باشندهگان پروان از افزایش کمپیشینه رویدادهای جنایی در این ولایت شکایت دارند. به گفته آنان، تنها در کمتر از دو هفته گذشته، چهار قتل و دهها سرقت مسلحانه با استفاده از نام و تجهیزات نظامی طالبان در بخشهای مختلف این ولایت صورت گرفته است. باشندهگان محل طالبان را به ناتوانی در تامین امنیت متهم میکنند و میگویند که در برخی از موارد جنگجویان و افراد وابسته به این گروه نیز در دزدیهای مسلحانه و قتلهای مرموز دست دارند. با این حال، بزرگان محل و شماری از فعالان جامعه مدنی در پروان، خواستار تأمین امنیت در این ولایتاند.
یافتههای روزنامه ۸صبح نشان میدهد که در کمتر از دو هفته گذشته دستکم چهار قتل و دهها سرقت مسلحانه با استفاده از نام و تجهیزات نظامی طالبان در بخشهای مختلف ولایت پروان صورت گرفته است. در رویداد نخست تفنگداران ناشناس حوالی ساعت ۹:۰۰ جمعهشب، ۱۶جدی، یک بزرگ قومی را در منطقه «مناره» ولسوالی جبلالسراج به قتل رساندهاند. به گفته منابع، این فرد صافی نام داشت و بهتازهگی از سوی طالبان بهعنوان قریهدار بخشی از منطقه مناره ولسوالی جبلالسراج گماشته شده بود. منابع در صحبت با روزنامه ۸صبح میگویند که افراد مسلح ناشناس این بزرگ قومی را در بیرون از خانهاش تیرباران کردند.
در کنار آن، در یک هفته گذشته سه تن در مناطق مختلف ولایت پروان در دو رویداد جداگانه بهگونه مرموز کشته شدهاند. در رویداد نخست، جسد یک مرد جوان روز شنبه، ۲۴ جدی، از مربوطات شهر چاریکار، مرکز ولایت پروان، به دست آمده است. به گفته منابع، این مرد ۳۰ ساله بوده و بهگونه موموز توسط افراد مسلح به قتل رسیده است. عاملان این قتل مشخص نیست و تاکنون انگیزه آن نیز روشن نشده است.
همچنان جسدهای دو مرد دیگر که بهگونه مرموز کشته شدهاند، روز سهشنبه، ۲۷ جدی، از مربوطات ولسوالی سالنگ این ولایت پیدا شد. هرچند تاکنون هویت و چگونهگی قتل این دو تن معلوم نیست، اما محمدکامران زید، سخنگوی فرماندهی امنیه طالبان برای پروان، گفته است که یکی از این دو جسد از داخل دریا پیدا شده است. مسوولان محلی طالبان جزییات بیشتری در این باره ارایه نکردهاند. تاکنون مشخص نیست که جسدهای پیدا شده متعلق به چه کسانی است و انگیزه این قتلها چه بوده است. مسوولان محلی طالبان میگویند که بررسیها در این باره جریان دارد.
سرقتهای مسلحانه با استفاده از نام و تجهیزات نظامی طالبان
دزدیهای مسلحانه با استفاده از نام و تجهیزات نظامی طالبان نیز از چندی به اینسو در پروان افزایش یافته است. بربنیاد گزارشهای نشرشده، تنها در دو شبانهروز هفته گذشته، چهار سرقت مسلحانه در بخشهای مختلف پروان صورت گرفت. منابع به روزنامه ۸صبح میگویند که در رویداد نخست، چاشت روز یکشنبه، ۲۵ جدی، افراد مسلح که خود را نیروهای طالبان معرفی کرده بودند، در ساحه پارچه هفتم شهر چاریکار وارد یک خانه رهایشی شده، پول و طلای این خانواده را به سرقت بردند.
همچنان در رویدادی دیگر، دزدان مسلح دوشنبهشب، ۲۶ جدی، با لباس جنگجویان طالبان در منطقه متک ولایت پروان با ایجاد ایست بازرسی اموال سرنشینان نزدیک به ۱۰ موتر را غارت کردند. آسیبدیدهگان این سرقت مسلحانه توضیح میدهند که یک گروه هفتنفری از افراد مسلح با پوشش نیروهای استخبارات طالبان و با سلاحهای پیشرفته مجهز بودند. به گفته قربانیان، این افراد موترهای آنان را توقف داده و سپس پول نقد و وسایل گرانبهای آنان را غارت کردهاند. منابع اضافه میکنند که این دزدی در فاصله 100 متری یک پاسگاه نیروهای طالبان رخ داده است.
