طالبان محلی در ولایت سمنگان، از تطبیق پروژههای عامالمنفعه و کارگرانی که در تطبیق این پروژهها مصروف کارند، باجگیری میکنند. منابع میگویند که در صورتی که کارگران به افراد طالبان از معاش ماهانهشان ندهند، مورد لتوکوب آنان قرار میگیرند. به گفته منابع، مسوولان ارشد طالبان در ولایت سمنگان در این اخاذی دست دارند.
یک منبع محلی که نمیخواهد نامش در این گزارش ذکر شود، در صحبت با روزنامه 8صبح میگوید که طالبان محلی از انجنیران پروژه ساختوساز یک سربند آب، در ولسوالی فیروزنخچیر ولایت سمنگان اخاذی میکنند. به گفته منبع، مسوولان ارشد طالبان به شمول ولسوال، مسوول استخبارات ولسوالی، فرمانده امنیه، آمر اداره امر به معروف و فرمانده لوای کندک ارتش در ولسوالی فیروزنخچیر در این اخاذی دخیل هستند.
پروژه اعمار سربند آب در ولسوالی فیروزنخچیر ولایت سمنگان، از چهار ماه به اینسو آغاز شده است. این پروژه از سوی برنامه جهانی غذا (WFP) تمویل میشود و مسوولیت تطبیق آن را شرکتی به نام (HCH) بر عهده دارد. هزینه این پروژه حدود هشت میلیون دالر برآورد شده است. کار اعمار این سربند آب، حدود 30 درصد تکمیل شده است.
منبع میافزاید که طالبان محلی در بدل اجازه دادن به تطبیق این پروژه حدود 30 درصد از هزینه مجموعی این پروژه را بهعنوان رشوت، مطالبه و دریافت کردهاند. منبع خاطرنشان میسازد که در صورتی که انجنیران این پروژه برای طالبان رشوت ندهند، افراد این گروه مانع تطبیق پروژه خواهند شد.
مسوولان شرکت CHC در این مورد حاضر به گفتوگو با روزنامه ۸صبح نشدند.
در کنار باجگیری از انجنیران پروژه، طالبان محلی از مزد کارگران نیز اخاذی میکنند. منبع علاوه میکند که افراد طالبان ماهانه مبلغ 1200 افغانی از هر کارگر این پروژه اخاذی میکنند. به سخن او، این روند از چهار ماه به اینسو ادامه دارد. منبع توضیح میدهد که در صورتی که کارگران از پرداخت پول به افراد طالبان خودداری کنند، مجازات میشوند. طبق معلومات منبع، در تطبیق این پروژه حدود 160 نفر مصروف کارند و همه آنان مکلفاند، هر ماه از تنخواهشان به افراد طالبان باج بدهند.
به گفته مسوولان پروژه، بیش از ۳۰ فیصد پروژه تطبیق شده است و روند ساخت این سربند به شدت جریان دارد.
پروژه اعمار سربند آب در ولسوالی فیروزنخچیر، سال گذشته به پیشنهاد کشاورزان و باغداران این ولسوالی، از سوی سازمان ملل متحد تصویب شد.
محصولات کشاورزی ولسوالی فیروزنخچیر انگور، خربزه نوع امیری و پسته میباشد که برای افزایش محصولات کشاورزی و مقابله با بحران کمآبی، اعمار سربند آب برای باشندهگان این ولسوالی از اهمیت بالایی برخوردار است.
برخی از آگاهان اقتصادی در سمنگان بر این باورند که در صورتی که تطبیقکننده این پروژه برای طالبان از مجموع بودجه باج بدهد و از مزد کارگیران این پروژه نیز طالبان باجگیری کنند، نهتنها بیانگر فساد اداری در روند حکومتداری طالبان میباشد، بلکه با این روش زمینه تطبیق پروژهها را نیز در روستاها کاهش داده و تطبیق سایر پروژهها را توسط تمویلکننده دشوارتر میسازد.
شکیبالله رسولی، آگاه اقتصادی، در صحبت با روزنامه ۸صبح میگوید که طالبان از لحاظ شیوه مدیریتی هیچگونه تجربه ندارند؛ برعکس آنان از دوره پیدایششان در روستاها و مناطق تحت حاکمیتشان مشغول جمعآوری عشر و زکات و باجگیری از باشندهگان بودهاند. به همین دلیل باجگیری نیروهای طالبان از موسسات و باشندهگان، یک نوع عادت برایشان شده است. به گفته آقای رسولی، باجگیری طالبان در آیندهها، فعالیت موسسات تمویلکننده را متوقف خواهد ساخت و ادامه این روند نهتنها که حکومت طالبان را آسیب خواهد رساند، بلکه سبب فاصله مردم از حکومت طالبان شده و فاصله میان حکومت و ملت زمینهساز ناامنیها در روستاها و ولسوالیها خواهد شد. هرچند که حالا نیز فاصله میان مردم و حکومت طالبان بسیار است.
