حضور گسترده گروههای تروریستی و همسویی آنان با طالبان، از نگرانیهای اصلی کشورهای منطقه و جهان است. طالبان پس از تسلط بر افغانستان، پیوسته از قطع رابطه با سازمانهای تروریستی منطقهای و جهانی بهشمول القاعده سخن زدهاند. در حالی که گزارشهای متعدد از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد و سایر نهادهای بینالمللی منتشر شده که نشان میدهد طالبان رابطه خود را با گروههای تروریستی از جمله القاعده نه تنها حفظ کردهاند بلکه بسیاری از این سازمانهای هراسافگن قادر به بازسازی درونسازمانی، سربازگیری و برنامهریزی نیز شدهاند. بهتازهگی، وزیر دفاع روسیه گفته که افغانستان همچنان منبع اصلی بیثباتی در آسیای مرکزی است. رییس عمومی امنیت ملی حکومت پیشین نیز گفته که بسیاری از جنگجویان داعش با طالبان رابطه دارند و این گروه به صورت گسترده در ساختار رژیم طالبان بهویژه در نهادهای امنیتی و استخباراتی طالبان نفوذ کرده است. به گفته او، طالبان توانایی و تعهد مبارزه با داعش را ندارند و همچنان به صورت گسترده از القاعده، اعضای تحریک طالبان پاکستانی و سایر گروههای تروریستی جهانی میزبانی میکنند.
آندری بلوسف، وزیر دفاع روسیه، در اجلاس شورای وزیران دفاع پیمان امنیت جمعی در قزاقستان گفته است که افغانستان همچنان منبع اصلی بیثباتی در منطقه آسیای میانه است. به گفته او، گروههای متعدد افراطی در افغانستان جای پا بهدست آوردهاند.
وزیر دفاع روسیه از گسترش فعالیت گروههای تروریستی به خارج از افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفته است که این گروهها در تلاش ترویج افکار خود در جمهوریهای آسیای میانه هستند.
خبرگزاری روسی ریانووستی به نقل از این مقام ارشد امنیتی روسیه، گزارش داده که با توجه به وضعیت افغانستان لازم است مرزهای این کشور با تاجیکستان تقویت شود و اتخاذ تدابیر دیگری برای تثبیت اوضاع در منطقه ضروری است.
آندری بلوسوف گفته است: «مساله کلیدی مربوط به این است که ما اکنون در خط مقدم هستیم. وضعیت در مرزهای جنوبی کشورهای عضو سازمان پیمان امنیت جمعی بسیار دشوار است. علاوه بر این، وضعیت و روندهایی که در افغانستان جریان دارد کاملاً بدتر میشود. ما آنها را رصد میکنیم و میدانیم که چگونه با آنها کار کنیم؛ اما همه اینها نیازمند توجه ما، افزایش انسجام و آمادهگی رزمی ماست.»
این در حالی است که سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، گفته که مسکو در حال برنامهریزی برای حذف طالبان از فهرست سازمانهای تروریستی است.
پیش از این، کامچی بک تاشیف، رییس کمیته دولتی امنیت ملی قرغیزستان، نیز در نشست امنیتی کشورهای مستقل مشترکالمنافع در بیشکک گفته بود که «حضور گروههای تروریستی در افغانستان» مرزهای این کشورها را تهدید میکند. به گفته او، تعداد فزایندهای از گروههای تروریستی در شمال افغانستان، تهدید برای امنیت مرزهای جنوبی کشورهای مستقل مشترکالمنافع است.
در همین حال، احمد ضیا سراج، رییس عمومی امنیت ملی حکومت پیشین، در صحبت با مرکز مبارزه با تروریسم وست پوینت (CTC) گفته است که برخلاف سایر نقاط جهان که تنشها بین قدرتهای غربی و شرقی هر روز افزایش مییابد، ایالات متحده امریکا، بریتانیا، چین، روسیه و ایران به طالبان برای مقابله با شاخه خراسان داعش کمک کردهاند.
رییس عمومی امنیت ملی حکومت پیشین افزوده که بریتانیا و ایالات متحده اطلاعاتی را در مورد جنگجویان و عملیاتهای داعش در افغانستان به طالبان دادهاند و ایران مشاورانی فرستاده که در مبارزه با داعش به این گروه کمک کنند. به گفته او، بهرغم همه این تلاشها و به اشتراکگذاری اطلاعات و تجربیات بازیگران مهم بینالمللی، طالبان نتوانستهاند بهگونه موثر با داعش شاخه خراسان مبارزه کنند.
آقای سراج تاکید کرده که بهرغم ادعای طالبان مبنی بر عدم حضور داعش و سرکوب آن توسط این گروه، هیچ یکی از رهبران مهم و شناخته شده داعش دستگیر یا کشته نشدهاند. به گفته او، همه رهبران مهم داعش زنده هستند و تمرکز خود را از داخل افغانستان بیشتر به خارج معطوف کردهاند. او تصریح کرده که داعش یک شبکه منطقهای در پاکستان، سریلانکا، هند، مالدیو، بنگلادیش و آسیای مرکزی دارد و رهبر شبکه منطقهای این گروه، صلاحالدین است که با شهاب المهاجر، رهبر شاخه خراسان داعش، رابطه دوستانه و صمیمی دارد.
