رییس طالبان برای فابریکه کود و برق در ولایت بلخ به بازنشسته‌گان این فابریکه تولیدی دستور داده است که تا چهارم عید رمضان خانه‌های دولتی را تخلیه کنند. بازنشسته‌گان این فابریکه اما حاضر به ترک خانه‌های دولتی نیستند و می‌گویند که عمر خود را صرف خدمت در این فابریکه کرده‌اند و اکنون حق دارند تا پایان عمر در این خانه‌ها زنده‌گی کنند. اعضای اتحادیه کارگران فابریکه کود و برق نیز می‌گویند که طالبان در نزدیک به دو سال گذشته از راه‌های مختلف بالای کارگران و کارمندان این فابریکه فشاور وارد می‌کنند تا وظیفه‌های خود را ترک کنند. فعالان مدنی در بلخ این اقدام طالبان را غیراصولی توصیف می‌کنند و می‌گویند که فرماندهان طالبان به منظور راضی نگه‌داشتن افراد خود مجبورند برای آنان وظیفه، خانه و امکانات دیگری فراهم بسازند.
احمد (نام مستعار) یکی از کارمندان فابریکه کود و برق بلخ، در صحبت با روزنامه 8صبح، می‌گوید که قاری خالد، رییس این فابریکه، به‌صورت سیستماتیک و آرام دست به تصفیه قومی زده و ماموران این فابریکه را به بهانه‌های گوناگون از بست‌های مهم و بلند تبدیل و به جای آنان افراد خود را مقرر می‌کند. این عضو اتحادیه فابریکه کود و برق می‌افزاید که رییس این فابریکه دولتی سال گذشته بالای باشنده‌گان «ساحه رهایشی» که محل سکونت صدها کارگر و مامور این کارخانه است، فشار آورد تا پول صرفیه برق را بپردازند، در حالی که در سال‌های گذشته آنان از پرداخت صرفیه برق معاف بودند.
احمد علاوه می‌کند که قاری خالد یک هفته پیش دستور داده است که کارگران بازنشسته دوره‌های پیشین باید خانه‌های ساحه رهایشی را ترک کنند؛ زیرا در حال حاضر کارمند برحال این فابریکه نیستند. به گفته او، این دستور غیرمترقبه رییس طالبان برای فابریکه کود و برق همه خانواده‌های ساحه رهایشی را شوکه ساخته است.
اعضای اتحادیه کارگران فابریکه کود و برق توضیح می‌دهند که بیش از 200 کارمند بازنشسته با خانواده‌های خود در ساحه رهایشی فابریکه کود و برق بلخ زنده‌گی می‌کنند که همه آنان جوانی خود را در راه خدمت به شکوفایی کشور و فعال نگه‌داشتن این کارخانه صرف کرده‌اند. اکنون اما طالبان برق این ساحه را قطع کرده و به بازنشسته‌گان دستور داده‌اند تا ساحه را ترک کنند.
یکی از بازنشسته‌گان این فابریکه که نخواست نامش در این گزارش درج شود، می‌گوید: «ما در شرایط بد اقتصادی قرار داریم. هزینه بازنشسته‌گی ما کفایت زنده‌گی روزمره ما را نمی‌کند و در این ماه مبارک رمضان علاوه بر تشویش فقر و ناداری، غم اخراج از ساحه رهایشی نیز افزوده شده است. در این ماه مبارک رمضان برق بیش از 200 خانواده بازنشسته را قطع کردند. کجای این کار به اسلام و قانون برابر است؟» این باز نشسته می‌افزاید: «به جای این‌که ما تشویق شویم، ما را از خانه و کاشانه ما که هر کدام ما 40 یا 50 سال در آن زنده‌گی کرده‌ایم، به زور اخراج می‌کنند. ما در شرایطی فابریکه را فعال نگه داشتیم که جنگ بود و مرمی از هر طرف می‌بارید و بسیاری از رفقای ما کشته شدند.»
یکی دیگر از ماموران بازنشته فابریکه کود و برق می‌گوید: «بعد از تهدید اخراج و قطع برق منازل، به رییس عریضه داده‌ایم که درباره تصمیمش بازنگری کند. در ماه مبارک ما به کجا برویم. قاری خالد بعد از چند ساعت انتظار امر وصل دوباره برق را داد، ولی گفت تا چهارم عید رمضان وقت دارید که در ساحه رهایش باشید، تا آن وقت برای خود جا و خانه پیدا نمایید، در غیر آن به زور شما را اخراج می‌کنیم.»
با این حال، استادان دانشگاه و فعالان مدنی در بلخ، این تصمیم طالبان را غیراصولی توصیف می‌کنند و می‌گویند که فرماندهان طالبان مجبورند برای راضی نگه‌داشتن جنگ‌جویان خود، برای آنان خانه، وظیفه و امکانات دیگر را فراهم کنند. یکی از فعالان مدنی در بلخ به شرط فاش نشدن نامش به روزنامه 8صبح گفت: «فرماندهان طالبان 20 سال مردم ساده را علیه دولت و ملت افغانستان به جنگ انداختند و بسیاری آنان در این راه کشته شدند، اکنون با دادن خانه و کار در ارگان‌های دولتی و زمین مجبور هستند آنان را راضی نگه دارند. این برنامه طالبان در ولایت‌های سرپل، فاریاب و تخار با کوچ دادن اجباری مردم و گرفتن زمین و خانه‌های‌شان ادامه داشته است.»
این در حالی است که کارخانه کود و برق در سال ۱۳۵۰ خورشیدی در هژده‌کیلومتری غرب شهر مزارشریف در ولسوالی دهدادی ولایت در ساحه 65 هکتار زمین به همکاری اتحاد جماهیر شوروی سابق تأسیس شد و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این فابریکه دولتی روزگاری یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولیدی در بخش کود کیمیاوی و برق در کشور بود. از دهه 60 خورشیدی به بعد در‌اثر تحولات سیاسی و جنگ‌های داخلی در کشور این کارخانه از رونق تولید باز ماند. در دوره جمهوریت از میان سه ماشین تولیدی تنها یک پایه آن فعالیت داشت و از سه هزار کارگر و مامور به یک هزار و 500 نفر کارگر کاهش یافته بود. تولیدات این فابریکه نیز در یک شبانه روز به کمتر از دو هزار خریطه کود کیماوی رسیده بود.
تنها کارگران و ماموران فابریکه کود و برق نیستند که از سوی طالبان وادار به ترک خانه‌های دولتی و وظایف‌شان می‌شوند، بلکه سال پار مسوولان قول‌اردوی الفتح طالبان (قول‌اردوی ۲۰۹ شاهین) نیز افسران بازنشسته ارتش را از ساحه رهایشی این قول‌اردو اخراج و به جای آنان افراد وابسته به خود را جابه‌جا کردند.
