برفباری سنگین و سرمای شدید بیشتر شهروندان کشور را در زمستان امسال زمینگیر کرده است. سرمای کمسابقه در بسیاری از ولایتهای سردسیر افغانستان جان دهها تن را گرفته و هزاران رأس مواشی را نیز تلف کرده است. در کنار این، مسیرهای رفتوآمد مناطق کوهستانی و دشوارگذر نیز به روی ترافیک مسدود شده است. بدخشان، تخار و بغلان در حوزه شمالشرقی از ولایتهای سردسیر کشورند که در زمستان امسال آسیب بیشتری دیدهاند. راههای دستکم 10 ولسوالی ولایت بدخشان با شهر فیضآباد، مرکز این ولایت، در پی بارش برف سنگین مسدود شده و باشندهگان این ولسوالیها را با مشکلات جدی روبهرو ساخته است. باشندهگان بدخشان شرکت پیمانکار در قسمت پاککاری شاهراه عمومی بدخشان را به کمکاری متهم میکنند و خواهان بازگشایی مسیرهای رفتوآمد هستند.
فاضل، یکی از باشندهگان ولسوالی نسی بدخشان، در صحبت با روزنامه 8صبح میگوید که بارش سنگین برف از چهار روز به اینسو راههای این ولسوالی با مرکز و ولسوالیهای همجوار را مسدود کرده است. او میافزاید: «امروز چهار روز میشود که راهها بسته است. روز شنبه تا شهر کلان رفتیم، از دست برف و توفان راه بسته شد و پیش رفته نتوانستیم. برفکوچ زیاد است و از عقل بیرون. ما با سواریها هفت موتر جیپ بودیم، دوباره برگشت کردیم، آمدیم به شهر فیضآباد.»
برفباریهای سنگین و سرازیر شدن برفکوچها در چهار روز گذشته جان سه باشنده ولسوالی راغستان ولایت بدخشان را گرفته است. باشندهگان محل میگویند که نبود تجهیزات مدرن، مدیریت ضعیف و فساد در کار شرکت قراردادی که مسوولیت پاککاری راهها را بر دوش دارد، سبب شده که این راهها به روی مردم بسته بماند.
نعیم (نام مستعار) باشنده ولسوالی شکی بدخشان، میگوید که شماری از مسافرانی که شامل زنان، کودکان و بیماران هستند، از سمت راغستان به طرف فیضآباد در حرکت بودند، اما در برفکوچ و سردی هوا در مسیر راه گیر ماندهاند و نگران وقوع فاجعه هستند. به گفته آنان، شرکت قراردادی که مسوولیت پاککاری شاهراه یفتل – بدخشان را برعهده دارد، در قسمت پاککاری شاهراه کمکاری میکند. باشندهگان ولسوالی یفتل از طالبان و نیروهای امدادرسان میخواهند که فعالیت گروه امدادرسان را بیشتر بسازند و جلو فساد و بیتوجهی شرکتهای قراردادی را بگیرند.
ولیالله، باشنده ولسوالی راغ، میگوید: «از دیروز تا به حال دراثر برفباریهای سنگین تمام راههای رفتوآمد به روی ما بسته شده است. خودم که طفلم بسیار مریض است، به سینهوبغل گرفتار بود، ناگزیر حرکت کردیم به قصد رفتن شفاخانه شهر. در نیمه راه آمدیم، موتر ما به شمول دهها موتر دیگر در مسیر راه بند ماند. هیچ چاره نداشتیم، دوباره برگشتیم به خانه. فعلاً وضعیت طفلم بسیار خراب است.» این باشنده ولسوالی راغ میافزاید: «اگر راه باز نشود و به اطفال ما و به خود ما دوا نرسد، اطفالمان را از دست میدهیم.»
در کنار این، سردی هوا بیشتر باشندهگان بدخشان بهویژه کودکان را دچار بیماریهای فصلی ساخته و روانه شفاخانه کرده است. به گفته منابع در ریاست صحت عامه بدخشان، 50 درصد بیمارانی که روزانه به این مرکز درمانی مراجعه میکنند، کودکانیاند که دچار بیماریهای تنفسی شدهاند.
منابع محلی توضیح میدهند که در حال حاضر مسیر ولسوالیهای شکی، نسی، واخان، خواهان، شغنان، اشکاشم، ارغنچخواه، راغستان و منطقه شیوه بدخشان به روی رفتوآمد مسدود است. حدود دو هفته پیش برفکوچ در ولسوالی شکی این ولایت جان یک تن را گرفت و راههای این ولسوالی را مسدود کرد. علاوه بر آن، در جریان ماه جاری شبکههای آبرسانی در بدخشان و ولایتهای بغلان و تخار از فعالیت باز مانده و شماری از آبگیرهای طبیعی و دریاها که بهعنوان منابع آبی استفاده میشوند، یخ بستهاند و آب آنها قابل استفاده نیست.
کبیر (نام مستعار) یکی از رانندهگان مسیر راغستان – فیضآباد، خاطرنشان میسازد که هنوز هم برفباریها در راغستان و دروازها جریان دارد و کار بازگشایی سرکها به کندی پیش میرود. او میگوید: «سه روز میشود که راهها بند است. سواریها و موترها فعلاً در مسیر راغستان بند ماندهاند. سواریها فقط خودشان را زنده کشیدهاند. موترها همانجا در مسیر راه راغستان گیر ماندهاند. موترهایی که از یاوان آمده بودند، تا منطقه سفه خود را رسانده و از سفه بیرون نشدهاند، در حالی که مریض هم داشتهاند.»
باشندهگان ولسوالیهای بدخشان از اداره محلی طالبان و گروههای مددرسان میخواهند که تلاشها برای بازگشایی راهها را افزایش دهند. از سویی هم، معزالدین احمدی، رییس اطلاعات و فرهنگ طالبان در بدخشان، از جان باختن سه تن در پی سرازیر شدن برفکوچ در این ولایت خبر داده و گفته است که سه تن دیگر در این رویداد طبیعی زخمی شدهاند.
منابع خاطرنشان میسازند که سردی بیش از هوا و بیماریهای فصلی در یک ماه گذشته جان دستکم ۴۰ تن را در بدخشان گرفته است. همچنان ۳۴ تن دیگر در ولایت بغلان به علت سردی هوا جان باخته و کموبیش 30 خانه رهایشی در تخار تخریب شدهاند. بدخشان، یکی از ولایتهای کوهستانی، همهساله گواه چنین رویدادهای طبیعی است.