منابع محلی در مورد دیگری خاطرنشان میسازند که دزدان مسلح در منطقه لیسه صادقی، از مربوطات شهر چاریکار، وارد یک خانه شده و حدود ۳۰۰ هزار افغانی پول نقد و زیورات اعضای این خانواده را غارت کردند. به گفته منابع، این دزدان مسلح نیز خود را نیروهای استخبارات طالبان معرفی کرده و گفته بودند که قصد بازرسی خانه را دارند.
در رویدادی دیگر، هفته گذشته دزدان مسلح در شهرک معلمین، از مربوطات شهر چاریکار، وارد یک خانه شدند و اموال آن را به تاراج بردند.
عاملان قتلهای مرموز و دزدیهای مسلحانه کیست؟
شماری از فعالان جامعه مدنی و باشندهگان محل در پروان طالبان را به ناتوانی در تأمین امنیت متهم میکنند و میگویند که این ولایت بیش از هر زمان دیگری گواه افزایش جرایم جنایی، قتل و سرقتهای مسلحانه شده است.
شعیب (نام مستعار) باشنده شهر چاریکار، در صحبت با روزنامه ۸صبح ادعا میکند که طالبان و افراد وابسته به این گروه در دزدیهای مسلحانه و قتلهای مرموز دست دارند. شعیب میافزاید: «در این اواخر دزدیهای مسلحانه با استفاده از نام و تجهیزات نظامی طالبان بهصورت کمپیشینه افزایش یافته است. شب خواب نداریم و روز هم با خاطر راحت گشتوگذار کرده نمیتوانیم. به نظر من، در حال حاضر هیچ کسی با خود حتا یک چاقو حمل کرده نمیتواند، چطور دزدان جرئت میکنند با اسلحه وارد یک خانه شوند. معلومدار است که اعضای طالبان و افراد نزدیک به این گروه دست به دزدیهای مسلحانه میزنند. تا جایی که ما شاهد هستیم، هر دزد و بیبندوباری که در گذشتهها بود، حالا ریش و لُنگی زده و به صف طالبان پیوسته است.» این باشنده شهر چاریکار علاوه میکند: «در این شکی نیست که در قتلهای مرموز هم طالبان دست نداشته باشند. اینگونه رویدادها، در گذشتهها خیلی کم بود.»
حسیبالله، یکی دیگر از ساکنان شهر چاریکار، طالبان را به ناتوانی در تأمین امنیت باشندهگان این ولایت متهم میکند. او میگوید: «طالبان همیشه داد از تأمین امنیت میزنند، اما دروغ میگویند. اگر به اصطلاح طالبان تمام کشور امنیت برقرار شده، پس کیها دست به این قتلهای مرموز و دزدیهای مسلحانه میزنند. حتماً خودشان دست به این اعمال میزنند که قادر نیستند تا دزد و افراد قاتل را تفکیک کنند؛ چون امروز هر کسی که دست به این کارها میزند، بدون استفاده از نام و تجهیزات طالبان هیچ کاری کرده نمیتواند و حتا امکانپذیر هم نیست.»
با این حال، شماری از فعالان مدنی در پروان خواستار تأمین امنیتاند. محمدشفیع مشفق، فعال مدنی که در حکومت پیشین رییس بورد نهادهای جامعه مدنی بود، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید: «متأسفانه دزدیهای مسلحانهها و قتلهای مرموز در پروان افزایش پیدا کرده است. اینها همهاش نمایانگر این است که همیشه امنیت مردم در خطر بوده و چیزی را که مردم بیشتر انتظارش را دارند، صلح، امنیت و تأمین عدالت است که متاسفانه محقق نشده است. امید است مردم به رفا برسند و عدالت تأمین شود.»
طالبان اما همواره ادعای دست داشتن افراد این گروه در دزدیهای مسلحانه و قتلهای مرموز را تکذیب کردهاند. مسوولان محلی طالبان در پروان از آغاز تلاشها برای شناسایی عاملان این دزدیها خبر میدهند و میگویند که مجرمان به پنجه عدالت تسلیم داده خواهند شد.
گفتنی است که با تسلط طالبان بر کشور، ادعای طالبان این بود که جرایم جنایی به حد قابل ملاحظهای کاهش خواهد یافت، اما خلاف این ادعا، رویدادهای جنایی در برخی از ولایتها به شمول پایتخت با گذشت هر روز بیشتر میشود. از دید جامعهشناسان، افزایش فقر و بیکاری از دلایل اصلی افزایش جرایم جنایی است.