شماری از جوانان در ولایت هرات میگویند که وضعیت موجود آنان را سردرگم و ناامید کرده است. در همین حال، مقامهای محلی حکومت سرپرست طالبان در هرات، جوانان را آینده کشور میدانند و میگویند که روزهای خوبی برای جوانان و کشور در راه است. آرش بشیریار، یکی از جوانان هرات، میگوید که بسیاری از جوانان به فکر پیدا کردن راه بیرونرفت از کشور هستند. بشیریار میافزاید: «حالا هم مانند حکومت جمهوریت است. شعار و حرف برای داشتن پلان، برنامه و جوانسازی وجود دارد؛ اما ما تا حالا در عمل چیزی ندیدیم و هماکنون هیچ بستر مصون شغلی، امنیتی و اقتصادی برای جوانان وجود ندارد.»
عبدالله (نام مستعار)، یکی دیگر از جوانان هرات، مقامهای حکومت طالبان را به وعدهخلافی در برابر شعارهایشان متهم میکند. وی میافزاید: «هماکنون جوانان نمیتوانند برنامههای فرهنگی و اجتماعی برگزار و حتا به گونه آزادنه صحبت کنند، چه امیدی وجود دارد که باید بمانند در کشور، طالبان باید از شعارهای میانخالی بیرون شوند.» به باور این جوان هراتی، بسیاری از جوانان، بهویژه قشر تحصیلیافته هرات، کشور را حتا از راه قاچاق ترک کرده و شمار اندکی که در این ولایت باقی ماندهاند در یک سردرگمی کامل به سر میبرند. با این همه سیدحصین نعیمی، آمر جوانان ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات، میگوید که آنان در تلاشاند، تا با ایجاد انگیزه میان جوانان بتوانند جلو ترک وطن را بگیرند. آقای نعیمی در صحبت با روزنامه 8صبح، میافزاید: «جوانان با برگزاری برنامهها و همایشها باید به جهانیان نشان دهند که وطن را ترک نمیکنند، مقامهای امارت اسلامی نیز با دیدن این برنامهها به این قشر توجه بیشتر خواهند کرد.»
این در حالی است که با روی کار آمدن طالبان در کشور، تمامی ریاستها و بستهای بلند اداری و حتا در تازهترین تعیینات حکومت سرپرست طالبان در سطح بلند کشوری، معینیت امور جوانان وزارت اطلاعات و فرهنگ به یک بزرگسال اختصاص داده شده است. بصیراحمد آرامجو، فعال مدنی، در صحبت با روزنامه 8صبح میگوید که شیوهها و عملکردهای کنونی طالبان و عدم موجودیت آزادیهای فردی، جوانان را در ولایت هرات در تنگنا قرار داده است. آرامجو میافزاید: «فشارهای زیادی از ابعاد گوناگون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و حتا کاری سبب شده است تا زندهگی برای جوانان دشوار و زمینههای فرار مساعد شود.» به باور این فعال مدنی، در کنار بحرانهای موجود اقتصادی، عدم تخصصگرایی مقامهای حکومت سرپرست طالبان نیز یکی از عواملی است که میتواند فرار جوانان و ناامیدی این قشر نسبت به آیندهشان در کشور را بیشتر کند.
فرار مغزها، بهویژه نیروی جوان از سالیان زیادی در کشور جریان دارد؛ اما با حاکمیت طالبان در کشور، نبود کار و عدم موجودیت مصونیت جانی سبب شد تا این روند شدت بیشتری پیدا کند. نعیمالحق حقانی، رییس اطلاعات فرهنگ حکومت سرپرست طالبان برای ولایت هرات، جوانان را آینده کشور میداند و تاکید میکند که باید این قشر با همکاری طالبان تلاشهای خود را برای بهبود وضعیت کشور به خرج دهد. آقای حقانی میافزاید: «روزهای خوبی پیش روی ما قرار دارد و جوانان باید امید داشته باشند به آینده خوب و در عین حال، ترک کردن کشور راه حل نیست و میتواند به بیثباتی کشور بینجامد.»
فرار سرمایههای علمی و جوانان کشور پس از آن شدت گرفت که طالبان بر تمام شهرهای کشور حاکمیت پیدا کردند. در پانزده روز پس از حاکمیت طالبان، کشورهای غربی، بهویژه امریکا حدود 110 هزار افغان را از کشور خارج کردند. روند تخلیه جوانان و افراد آسیبپذیر همین اکنون نیز به شکل پراکنده جریان دارد.