نگرانی نظامیان پیشین جدی است
طالبان با آغاز حملات‌شان ولایت‌ها، نظامیان پیشین را به تسلیم شدن فراخواندند. آنان با فرستادن بزرگان محل در ولسوالی‌های مختلف، تلاش کردند که نظامیان را به ترک پاسگاه‌ها و پایان دادن جنگ تشویق کنند. در برابر آن، گفته شد که این افراد به زنده‌گی عادی‌شان بازمی‌گردند و طالبان به آنان صدمه‌ای نمی‌رسانند. زمانی‌که طالبان بر کابل تسلط یافتند، عفو عمومی اعلام کردند و گفتند که با هیچ کسی کار ندارند. این کار در چندین مرحله صورت گرفت. مسوولان طالبان بارها گفتند که نظامیان پیشین مصونیت خواهند داشت. سرانجام ملا یعقوب، وزیر دفاع حکومت سرپرست طالبان در اوایل میزان گفت که هیچ طالبی حق کشتن نظامیان قبلی را ندارد.
اکنون که حدود سه ماه از تسلط طالبان بر افغانستان می‌گذرد، وضعیت متفاوت است. در روزهای اخیر خبرهای متعددی از لت‌وکوب، بازداشت و ترور نظامیان پیشین نشر می‌شود. بیش‌تر خبرها از سوی منابع در ولایات تأیید شده است. این موارد در پایتخت نیز اتفاق می‌افتد. حدود یک هفته پیش، یک نظامی در کابل ترور شد و سپس خانواده وی دریافتند که این کار از سوی عناصری در داخل طالبان انجام شده است که با آنان از گذشته خصومت داشته‌اند. با این حال، این خانواده نتوانست به دلیل عواقب فاش شدن هویت قاتل، قضیه را رسانه‌ای کند. از این دست رویدادها زیاد اتفاق افتاده است. بیش‌تر موارد قتل نیز برچسب «خصومت شخصی» دارد. طالبان تاکنون هیچ موردی از این قتل‌های هدف‌مند را به گونه رسمی تأیید نکرد‌ه‌اند و مسوولیت آن را نیز نمی‌پذیرند.
در آخرین مورد، وال استریت ژورنال گزارش داد که شماری از نظامیان پیشین به دلیل تحت تعقیب بودن و احتمال کشته شدن‌شان از سوی نیروهای طالبان، به صفوف گروه داعش پیوسته‌اند. هرچند طالبان این موضوع را رد کردند، اما این احتمال هنوز مطرح است. هم‌چنان افزایش حملات داعش در افغانستان، گمانه‌زنی‌ها در این مورد را قوت می‌بخشد.
نظامیان پیشین سرانجام به این موضوع و تهدیدهای‌های موجود واکنش نشان دادند. شماری از آنان روز یک‌شنبه، پانزدهم عقرب با فرستادن نامه سرگشاده به روزنامه ۸صبح و برخی رسانه‌ها، از ردیابی و کشته شدن‌شان ابراز نگرانی کردند. آنان گفتند که در کنار وضعیت بد اقتصادی، از سوی طالبان تعقیب می‌شوند و خانه‌های‌شان نیز تلاشی می‌شود. به گفته این نظامیان، خبرهای پیوستن آنان به گروه داعش دروغ است و تلاش جریان دارد که از این طریق، برای کشتن‌شان توطئه شود.
آنان در بخشی از این نامه از نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستند که موضوع این کارمندان با حکومت سرپرست طالبان را یک‌طرفه کنند. این نظامیان تصریح کردند که اگر در این راستا اقدام نشود، کشتار جمعی نظامیان پیشین از سوی طالبان شکل می‌گیرد. با آن‌که آنان پیوستن به داعش را رد کردند، اما گفتند که اگر طالبان و جامعه جهانی به خواست و حقوق بشری‌شان توجه نکنند، آنان برای زنده ماندن به هر کاری دست می‌زنند.
واضح است که نظامیان پیشین در حال حاضر با وجود ادعای عفو عمومی طالبان، حتا به عنوان یک شهروند مصونیت ندارد. آنان در نقاط مختلف از سوی افراد مسلح که بیش‌تر اعضای طالبان یا وابسته‌گان آنان هستند، تعقیب، بازداشت و ترور می‌شوند. هیچ فردی هم مسوولیت این رویدادها را برعهده نمی‌گیرد. بیش‌تر نظامیان پیشین هم اکنون در خفا به سر می‌برند و نمی‌توانند که به زنده‌گی عادی‌شان ادامه دهند. این کار سبب شده است که نظامیان پیشین و خانواده‌های‌شان با مشکلات جدی اقتصادی روبه‌رو شوند.
متاسفانه حکومت سرپرست طالبان هنوز رویکرد واضح در مورد مصونیت نظامیان پیشین نداشته است. با وجود نشر خبرهای پیهم از ترور آنان، مسوولان طالبان هیچ گونه واکنشی نشان نداده‌اند. حتا اگر طالبان بخواهند با هر روشی خود را برائت دهند، بی‌توجهی‌شان به این مساله ثابت می‌سازد که کشته شدن پیهم نظامیان پیشین هنوز برای‌شان بی‌اهمیت است. این بی‌تفاوتی به جنگ‌جویانی که در گذشته می‌جنگیدند، فرصت می‌دهد که انتقام بگیرند و خصومت‌های شخصی‌شان را به پیش ببرند.
ترور پیهم و هدف‌مند نظامیان پیشین می‌تواند شرایط امنیتی کشور را پیچیده‌تر سازد. همان‌گونه که آنان گفتند، در صورت ادامه روند ترورها، مجبور می‌شوند که برای زنده ماندن‌شان به هر کاری دست بزنند که به گفته‌شان، عواقب آن غیرقابل پیش‌بینی است. این کار زمینه را برای گروه‌های مختلف، حتا داعش، فراهم می‌کند که با استفاده از فرصت، از نظامیان آسیب‌پذیر برای کسب مقاصد‌شان استفاده کنند. بهتر است که به مصونیت نظامیان پیشین به عنوان یک موضوع فوری توجه شود. بی‌تفاوتی در این راستا و ادامه کشتارهای پراکنده این افراد، برای افغانستان گران تمام می‌شود.
