شماری از باشندهگان بلخ میگویند که فقر و تنگدستی در این ولایت بیداد میکند و اکثریت مردم هزینهای برای امرار معیشت ندارند. آنان تاکید میورزند که در سه سال سلطه طالبان، روزهای دشوار و طاقتفرسایی را سپری کردهاند و نسبت به آینده خود نیز بهشدت نگرانند. این باشندهگان میافزایند که در نرخ مواد خوراکی و مواشی نسبت به سالهای گذشته تغییرات به وجود نیامده، اما آنان به دلیل فقر و بیکاری، قدرت خرید خود را از دست دادهاند و توانایی خرید مواشی برای قربانی را ندارند.
عبدالله، باشنده روستای سرآسیاب ولسوالی چمتال، میگوید که در نتیجه خشکسالی و کاهش درآمدش حتا توان تهیه غذا برای فرزندانش را از دست داده است و فرصتی برای خوشی در عید قربان ندارد. این باشنده چمتال میافزاید: «امسال از عید گپ نزنید، خشکسالی کشتزارهای پخته را از بین برد و هنگ بیاندازه ارزان شده و با بسیار مشکلات روبهرو هستم. همین اکنون که همراه شما صحبت میکنم، توان این را ندارم که خانواده خود را از نان خشک سیر کنم، چه برسد به تهیه میوه خشک و گوسفند قربانی.» او از سرمایهگذاران و ثروتمندان میخواهد که فقیران این ولایت را یاری برسانند.
عصمتالله، باشنده دیگر بلخ که بهتازهگی ازدواج کرده، میگوید که نخستین عید را در زندهگی مشترک خود سپری میکند. او که برای خرید گوسفند به محل خریدوفروش مواشی (مالبازار) رفته، از نرخ بلند مواشی شکایت دارد. این باشنده بلخ از مشکلات اقتصادی شکایت دارد و میگوید که نرخ مواشی نسبت به سال گذشته بلند نرفته، اما نبود کار و فقر روزافزون، سبب شده که نتواند مانند سالهای گذشته عید را به خوشی تجلیل کند. او تصریح میکند که در گذشته دو یا سه گوسفند برای اعضای خانوادهاش قربانی میکرد، اما امسال توانایی خرید یک گوسفند را نیز ندارد.
در همین حال، فروشندهگان مواشی در بلخ، از نبود بازار فروش شکایت دارند. آنان میگویند که مردم توانایی خرید ندارند و مواشی را که باید در آستانه عید میفروختند، فروخته نتوانستهاند.
حشمتالله، یکی از رمهداران بلخ، میگوید که همهساله پیش از عید قربان فروش مواشی چشمگیر بود، اما امسال بازار مواشی بیرونق است. او میافزاید: «فروشات نیست. فکر کن در یک هفته ۱۰ رأس گوسفند فروختم. هر سال این قسم نبود، هرچه مال میبود تا حال فروخته میشد. حال فردا عید است، اما هیچ فروشات نکردهام؛ چون کاروبار نیست، وضعیت اقتصادی مردم خراب است.»
گفتنی است که تنها بحث خرید مواشی نیست، باشندهگان مزارشریف میگویند که آنان توان خرید میوه خشک را نیز ندارند و سفرههای عیدیشان امسال خالی است.
با این حال، شماری از فروشندهگان میوههای خشک در مزارشریف نیز میگویند که در مقایسه با سالهای گذشته، عید قربان امسال جنبوجوشی ندارد. آنان به این باورند که بیشتر باشندهگان برای خرید به شهر میآیند، اما به دلیل بلند بودن نرخها و کاهش قدرت خرید، دست خالی به خانه برمیگردند.
با تسلط طالبان بر افغانستان، مشکلات اقتصادی همهروزه افزایش مییابد و مردم بهشدت نسبت به آینده مبهم و توأم با بحران اقتصادی و سیاسی نگرانند.
در تازهترین مورد، برنامه جهانی غذا نیز گفته که ۱۲ میلیون تن در افغانستان نمیدانند غذای شبشان از کجا به دست میآید.