شنبهشب، یازدهم ثور یک آتشسوزی بزرگ در نزدیکی درب ورودی کابل، از شاهراه کابل – پروان رخ داد. صدای انفجار بالونهای تیل و گاز در نقاط نزدیک آتشسوزی شنیده شد و شعله آن نیز تا نقاط دور دست قابل دید بود. هرچند نیروهای آتشنشانی خیلی زود به محل حادثه رسیدند؛ اما تا دم صبح نتواستند آن را مهار کنند. به گفته باشندهگان محل، این آتشسوزی در پی توقف موترهای نفت و گاز در درب ورودی کابل صورت گرفت. وزارت امور داخله میگوید که در نتیجه این رویداد هفت تن کشته و ۱۴ تن دیگر زخمی شدهاند. به گفته مسوولان در این وزارت، از میان زخمیان این رویداد، بیشترشان پس از گرفتن کمکهای اولیه دوباره رخصت شدهاند.
طارق آرین، سخنگوی این وزارت گفت که یک جرقه کوچک آتش در یک موتر تانکر تیل سبب شده است که موترهای باربری و تانکرهای دیگر نیز آتش بگیرد. او تأکید کرد که رویداد آتشسوزی شب شنبه ترورستی نبوده؛ بلکه یک «حادثه» بوده و به دلیل بیتوجهی رخ داده است. به گفته سخنگوی وزارت امور داخله، برای یافتن حقیقت از این رویداد، هیأتی توظیف شده است و چگونهگی آن را بررسی خواهد کرد. احمدضیا ضیا، معاون سخنگوی وزارت امور داخله نیز افزود که ۵۵ موتر باربری خرد و بزرگ در این جریان آتش گرفته و شماری از دکانهای اطراف این ساحه نیز حریق شده است. گفتنی است که این آتشسوزی به پایه برق وارداتی نیز آسیب رساند و سبب شد که باشندهگان کابل و برخی ولایتها برای ساعاتی از برق محروم شوند.
از سوی دیگر، آمار ابتدایی که توسط وزارت دولت در امور حوادث در اختیار روزنامه 8صبح قرار گرفته است، خسارات مالی به جا مانده از این رویداد را چنین نشان میدهد. در جریان این رویداد به داراییهای عامه نیز آسیب رسیده است.
آمار و ارقام خسارات مادی حادثه آتشسوزی در مربوطات دروازه شهر کابل | ||||
تعداد | اندازه تخریب | نوع ملکیت | ملکیت | شماره |
1 | شدید | تجارتی | هتل | 1 |
1 | نسبی | تجارتی | تانک تیل پنجشیر کوهدامن | 2 |
2 | کامل | تجارتی شخصی | وسایط مسافربری(بس) | 3 |
2 | کامل | تجارتی شخصی | وسایط باربری متوسط | 4 |
26 | کامل | تجارتی شخصی | وسایط باربری بزرگ | 5 |
5 | کامل | تجارتی شخصی | وسایط نوع تانکر متوسط | 6 |
20 | کامل | تجارتی شخصی | وسایط نوع تانکر بزرگ | 7 |
7 | نسبی | عامه | پایه برق شهری | 8 |
2 | کامل | شخصی | وسایط کوچک تیزرفتار | 9 |
1 | نسبی | عامه | پایه برق عمومی | 10 |
4 | شدید | شخصی | منازل مسکونی | 11 |
4 | شدید | شخصی | منازل مسکونی | 12 |
نامعلوم | پایین | شخصی | منازل مسکونی | 13 |
7 | شدید | شخصی تجارتی | غرفهها و دکانهای کوچک | 14 |
نامعلوم | نسبی و پایین | شخصی تجارتی | غرفهها و دکانهای کوچک | 15 |
با این حال، مسوولان در اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان روز یکشنبه، دوازدهم ثور تصریح کردند که حدود 200 واسطه باربری و تانکرهای مواد نفتی حریق شده است. به گفته این مسوولان، براساس گزارشهای ابتدایی حدود 20 میلیون دالر در نتیجه این آتشسوزی خساره وارد شده است. جانآقا نوید، آمر روابط عامه این نهاد اما به روزنامه 8صبح گفت که این آمار تخمینی است و روشن شدن زیانهای دقیق به زمان و بررسیهای بیشتر نیاز دارد.
رویداد چگونه اتفاق افتاد؟
هرچند پولیس در مورد چگونهگی این آتشسوزی چیزی نمیگوید؛ اما رانندهگان تصریح میکنند که این رویداد پس از افطار رخ داده است. نورالله و بصیر، از رانندهگان موترهای حامل تیل در گفتوگو با روزنامه 8صبح گفتند که این آتشسوزی زمانی اتفاق افتاد که آنان پس از افطار روزه انتظار میکشیدند تا راه از سوی نیروهای امنیتی باز شود. با این حال، اما به گفته آنان، یک موتر تانکر به یکبارهگی آتش گرفت و این آتشسوزی رفته رفته بزرگتر شد. این دو راننده میگویند که با حریق شدن موترشان، زیان مالی هنگفتی را متقبل شدهاند. به گفته این رانندهگان، تنها با آتش گرفتن موترشان هر کدام 100 هزار دالر امریکایی زیان کردهاند.