رییس عمومی امنیت ملی افزوده که داعش تلاش میکند حملات بیشتری را در مسکو و ایران انجام دهد. به گفته او، داعش حملات خود را در افغانستان محدود و مبتنی بر کیفیت کرده است، بهگونهای که توانسته برخی از اعضای کلیدی طالبان را از بین ببرد.
این مقام ارشد امنیتی حکومت قبلی گفته است که داعش روند جذب نیروهایش را افزایش داده و فرایند استخدام جنگجویانش بسیار سریع است. به گفته او، چهار هزار تن از داعشیان که توسط حکومت پیشین بازداشت شده بودند، در هنگام سقوط افغانستان بهدست طالبان از سوی این گروه از زندانها رها شدهاند. او تاکید کرده که داعش به حامیان خود در تمام جهان پیام داده که افغانستان تحت حاکمیت طالبان مکان امنتر و بهتر از سوریه، عراق و جاهای دیگر جهان است و از آنها خواسته که به این کشور بیایند.
آقای سراج افزوده که شبکه القاعده نیز از این روش کار گرفته و به تمام پیروانش در جهان پیام داده که به افغانستان بیایند.
رییس عمومی امنیت ملی حکومت پیشین تصریح کرده که داعش در صفوف طالبان بهویژه در وزارتهای دفاع، داخله و استخبارات این گروه نفوذ کرده و توسط این نفوذیها از تلاش طالبان برای مقابله آگاهی پیدا میکند. او افزوده که حضور این گروه هماکنون در مناطق کنر، نورستان و ننگرهار احساس میشود.
آقای سراج در این گفتوگو تاکید کرده که طالبان توانایی مبارزه با داعش را ندارند. به گفته او، در زمان حکومت پیشین همکاریهای زیادی بین طالبان و داعشیان وجود داشت و هنوز نوعی رابطه بین برخی از جنگجویان داعش و استخبارات طالبان وجود دارد.
رییس عمومی امنیت ملی از تجربه خود گفته که جنگجویان داعش «تعهد بالایی» به اهداف این گروه داشتهاند و کتابی که از سوی شهاب المهاجر، رهبر فعلی این گروه در افغانستان، منتشر شده برای همه اعضای این گروه توزیع شده که در آن روشن شده که جنگجویان در زمان عملیات، بعد از عملیات و در هنگام بازجویی و دستگیری چگونه عمل کنند.
آقای سراج افزوده که تصمیمگیری در بین اعضای داعش «بسیار غیرمتمرکز» بود. به گفته او، تصمیمات اصلی این گروه توسط شورایی متشکل از شش نفر از رهبران داعش اتخاذ میشد. او تاکید کرده که بر این اساس، هر زمانی که یکی از اعضای این شورا کشته یا دستگیر میشد، اعضای باقیمانده به ماموریت خود ادامه میدادند و حلقات این گروه به وظایف سپرده شده بدون تعلل ادامه میدادند.
رییس عمومی امنیت ملی حکومت پیشین تاکید کرده که در حال حاضر تنها داعش در افغانستان حضور ندارد، بلکه گروههای تروریستی زیادی تحت حاکمیت طالبان فعالیت میکنند و همه آنها از یک تاکتیک استفاده میکنند و جریان اطلاعات بین این گروهها بسیار سریع است و باید نگران همه آنها بود.
رابطه طالبان و القاعده
رییس عمومی امنیت ملی پیشین افزوده که طالبان بهعنوان متحد اصلی القاعده، اکنون اقتصاد را کنترل میکنند. به گفته او، گروههای جهادی جهانی این فرصت را پیدا کردهاند که دوباره جمع شوند و خود را قویتر بسازند و خساراتی را که در ۲۰ سال گذشته متقبل شدهاند جبران کنند و برای حملات بعدی آماده شوند.
آقای سراج تاکید کرده که القاعده با عملیات در کشورهای یمن و سومالی، افغانستان را به مرکز فرماندهی و کنترل نیروهای خود تبدیل کرده است. او افزوده که افراد القاعده در حال حاضر در وزارتخانههای تحت کنترل طالبان در نقش مشاور کار میکنند.
رییس عمومی امنیت ملی تاکید کرده که طالبان برای اعضای القاعده، پاسپورت افغانستان را دادهاند. به گفته سراج «تعداد زیادی از شخصیتهای برجسته طالبان، بیشتر القاعده هستند تا طالب.»
آقای سراج گفته است که قاری بریال، والی طالبان در کاپیسا، مولوی نورجلال، سرپرست کنونی وزارت صحت عامه تحت کنترل طالبان و معیین پیشین وزارت داخله این گروه، محمد آغا حکیم، والی طالبان در پنجشیر و تاجمیر جواد، معاون اول رییس استخبارات طالبان، از چهرههای کلیدی القاعده در رژیم طالبان هستند.
پیش از این، روزنامه ۸صبح در گزارش جداگانهای دریافته که داعش در بیشتر نقاط افغانستان حضور دارد. براساس یافتههای گزارش، حضور گسترده داعش در افغانستان، طالبان را بهشدت نگران کرده است.