جلالتمآب حامد کرزی رییس جمهور پیشین افغانستان،
جناب استانکزی رییس هیأت تحریک طالبان،
نماینده محترم انجمن افغانان مقیم فدراسیون روسیه،
خانمها و آقایان،
از انجمن افغانان مقیم فدراسیون روسیه و حکومت این کشور تشکر میکنم که زمینه برگزاری محفل گفتوگوهای بینالافغانی را فراهم آورده اند.
اکثریت مطلق مردم افغانستان بدون شک خواهان صلح، ثبات و امنیت پایدار و پیشرفت در کشور ما میباشند و ما باید به این خواست مقدس مردم افغانستان پاسخ مثبت بدهیم و باید این آرزو را به یک واقعیت ملموس تبدیل کنیم. این امر زمانی به یک واقعیت ملموس تبدیل میشود که توافق بر سر استقرار صلح در پرتو تجارب تلخ و دستآوردهای چهل سال اخیر صورت بگیرد. در صورتی که چنین باشد ما باید بهای صلح را بپردازیم.
آرزوی رسیدن به صلح برای مردم ما و خواهران و برادران ما و فرزندان ما در صورتی به یک واقعیت ملموس و قابل درک تبدیل میشود که به عنوان آغاز از همین گردهمآیی مسکو پیام خاموشی تفنگها و سلاحها اعلام شود تا مردم بتوانند در سایه صلح و آرامش آرزوی مقدس صلحخواهیشان را در واقعیت تجربه کنند. اما صلح واقعی را باید با تغییر ادبیات جنگ نیز تجربه کرد. یعنی زبان جنگ باید به زبان صلح تغییر کند. باید از ابراز سخنان و دیدگاههای که نمیتوانند به صلح و همبستهگی مردم ما و نیروهای سیاسی و اجتماعی ما کمک کنند، اجتناب کرد. صلح در افغانستان زمانی میتواند مفهوم داشته باشد که در آن زنان و مردان، اقوام و باشندهگان افغانستان تا کوچکترین آنها، پیروان مذاهب و ادیان گوناگون بتوانند در یک افغانستان مستقل و متحد دارای حقوق برابر باشند. و همهگان به گونه برابر تابع قانون و برخوردار از آزادیها و حقوق اساسی خود باشند. صلح نمیتواند بدون عدالت و برابری، بدون مردمسالاری یک صلح پایدار باشد. صلح به معنای برابری در گورستان و خاموشی نیست بلکه برابری در آزادی است. صلح همانگونه که پایان دادن به حضور خارجیان، پایان دادن به بمبارانها و دستگیریهای غیرقانونی است به همان اندازه هم و بیشتر از آن پایان دادن به جنگهای استخباراتی و جنگهای نیابتی و مداخلههای کشورهای همسایه در سرزمین ما است. بدون پایان دادن به این مداخلات ویرانگر در کشور ما و نجات افغانستان از ساحت رقابتهای خارجی ما نمیتوانیم به صلح، استقلال و عدالت اجتماعی دست یابیم. صلح امری فاقد معنا خواهد بود اگر کشورها چه کوچک و چه بزرگ در سیاست خارجی و سیاست امنیتی خود و یا در بخشی از سیاست خارجی و امنیتی خود تابع تصمیمگیریهای کشورهای دیگر باشند. صلح معنا نمی یابد اگر کشورهای دیگر بر سیاستهای خارجی و امنیتی ما تصمیمگیری کنند و از ما برای تحقق سیاستهای خودشان استفاده کنند.
در این مقطع تاریخی ما باید کشور خود را از میدان رقابتهای کشورهای همسایه، کشورهای منطقه و قدرتهای بزرگ برون کنیم. بدون داشتن یک افغانستان مستقل که در آن مردم افغانستان و فقط مردم افغانستان بتوانند بر سرنوشتشان تصمیم بگیرند، هیچ نوع صلح پایدار و عادلانه در کشور ما تحقق نخواهد یافت. صلح زمانی میتواند معنا داشته باشد که دولت ملی و یا دولت اسلامی قانونمدار باشد. دولت خود باید تابع قانون باشد و شهروندان و تنها شهروندان صاحب حاکمیت ملی تلقی شوند و قدرت سیاسی تنها و تنها از اراده مردم ناشی شود. ما نمیتوانیم دارای چنین حاکمیت ملی شویم و نمیتوانیم به کاروان تمدن بشری بپیوندیم مگر اینکه زنان و مردان کشور ما در حوزههای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بتوانند آزادانه شرکت کنند. صلح زمانی معنا دارد که ما به دیگراندیشان، کسانی که متفاوت از ما باورهای سیاسی دارند احترام بگذاریم و به تنوع سیاسی، به کثرت فرهنگی و مذهبی باور داشته باشیم. در جهان ما و در اسلام قرائتهای متفاوت از سیاست، دین و مذهب وجود دارند، ما باید به این تنوع بر مبنای تسامح، رواداری و همدیگرپذیری احترام بگذاریم. و ما باید باور داشته باشیم که هیچ کس صاحب یک حقیقت مطلق که برای همه مورد قبول باشد، نیست. همه به گمان خود برای سعادت مردم تلاش میکنند و باید به باورها و آرزوهای دیگران احترام گذاشت.
ما باید از مسکو پیام صلح، پیام خاموشی تفنگها و تغییر ادبیات جنگ را به افغانستان بفرستیم. اقدامهای مشخصی را باید در این راستا پیشنهاد کرد. خاموش کردن تفنگها دست کم در زمانی که گفتوگوها در جریان اند، یکی از این اقدامها است. تعیین یک کمیته برای تدوین اجندای مشخص کاری برای نشست بعدی میتواند گفتوگوهای صلح را مسیر مشخصی بدهد. مردم افغانستان باید مشترکاً روی جدول زمانی خروج نیروهای خارجی توافق کنند. چنین توافقی کار دولت جمهوری اسلامی افغانستان و مردم افغانستان است. ما باید به مردم خود این اطمینان را بدهیم که دستآوردهای سالیان اخیر آنها و نهادهای امنیتی و دفاعی کشور ما پا برجا میمانند. و این نهادها در پرتو قانون حفظ و حراست خواهند شد. ما میتوانیم با ایجاد گروههای کاری کوچک مشکلات را در روند گفتوگوها حل کنیم. برای مردم افغانستان سوال بزرگی است که چرا گروپهای کاری با خارجیان ایجاد میشود و اما نه با حکومت افغانستان. امیدوارم در گفتوگوهای بعدی این مشکل برطرف شود و حکومت جمهوری اسلامی افغانستان نیز در گفتوگوها حضور داشته باشد.
از اینکه با صبر و شکیبایی به سخنان من گوش دادید تشکر میکنم