاند که متشکل از امنیت ملی، اداره سارنوالی، مستوفیت، ریاست صحت، شورای ولایتی، نهادهای مدنی، خبرنگاران و مقام ولایت میباشند. بنا بر این جای هیچگونه نگرانی در این عرصه نیست. اداره محلی با اظهار نظر های غیر مسوولانهی شماری از افراد و نهادهایی که موجب تضعیف روحیه نیرو های امنیتی، پرسونل صحی و پرسونل خدماتی گردند، برخورد قانونی مینمایند.