پیش از این نیز از فساد و باجگیری طالبان، در تطبیق و ساختوساز پروژههای عامالمنفعه در روستاهای این ولایت شکایت وجود داشته، اما مسوولان محلی طالبان در ولایت سمنگان، هیچگونه اقدامی برای جلوگیری از این باجگیریها نکردهاند.
موردی دیگر از زورگیری طالبان در سمنگان، وادار کردن مردم به کمک به اعمار ساخت یک مدرسه دینی بوده است.
به نقل از سرمایهداران در سمنگان، مولوی جلال، فرمانده کندک اردوی ملی طالبان، برای اعمار یک مدرسه دینی در ولسوالی حضرت سلطان این ولایت، از تمامی سرمایهداران طی نشستی خواهای کمک نقدی شده بود. در این میان یکی از افراد اشتراککننده در مجلس، خواست این فرمانده طالبان را رد کرده بود، اما با واکنش تند و تهدید مواجه شده بود. به نقل از اشتراککنندهگان، مولوی جلال ضمن تهدید به زندانی ساختن این فرد گفت: «اگر میخواهید در سمنگان زندهگی آرامی داشته باشید، باید در ساخت مدرسهها و مساجد پول نقد کمک کنید.»
کمکهایی که از سوی نهادهای خیریه جهانی برای نیازمندان در روستاها توزیع شده نیز از دستبرد طالبان در امان نمانده است. طالبان با روشهای مختلف از تطبیق پروژهها و توزیع کمکها باجگیری کرده و اکثراً افراد خودشان را بهعنوان افراد نیازمند در لیست کمکها شامل کردهاند. گفته میشود که هنگام توزیع کمک نقدی از سوی پروگرام جهانی غذا در مرکز و ولسوالیهای سمنگان، بیش از یکهزار تن از جنگجویان طالبان، بهعنوان افراد نیازمند کمک دریافت کردند.
در همین حال WFPبرای جلوگیری از گسترش فقر برای بیش از ۵۰۰۰ خانواده، در ولسوالیهای درهصوف پایین، خرم و سارباغ، حضرتسلطان، رویدوآب و شهر ایبک پول نقد توزیع کرد و طالبان نیز با وارد کردن فشار بالای کارمندان محلی این نهاد، به تعداد ۸۰۰ تن از افرادشان را شامل لیست نیازمندان کردند.
در همین حال برخی از باشندهگان سمنگان از گسترش فساد و اخذ رشوت در نهادهای امنیتی تحت کنترول طالبان شاکیاند. آنان میگویند که نیروهای طالبان در یک ماه گذشته بیش از ۱۰۰ تن از جوانان را به اتهام همکاری با گروههای ضدطالبانی بازداشت کردهاند و تعدادی زیادشان را پس از انجام تحقیقات در بدل پولهای گزافی رها کردهاند.
گفتنی است که باجگیری طالبان از تطبیقکننده پروژهها در سمنگان، تنها موردی از زورگیری آنها از باشندهگان این ولایت نیست. قبلاً نیز روزنامه ۸صبح گزارشی را درباره باجگیری مقامات محلی طالبان در جریان سفر حج، از کارگران مهاجر این ولایت در عربستان سعودی نشر کرده بود.
در آن گزارش آمده بود که عبدالرحمان کندوزی، والی طالبان برای ولایت سمنگان و مولوی جلال قومندان کندک اردوی ملی طالبان در سفر دو هفتهای حج، مبلغ بیش از ۱۲۰هزار دالر آمریکایی را جمع کرده بود. آنان در عربستان سعودی مهاجران را تهدید کرده بودند که برای جلوگیری از غصب جایدادهایشان در سمنگان و در امان ماندن خانوادههایشان به آنان پول بدهند.
در ماه سرطان سال جاری نیز باشندهگان ولسوالی رویدوآب این ولایت ادعا کرده بودند که مخدوم نبیالله، فرمانده کندک اردوی طالبان برای این ولسوالی، بالای خانوادههای ساکن در مناطق پایتنگی، چونکه، سیاقوتن، سیفیه و دی، که در خارج از کشور مسافر دارند، مبلغ پنج هزار افغانی حواله کرده است.
بر بنیاد گفتههای چندین منبع مردمی، مخدوم نبیالله از بیش از صد خانواده این مبلغ را جمعآوری کرده است.