با فرارسیدن فصل سرما، پرندهگان مهاجر به ولایات شمالی کشور میکوچند. در این میان، آنچه که آنان نمیتوانند همانند سرما از آن فرار کنند، شکار شدن است؛ چون در فصل زمستان، مردم با تفنگهای شکاری و افراد تفنگدار با مسلسلها در کمین نشستهاند. در این فصل پرندهگان مهاجر به شکل بیرویهای شکار میشوند. موردی که نگرانیهایی را در زمینه حیات وحش در ولایات شمالی کشور، بهویژه در بلخ به وجود آورده است. طالبان اما شکار پرندهگان را غیرمجاز دانسته و مدعیاند که برای حفظ حیات وحش تلاش میکنند.
با فصل سرما هزاران پرنده از کشورهای همسایه به ولایات شمال کشور از جمله بلخ، جوزجان، فاریاب و سمنگان میآیند. این پرندهگان، اما با خطر جدی شکار مواجه هستند. طوریکه برخی از کارشناسان از انقراض نسل این پرندهگان بیم دارند. بصیر فرهمند، کارشناس محیط زیست در شمال کشور، به روزنامه ۸صبح میگوید که در فصل سرما و برفباری، از یکسو غذا برای پرندهگان غیرقابل دسترس میشود و از سوی دیگر خطر شکار شدن آنان را تهدید میکند.
در میان پرندهگانی که بیشتر در ولایت بلخ شکار میشود، گنجشکهای برفی هستند. باشندهگان مناطق مختلف کشور از جمله بلخ، آنان را بهدلیل گوشت خوشمزهشان به شکل بیرویهای شکار میکنند و در این میان نقش تفنگداران برجستهتر است.
فرهمند میگوید: «در فصل سرما بهویژه هنگام برفباریها در ولایات فاریاب، جوزجان، سمنگان، بلخ و سرپل افراد تفنگدار و عدهای از جوانان دستهجمعی برای تفریح، بیرحمانه گنجشکهای برفی و دیگر پرندهگان کمیاب را شکار میکنند.» به گفته وی، همهساله در چنین فصلی شکار پرندهگان افزایش مییابد و تاکنون هیچ حکومتی برای جلوگیری از شکار غیرقانونی این پرندهگان کاری نکرده است.
در همین حال، فواد، باشنده ولایت سمنگان، خاطرنشان میکند که علاقه خاص به شکار دارد: «گنجشکهایی را که در طول یک روز با دوستانم شکار میکنیم، تماماً جمعآوری و سپس آنها را کباب میکنیم.» او میافزاید که شکار گنجشک برایش حس قوی بودن و خوب میدهد.
در همین حال، به گفته فعالان اجتماعی و باشندهگان شهر میمنه، مرکز ولایت فاریاب، در سالهای گذشته پرندهگان مختلف از جمله کبوتران کوهی به این ولایت میآمدند، اما آنان میافزایند که در این سالها دیگر از پرندههای بومی و مهاجر خبری نیست و به شدت کاهش یافتهاند.
نسیم دانش، یکی از فعالان اجتماعی در فاریاب، میگوید: «نسبت به سالهای گذشته، ما از پرندههای متنوع در آسمان و طبیعت این ولایت متأسفانه بیبهره هستیم. فاریاب در گذشته غنی از پرندههای بومی بود، اما حالا این پرندهگان دستهدسته کوچ کردهاند.»
او میافزاید که بخش حیات وحش و محیط زیست در ولایات شمالی غیرفعال هستند و تاکنون در این مورد کاری صورت نگرفته است. وی خواستار توجه جدی مسوولان طالبان در این بخش است.
کارشناسان محیط زیست هشدار دادهاند که در صورت عدم توجه، به شکار بیرویه پرندهگان، نسل آنان در خطر انقراض قرار خواهد گرفت.
در همین حال، عبدالکریم خلیلی، رییس محیط زیست طالبان برای ولایت سمنگان و حافظ اسماعیل، رییس محیط زیست طالبان برای فاریاب میگویند که برای جلوگیری از شکار غیرقانونی پرندهگان، با نهادهای امنیتی نشستهای هماهنگی برگزار کردهاند و برنامههایی برای جلوگیری از شکار بیرویه و برای حفظ پرندهگان و حیات وحش روی دست دارند.
پیش از این طالبان در یک حرکت نمادین به مسوولان محلی این گروه در ولسوالیهای کشور دستور داده بودند تا برای نجات جان پرندهگان در محلات تجمع آنان، دانه پخش کنند.
گفتنی است که گروه طالبان شکار پرندهگان از جمله پرندهگان نایاب را ممنوع کردهاند؛ در حالی که ادارات رسمی این گروه در برخی از ولایات کشور معاهدات میلیونی را برای شکار بیرویه پرندهگان نایاب کشور با شهروندان قطری و عرب بستهاند.