بابه جان، باشنده تخار که موتر انتقال گاز داشت، به روزنامه 8صبح گفت: «موترهای ما توقف بود و طیارهها هم در آسمان گردش داشتند. یکبار صدای انفجار و ماین چسبکی بلند شد و این سه صدا در سه موتر بزرگ ما که تجارت گاز را میکنیم، تکرار شد. دیدیم که دیگر برای نجات چیزی نداریم و فقط نظاره میکردیم».
محمد رحیمی، مالک تانک تیل «پنجشیر کوهدامن» نیز تصریح کرد که در این آتشسوزی بیش از 150 هزار دالر امریکایی زیان دیده است. به گفته او، این آتشسوزی با سه انفجار پیهم آغاز شد که در نتیجه آن 12 پایه از تانک تیل وی آتش گرفت و ساختمان تانک تیل نیز به کلی تخریب شده است.
با این حال، عبدالله ولیزاده، مشاور مطبوعاتی وزارت دولت در امور رسیدهگی به حواث گفت که این نهاد آتشسوزی شمال کابل را به عنوان یک رویداد طبیعی ثبت میکند و هیأتی نیز در مورد سروی خسارات به جا مانده از این رویداد تعیین شده است تا خسارات را مشخص سازد. با این حال، او افزود که کمک به زیان دیدهگان بستهگی به تصمیم ارگ ریاست جمهوری دارد.
باشندهگان محل: پولیس بیتوجه بوده است
با این حال، باشندهگان کشور با انتقاد از نیروهای پولیس، میگویند که چنین آتشسوزی در مسیر دروازه ورودی کابل از گذشتههای دور متصور بود؛ اما مقامهای وزارت امور داخله و پولیس بیتوجهی کرده و موترهای حامل تیل را در نزدیکی این دروازه توقف دادهاند. سمیر هاشمی، از باشندهگان ناحیه ۱۷ کوتل خیرخانه در گفتوگو با روزنامه 8صبح گفت که شاهراه کابل – پروان به دلیل بیتوجهی حکومت به شاهراه مرگ مبدل شده است و هیچ امکان ندارد که در این مسیر یک رویداد زندهگی شهروندان را به تهدید نگیرد. او افزود: «ما فکر میکنیم که حکومت و نهاد وزارت داخله از مردم شمالی و مردم مقیم کوتل خیرخانه به هر بهانهای انتقام چیزی یا دشمنی را میگیرند؛ چرا که در ۱۵ سال گذشته هیچ کسی به مشکلات مردم در این مسیر توجه نکردهاند و از بیروبار ترافیکی گرفته تا مشکلات آتشسوزی و مشکلات امنیتی، دامنگیر مردم ما است».
همچنان شهروندان معتقدند که نیروهای اطفاییه در زمان حضور در محل، امکانات کافی برای مهار آتش ندارند. عنایت صدیق، یک تن از شهروندان گفت: «نیروهای اطفاییه وقتی به محل رویداد و آتشسوزیهای بزرگ میرسند، بیشتر اوقات نظارهگر هستند و رفع مسوولیت میکنند؛ چون جز همان یک پایپ آب سیستم سابق، دیگر به هیچ امکانات مهار آتش دسترسی ندارند». او افزود که در چندین سال گذشته مارکیتها و فروشگاههای بزرگ در کابل و شماری از ولایات آتش گرفته؛ اما هیچکدام این آتشسوزیها پیش از وارد شدن زیانهای مالی مهار نشده است.
گفتنی است که پس از آتشسوزی شنبهشب، رانندهگان موترهای باربری برای چندین ساعت مسیر رفتوآمد مردم را بستند و اعتراض کردند که حکومت باید برای جبران زیان مالی که آنان متقبل شدهاند، خسارت پرداخت کند. پیشتر نیز شماری از اتحادیههای موترهای باربری در کشور به دلیل آنچه اخاذی و مشکلات در شاهراههای کشور گفته شده بود، اعتراض کرده و دست به تحصن کاری زده بودند که در پی آن نرخ ارز در بازار به گونه بیپیشینهای افزایش پیدا کرد.
آتشسوزی و حریق موترهای حامل تیل، مواد خوراکی، مواد ساختمانی و گاز همواره در بنادر و مسیر شاهراههای کشور مشکلآفرین بوده است. چنانکه آتشسوزی بزرگ در بندر اسلامقلعه هرات خسارات و زیان مالی هنگفت به دولت و مردم وارد کرد. این در حالی است که حداقل طی یک ماه گذشته دو آتشسوزی بزرگ در سطح کشور به وقوع پیوسته که خسارات مالی هنگفت به شهروندان و سرمایهگذاران وارد کرده است.